آژیر قرمز برای صادرات میلگرد ایران؛ عراق تعرفه‌ها را بالا برد، مسیرها را بست!
افزایش تعرفه واردات میلگرد در عراق؛ زنگ خطری برای صادرات فولاد ایران
در تحولی قابل‌توجه در بازار منطقه‌ای فولاد، عراق با افزایش تعرفه واردات میلگرد از ایران از ۲۰ به ۳۰ درصد، چشم‌انداز صادرات میلگرد کشورمان به این بازار مهم را با چالش جدی مواجه کرده است. این تصمیم، در کنار توسعه سریع صنایع داخلی فولاد در عراق، نشان‌دهنده تغییری بنیادین در سیاست‌های اقتصادی بغداد و تلاش برای کاهش وابستگی به واردات است.
به گفته سید حمید حسینی، عضو هیات‌رئیسه اتاق مشترک ایران و عراق، این اقدام با هدف حمایت از واحدهای تولید میلگرد تازه‌تأسیس در استان‌های سلیمانیه، اربیل، کربلا و بصره صورت گرفته است. به‌عبارتی، عراق به‌دنبال تقویت زنجیره تأمین داخلی و ایجاد اشتغال در بخش فولاد خود است؛ آن‌هم در شرایطی که ایران تاکنون یکی از تأمین‌کنندگان اصلی میلگرد این کشور بوده است.
بازار ساخت‌وساز عراق؛ فرصت یا تهدید؟
صادرات میلگرد به عراق در سال‌های اخیر سهم چشمگیری از صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص داده بود. اما حالا، با تغییر مسیر واردات به سمت تولید داخلی، این سهم در معرض کاهش شدید قرار گرفته است. عراق به‌جای واردات میلگرد نهایی، به واردات شمش فولادی (از جمله شمش ایرانی) روی آورده و با راه‌اندازی کارخانه‌های نورد در داخل کشور، زنجیره ارزش افزوده خود را تکمیل می‌کند.
پروژه‌های زیرساختی جدید؛ ایران از کریدورهای منطقه‌ای کنار گذاشته می‌شود؟
علاوه بر تحولات در صنعت فولاد، عراق با اجرای پروژه‌های بزرگی مانند بندر فاو و «جاده توسعه»، در حال ترسیم نقشه‌ای جدید برای نقش خود در تجارت منطقه‌ای است. جاده توسعه، طرح بلندپروازانه‌ای است که خلیج فارس را به ترکیه و سپس به اروپا متصل می‌کند؛ بدون آن‌که مسیری از خاک ایران در آن تعریف شده باشد.
این مسیر که به‌طور بالقوه توانایی جذب حجم بزرگی از تجارت آسیا به اروپا را دارد، نقش ایران به‌عنوان پل ارتباطی شرق و غرب را به حاشیه می‌برد. برخی تحلیلگران این تغییر را تهدیدی استراتژیک برای جایگاه ژئواکونومیک کشورمان ارزیابی می‌کنند.
ترکیه در حال پیشروی، ایران در حال عقب‌نشینی؟
ترکیه نیز هم‌زمان با اجرای پروژه‌های حمل‌ونقلی و صنعتی گسترده در عراق، در حال تثبیت موقعیت اقتصادی خود در این کشور است. در حالی که ایران طی دو دهه گذشته نفوذ چشمگیری در عراق داشته، کاهش وابستگی اقتصادی بغداد به تهران در حوزه‌هایی مانند انرژی، ساخت‌وساز و فولاد، نشانه‌ای از یک تغییر مسیر تدریجی است.
دکتر جواد حیران‌نیا، تحلیل‌گر روابط بین‌الملل، با اشاره به کاهش صادرات میلگرد به عراق می‌گوید: «این موضوع فراتر از یک مسئله اقتصادی است و می‌تواند توان چانه‌زنی سیاسی ایران در منطقه را نیز تضعیف کند.»
خط آهن شلمچه-بصره؛ پروژه‌ای که در سایه مانده است
در سال‌های اخیر، ایران تلاش زیادی برای اتصال ریلی با عراق از طریق پروژه خط‌آهن شلمچه-بصره انجام داده است. اما با پررنگ‌تر شدن نقش بندر فاو و مسیرهای ترانزیتی جدید، انگیزه بغداد برای سرمایه‌گذاری در این مسیر کمرنگ شده است. این در حالی است که بندر فاو با ظرفیت طراحی‌شده برای ۹۰ اسکله، می‌تواند رقیبی جدی برای بنادر جنوبی ایران تلقی شود.
فرصتی که ممکن است از دست برود
افزایش تعرفه واردات میلگرد از ایران را می‌توان یکی از نشانه‌های آشکار تحولات بزرگ‌تری در اقتصاد عراق دانست. این کشور به‌دنبال کاهش وابستگی به نفت و تنوع‌بخشی به اقتصاد خود است؛ به‌ویژه با تمرکز بر توسعه صنایع پایین‌دستی، لجستیک و تولیدات داخلی.
در این میان، اگر ایران نتواند جایگاه خود را در پروژه‌های کلان منطقه‌ای حفظ کند و به نیازهای جدید بازارهای پیرامونی پاسخ ندهد، ممکن است مزیت‌های رقابتی گذشته را یکی‌یکی از دست بدهد.
مشاهده قیمت روز ورق در سایت آهن یک دو سه.
سپاس از پاسخ دهی خوب و عالی خسته نباشید
سلامت باشید ممنونیم
مفید بود
🙏🙏