نورد تیرآهن و فرآیند تولید آن در ایران
تیرآهن چیست؟
صنعت فولاد در ایران یکی از ارکان حیاتی اقتصاد کشور است و نقش زیادی در توسعه زیرساخت‌ها و صنایع مختلف ایفا می‌کند. یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد که در ساخت‌وساز و صنایع آهن استفاده می‌شود، تیرآهن است. فرآیند نورد تیرآهن، به‌ویژه در تولید تیرآهن‌های با کیفیت بالا، نقش بسزایی در تأمین نیاز بازار دارد. این مقاله به معرفی فرآیند نورد تیرآهن، انواع روش‌های تولید و کاربردهای آن پرداخته و به برخی از بزرگترین کارخانه‌های نورد تیرآهن در ایران می‌پردازد.
نورد تیرآهن چیست؟
نورد تیرآهن فرآیندی است که در آن شمش‌های فولادی از میان غلتک‌های مخصوص عبور کرده و به مقاطع مختلفی از جمله تیرآهن تبدیل می‌شوند. این فرآیند یکی از مراحل کلیدی در تولید تیرآهن‌های مختلف نظیر تیرآهن H، I و دیگر مقاطع فولادی است که در صنعت ساخت‌وساز و تولید سازه‌های آهن کاربردهای فراوانی دارند.
فرآیند نورد تیرآهن، از شمش فولاد تا تیرآهن نهایی
فرآیند نورد تیرآهن با آماده‌سازی شمش فولاد آغاز می‌شود. شمش‌های فولادی که به‌وسیله ذوب و ریخته‌گری تولید می‌شوند، به ابعاد و اندازه‌های مورد نیاز برای تولید تیرآهن برش داده می‌شوند. در مرحله بعد، شمش‌ها به کوره‌های مخصوص منتقل می‌شوند تا تا دمای بسیار بالایی گرم شوند. این کار باعث افزایش شکل‌پذیری فولاد و کاهش نیروی مورد نیاز برای نورد می‌شود. سپس شمش‌ها از میان مجموعه‌ای از غلتک‌های فولادی عبور کرده و به تدریج شکل نهایی تیرآهن را به خود می‌گیرند.
مراحل کلی فرآیند نورد تیرآهن
آماده‌سازی شمش:
شمش‌ها از قبل ذوب و ریخته‌گری شده و به اندازه‌های مناسب برای تولید تیرآهن برش می‌خورند.
گرم کردن شمش‌ها:
شمش‌ها در کوره‌ها تا دمای بالایی گرم می‌شوند تا انعطاف‌پذیری فولاد افزایش یابد.
عبور از غلتک‌ها:
شمش گرم‌شده از میان مجموعه‌ای از غلتک‌ها عبور می‌کند که هر یک بخشی از شکل نهایی تیرآهن را ایجاد می‌کنند.
سرد کردن:
پس از شکل‌دهی، تیرآهن‌ها به آرامی سرد می‌شوند تا تنش‌های داخلی آن‌ها کاهش یابد.
بازرسی و برش:
تیرآهن‌های تولیدشده مورد بازرسی قرار گرفته و سپس به طول‌های مورد نیاز برش داده می‌شوند.
انواع نورد تیرآهن
نورد تیرآهن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: نورد گرم و نورد سرد. هرکدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
گرم:
این روش در دمای بالا و در شرایطی که فولاد نرم و انعطاف‌پذیر است، انجام می‌شود. نورد گرم در تولید تیرآهن‌های با ابعاد بزرگ و همچنین استفاده در صنایع ساختمانی و راه‌آهن کاربرد دارد.
سرد:
در این روش، فولاد در دمای پایین‌تر نورد می‌شود. تیرآهن‌های تولیدشده با این روش دقت ابعادی بالاتری دارند و برای سازه‌های دقیق‌تر مناسب هستند.
مزایای نورد تیرآهن
تولید انبوه:
امکان تولید انواع تیرآهن با ابعاد و مشخصات مختلف در مقیاس بزرگ.
دقت ابعادی بالا:
تولید تیرآهن‌هایی با ابعاد دقیق و یکنواخت.
کیفیت بالا:
کنترل دقیق فرآیند تولید برای دستیابی به خواص مکانیکی مطلوب.
تنوع محصولات:
تولید مقاطع فولادی متنوع با کاربردهای مختلف.
کاربردهای تیرآهن
تیرآهن‌ها به دلیل ویژگی‌هایی نظیر مقاومت بالا، شکل‌پذیری مناسب و تنوع ابعادی، در صنایع مختلفی از جمله ساختمان‌سازی، پل‌سازی، ساخت سازه‌های فلزی، و حتی صنایع خودروسازی کاربرد دارند. این مقاطع فولادی در ساخت‌وساز به‌ویژه در پی‌ریزی و اسکلت‌سازی ساختمان‌ها بسیار ضروری هستند.
انواع روش‌های نورد تیرآهن
تولید تیرآهن از طریق روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد. این روش‌ها به‌طور عمده به نورد گرم و نورد سرد تقسیم می‌شوند.
نورد گرم تیرآهن:
در این روش، شمش‌های فولادی تحت دماهای بالا قرار گرفته و پس از عبور از میان غلتک‌ها، به مقاطع مختلف تبدیل می‌شوند. این روش در صنعت ساخت‌وساز و راه‌آهن کاربرد فراوانی دارد.
نورد سرد تیرآهن:
در نورد سرد، فولاد در دمای پایین‌تر نورد می‌شود که باعث تولید تیرآهن‌هایی با دقت ابعادی بالاتر و استحکام بیشتر می‌شود. این تیرآهن‌ها برای پروژه‌های دقیق‌تر و حساس‌تر مناسب هستند.
روش‌های مختلف نورد تیرآهن
طولی: این روش برای تولید محصولاتی همچون میله‌ها و ریل‌ها استفاده می‌شود که در آن طول آهن افزایش پیدا می‌کند.
عرضی: در این نوع نورد، افزایش عرض مقطع صورت می‌گیرد.
شکلی یا مقطعی: برای تولید مقاطع با اشکال خاص از این روش استفاده می‌شود.
دو غلطکی و چندغلطکی: در این روش‌ها، فلز از میان دو یا چند غلطک عبور کرده و شکل می‌گیرد. این روش‌ها برای تولید محصولات تخت و بلند استفاده می‌شوند.
تولید تیرآهن و سایزینگ
پس از فرآیند نورد، تیرآهن‌ها به دقت برش داده شده و در سایزهای مختلف برای مصرف آماده می‌شوند. کنترل ابعاد و کیفیت سطح مقطع تیرآهن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است تا محصول نهایی با استانداردهای مورد نظر منطبق باشد.
کارخانه‌های نورد تیرآهن در ایران
در ایران، بسیاری از کارخانه‌ها فرآیند نورد تیرآهن را انجام می‌دهند. از جمله کارخانه‌های بزرگ و معتبر در این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ذوب آهن اصفهان:
یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تیرآهن در ایران که محصولات خود را با کیفیت بالا به بازار داخلی و خارجی عرضه می‌کند.
پروفیل صنعت ماهان:
این کارخانه تولید انواع مقاطع فولادی، از جمله تیرآهن، را با کیفیت بالا انجام می‌دهد.
نورد فولاد یزد:
یکی از واحدهای بزرگ تولید تیرآهن در ایران که محصولات متنوعی را روانه بازار می‌کند.
نورد آریان فولاد:
این کارخانه با هدف تولید مقاطع طویل فولادی از جمله تیرآهن در سال ۱۳۸۵ تأسیس شد.
فولاد البرز ایرانیان (فایکو):
این کارخانه یکی از تولیدکنندگان معتبر تیرآهن، میلگرد و مقاطع فولادی در ایران است.
جمع‌بندی
در نهایت، فرآیند نورد تیرآهن یکی از مهم‌ترین مراحل تولید مقاطع فولادی است که در ساخت‌وساز و دیگر صنایع کاربردهای فراوانی دارد. این فرآیند در روش‌های نورد گرم و سرد انجام می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ایران، کارخانه‌های مختلف از جمله ذوب‌آهن اصفهان، نورد فولاد یزد و آریان فولاد از بزرگترین تولیدکنندگان تیرآهن هستند. با توجه به کیفیت بالای تولیدات داخلی و همچنین قیمت مناسب، بازار تیرآهن در ایران توانسته به یکی از بزرگترین بازارها تبدیل شود. شرکت آهن یک دو سه با در نظر گرفتن نیازهای مشتریان خود در زمینه فروش تیرآهن و ارسال فوری محصولات، آماده ارائه خدمات به مشتریان عزیز است. برای خرید تیرآهن و دیگر مقاطع فولادی با قیمت مناسب و ارسال فوری، کافی است با ما تماس بگیرید.
