در زمان جنگ یا تحریم، آهن بخریم یا صبر کنیم؟
تحلیل روانی بازار فولاد در ایران
در شرایط بحرانی مانند جنگ یا تحریم اقتصادی، تصمیم‌گیری برای خرید کالاهای سرمایه‌ای و صنعتی مانند آهن و فولاد به چالشی جدی تبدیل می‌شود. بازار آهن‌آلات که وابسته به شاخص‌هایی مثل قیمت ارز، نرخ جهانی فولاد، شرایط سیاسی و تصمیمات دولت است، در این مواقع به شدت دچار نوسانات لحظه‌ای و رفتارهای احساسی می‌شود. بسیاری از فعالان بازار با این سؤال مواجه می‌شوند که:
آیا در شرایط تحریم یا جنگ، خرید آهن تصمیم درستی است یا باید صبر کنیم؟
در این مقاله تحلیلی از وبلاگ آهن یک دو سه به این سؤال پاسخ می‌دهیم و ابعاد روانی، اقتصادی و عملیاتی تصمیم‌گیری در بازار فولاد ایران را بررسی می‌کنیم.
مروری بر وضعیت بازار آهن ایران در دوره‌های بحرانی
در سال‌های اخیر، ایران بحران‌های متعددی از جمله تحریم‌های گسترده اقتصادی، افزایش تنش‌های منطقه‌ای و بی‌ثباتی ارزی را تجربه کرده است. این بحران‌ها همواره بازار فولاد و آهن‌آلات را تحت تأثیر قرار داده‌اند.
نمونه‌هایی از نوسانات شدید:
در سال ۱۳۹۷ و همزمان با آغاز تحریم‌های شدید، قیمت میلگرد از ۲۸۰۰ تومان به بیش از ۷۵۰۰ تومان در چند ماه رسید.
در سال ۱۴۰۰ و همزمان با نوسانات ارزی و محدودیت واردات، قیمت ورق سیاه و پروفیل تا دو برابر افزایش یافت.
در سال ۱۴۰۱، افزایش احتمال درگیری‌های منطقه‌ای باعث افزایش تقاضای زودهنگام برای نبشی، ناودانی و تیرآهن شد.
تأثیر روانشناسی رفتاری در نوسانات بازار
بازار آهن‌آلات ایران، مانند بسیاری از بازارهای کالایی، به‌شدت از عوامل روان‌شناختی و جو روانی حاکم بر جامعه تأثیر می‌پذیرد. در شرایطی که رسانه‌ها یا فضای مجازی اخباری درباره جنگ یا تحریم منتشر می‌کنند، اولین واکنش بازار معمولاً:
افزایش خریدهای هیجانی
کاهش موجودی در انبارها
احتکار از سوی برخی فعالان
رشد غیرمنطقی قیمت‌ها
است.
تفاوت رفتار خریداران:
مصرف‌کنندگان واقعی (مانند پیمانکاران ساختمانی یا صنایع تولیدی) معمولاً تلاش می‌کنند پیش از بحران خرید خود را انجام دهند.
دلالان بازار سعی می‌کنند با خرید بیشتر، از رشد احتمالی قیمت‌ها سود کسب کنند.
خریداران مردد اغلب دچار بلاتکلیفی می‌شوند و ممکن است فرصت‌های خرید بهینه را از دست بدهند.
نقش دولت و سیاست‌گذاری‌ها در زمان بحران
یکی از عوامل تعیین‌کننده در بازار آهن در شرایط بحرانی، نقش دولت است. سیاست‌هایی نظیر:
کنترل یا آزادسازی صادرات محصولات فولادی
عرضه اجباری در بورس کالا
تعیین سقف قیمت برای محصولات
محدودیت واردات یا تغییر تعرفه‌ها
می‌تواند به‌سرعت روند بازار را تغییر دهد.
برای مثال، در مقطعی از سال ۱۴۰۱، دولت با الزام کارخانه‌ها به عرضه میلگرد در بورس کالا، باعث کاهش موقتی قیمت‌ها شد. این تصمیم باعث شد بسیاری از خریداران منتظر بمانند و در نهایت از فرصت خرید زودهنگام عقب بمانند.
تحلیل بازار جهانی فولاد در شرایط بحران
بازار جهانی فولاد نیز در شرایط بحرانی متأثر می‌شود. برای نمونه:
در جنگ روسیه و اوکراین، صادرات فولاد از روسیه کاهش یافت و قیمت جهانی فولاد افزایش پیدا کرد.
تحریم چین و محدودیت‌های کرونایی باعث کاهش تولید فولاد و بالا رفتن قیمت ورق روغنی و ورق گالوانیزه در آسیا شد.
چنین تحولات جهانی مستقیماً بر قیمت محصولات در ایران اثر می‌گذارد، مخصوصاً چون بخش بزرگی از مواد اولیه، تجهیزات و برخی محصولات نهایی وابسته به واردات یا صادرات هستند.
بررسی سناریوهای مختلف تصمیم‌گیری برای خرید آهن در بحران
برای پاسخ بهتر به این سؤال که “بخریم یا نه؟”، می‌توان ۳ سناریوی زیر را تحلیل کرد:
سناریو ۱: خریدار صنعتی یا عمرانی با نیاز فوری
اگر پروژه‌ای در دست دارید و تا یک یا دو ماه آینده به میلگرد، تیرآهن، ورق یا پروفیل نیاز دارید، درنگ نکنید. در شرایط بحران، حتی تأمین کالا نیز ممکن است دشوار شود، چه برسد به ثبات قیمت.
سناریو ۲: خریدار انباردار یا عمده‌فروش
در این حالت، پیشنهاد می‌شود که بخشی از خرید خود را انجام دهید تا از نوسانات ناگهانی در امان باشید. در عین حال، بخشی از سرمایه را برای فرصت‌های بعدی حفظ کنید. خرید تدریجی و تحلیلی بهترین روش است.
سناریو ۳: خریدار خانگی یا جزء با نیاز غیر فوری
اگر نیاز ضروری ندارید، توصیه می‌شود بازار را زیر نظر بگیرید و با کارشناسان شرکت‌هایی مثل آهن یک دو سه مشورت کنید. به جای تصمیم احساسی، تصمیم تحلیلی بگیرید.
راهکارهای پیشنهادی برای خریداران در شرایط بحرانی
برای اینکه در چنین شرایطی آسیب نبینید، به این نکات توجه داشته باشید:
بررسی قیمت روزانه آهن‌آلات از منابع معتبر
تحلیل رفتار بورس کالا
اگر عرضه کاهش یافته یا قیمت پایه افزایش داشته، احتمال رشد بازار وجود دارد.برقراری تماس با کارشناسان فروش باتجربه
آن‌ها می‌توانند شما را از خطرات پنهان بازار آگاه کنند.پرهیز از خریدهای سنگین بدون تحلیل
به‌خصوص در شرایطی که بازار در حالت هیجان است.پایش بازار جهانی فولاد و نرخ ارز
اگر نرخ دلار در حال رشد سریع است، احتمالاً بازار آهن نیز افزایش قیمت خواهد داشت.
خدمات «آهن یک دو سه» در زمان بحران
در شرایط بحرانی نیز آهن یک دو سه همراه خریداران است. خدمات ویژه‌ای که در این دوران ارائه می‌دهیم شامل:
مشاوره تخصصی خرید با تحلیل بازار
ارسال سریع بار به سراسر کشور حتی در شرایط خاص
امکان خرید از بهترین کارخانه‌های فولادی ایران
ارائه فاکتور رسمی، ضمانت اصالت و به‌روز بودن قیمت‌ها
پشتیبانی کامل تا رسیدن بار به مقصد
مشاهده قیمت تیرآهن 27 ذوب آهن در سایت آهن یک دو سه.
رفتار کارخانه‌های فولادی در بحران: کاهش تولید یا احتکار؟
در شرایط بحرانی، یکی از بازیگران کلیدی بازار آهن‌آلات، کارخانه‌های فولادی ایران هستند. این مجموعه‌ها معمولاً بسته به شرایط سیاسی و اقتصادی، رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهند:
برخی کارخانه‌ها در شرایط ناپایدار، میزان عرضه محصولات مانند میلگرد، تیرآهن یا ورق سیاه را کاهش می‌دهند تا ریسک تولید بدون فروش را به حداقل برسانند.
در برخی موارد، کارخانه‌ها برای حفظ ارزش دارایی، کالا را در انبار نگه داشته و از عرضه به بازار خودداری می‌کنند، پدیده‌ای که در عرف بازار به آن «احتکار صنعتی» گفته می‌شود.
این رفتار در نهایت منجر به کاهش شدید عرضه در بازار آزاد شده و موجب افزایش ناگهانی قیمت آهن‌آلات می‌گردد. خریدارانی که زودتر اقدام به خرید کرده‌اند، در چنین شرایطی برنده‌اند.
پروژه‌های عمرانی دولت و نقش آن در تنظیم بازار
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر بازار فولاد، پروژه‌های عمرانی ملی و استانی هستند. دولت معمولاً در زمان بحران برای تحریک اقتصاد، اجرای پروژه‌های ساختمانی، راه‌سازی و زیرساختی را افزایش می‌دهد. این پروژه‌ها تقاضای زیادی برای محصولات فولادی ایجاد می‌کنند، به‌ویژه برای:
تیرآهن
میلگرد A3 و A4
ورق‌های صنعتی
ناودانی و نبشی
افزایش چنین پروژه‌هایی به‌معنای بالا رفتن تقاضای ساختاری و نه هیجانی در بازار آهن است. بنابراین حتی اگر قیمت‌ها به‌طور کوتاه‌مدت افت کنند، در بلندمدت روند صعودی خواهند داشت.
تجربه کشورهای دیگر در شرایط جنگ یا تحریم
نگاهی به سایر کشورهایی که درگیر جنگ، تحریم یا بحران‌های ارزی بوده‌اند، دید خوبی برای تحلیل شرایط می‌دهد:
ترکیه:
در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ که ترکیه با تورم شدید مواجه شد، قیمت آهن‌آلات در داخل کشور به‌شدت بالا رفت اما همزمان صادرات فولاد افزایش یافت، چرا که برای مشتریان خارجی با افت لیر، محصولات ترکیه‌ای ارزان شده بود.
اوکراین:
در جنگ روسیه و اوکراین، بسیاری از کارخانه‌های فولادسازی تخریب شدند یا تولیدشان متوقف شد. همین موضوع باعث شد که قیمت فولاد جهانی در مدت کوتاهی ۳۰٪ رشد کند. تأمین مواد اولیه در این کشور به‌شدت مختل شد.
سوریه:
پس از شروع جنگ داخلی، بازار ساخت‌وساز سقوط کرد اما پس از چند سال، با ورود پروژه‌های بازسازی، تقاضای آهن و میلگرد بالا رفت و قیمت‌ها بیش از دوره پیش از جنگ شد.
نتیجه: در اغلب موارد، بحران و جنگ ابتدا باعث افت نسبی تقاضا و سپس جهش شدید قیمت و کمبود عرضه می‌شود.
جایگاه تحلیل تکنیکال در بازار آهن
اگرچه بازار آهن ایران نسبت به بورس‌های رسمی شفافیت کمتری دارد، اما تحلیل تکنیکال می‌تواند ابزار مناسبی برای فعالان حرفه‌ای بازار باشد. با بررسی نمودارهای قیمتی میلگرد، تیرآهن، ورق سیاه و سایر محصولات در بازه‌های زمانی هفتگی یا ماهانه، می‌توان:
نقاط حمایت و مقاومت قیمتی را تشخیص داد
رفتار خرید و فروش بازیگران اصلی بازار را تحلیل کرد
زمان احتمالی رشد یا افت بازار را تخمین زد
پیشنهاد می‌شود در کنار تحلیل بنیادی (نرخ ارز، سیاست‌های دولت، اخبار سیاسی)، از تحلیل نموداری نیز بهره‌مند شوید تا خریدهای هوشمندانه‌تری انجام دهید.
مشاهده قیمت روز پروفیل در سایت آهن یک دو سه.
توصیه‌هایی ویژه برای انبارداران و فروشندگان بزرگ
اگر شما جزو فعالان بزرگ بازار یا انبارداران عمده هستید، شرایط بحرانی یک تیغ دو لبه برای شماست. در چنین شرایطی:
اگر موجودی بالایی دارید، باید با بررسی روند بازار، زمان فروش مناسب را شناسایی کنید.
اگر موجودی کمی دارید، هر تأخیر ممکن است باعث افزایش هزینه‌های تأمین شود.
برنامه‌ریزی برای میزان سفارش از کارخانه‌ها یا بازار آزاد باید با تحلیل روزانه و دقیق انجام شود.
تأمین پایدار، قراردادهای منعطف و ارتباط با تأمین‌کنندگان متنوع سه اصل کلیدی برای عبور از بحران برای انبارداران است.
تأثیر صادرات و واردات بر تصمیم خرید در بحران
در شرایط خاص مانند تحریم یا جنگ، صادرات آهن‌آلات ایران یا واردات مواد اولیه ممکن است با محدودیت مواجه شود. این اتفاق می‌تواند بازار را از دو جهت دچار چالش کند:
کاهش صادرات، مازاد عرضه در داخل ایجاد می‌کند و ممکن است در کوتاه‌مدت باعث افت قیمت شود.
قطع واردات یا محدودیت در ورود تجهیزات و آلیاژها، تولید داخلی را کند می‌کند و کمبود عرضه در بازار داخلی ایجاد خواهد کرد.
بنابراین در تحلیل خرید در این شرایط، حتماً باید وضعیت تجارت خارجی محصولات فولادی و روند صادرات/واردات را زیر نظر داشت.
در بحران بخریم یا نه؟
پاسخ به این سؤال، در یک جمله خلاصه می‌شود:
«اگر تحلیل، نیاز و برنامه‌ریزی دارید، بخرید؛ اگر فقط احساس دارید، صبر کنید.»
در بازار بی‌ثبات، هوش مالی و تحلیل درست برنده بازی است. شرکت آهن یک دو سه با تکیه بر تجربه چندین‌ساله در بازار آهن، می‌تواند در این مسیر مشاور شما باشد. با ما تماس بگیرید تا بهترین زمان و روش خرید را برای شرایط خاص شما پیشنهاد دهیم.
با تشکر از مقاله خوبتون خیلی کاربردی در دنیای بازار امروز هست.
از نگاه شما سپاسگذاریم.