پروفیل سنگین چیست؟ کاربرد، ویژگی ها روش های تولید
پروفیل سنگین، پروفیلی پرکاربرد در صنایع به حساب می‌آید. همانگونه که از نام این پروفیل پیداست، مقاومت بیشتری نسبت به پروفیل سبک دارد. دلیل این مقاومت را می‌توان در ضخامت بیشتر این محصول دانست. پروفیل‌های سنگین در ضخامت‌های مختلفی ساخته می‌شوند تا برای صنایع مختلف کاربرد داشته باشند. جالب است بدانید پروفیل‌های سنگین در بازارهای جهانی با همین نام شناخته می‌شوند. با این حال نام‌گذاری پروفیل‌ها در بازارهای ایران تفاوت‌های اندکی دارد. برای نمونه می‌توان به پروفیل ساختمانی اشاره کرد که با پروفیل‌های سنگین در بازار ایران تفاوت‌های اندکی دارند. پروفیلی که از آن صحبت میکنیم تاریخچه‌ای جالب و اطلاعاتی سودمند دارد. از آنجایی که نبض دنیای آهن‌آلات را در اختیار داریم، اطلاعات جالبی درباره پروفیل های سنگین جمع‌آوری کرده‌‌ایم. در این مطلب ابتدا به تاریخچه‌ای جالب درباره پروفیل سبک اشاره میکنیم. در ادامه نیز ویژگی‌های این پروفیل را بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه جهانی پروفیل سنگین
این محصول، همانند دیگر پروفیل‌ها تاریخچه‌ای بیشتر از یک سده دارد. اولین نمونه کاربردیِ استفاده از پروفیل در پلی واقع در اسکاتلند مشاهده می‌شود. این پل در ۱۸۹۰ ساخته شده است. مهندس‌های آن زمان، برای ساخت این پل نیاز به قوطی‌های آهن ای داشتند که با این قوطی‌ها حالتی منحنی‌مانند برای پل ایجاد کنند. به همین دلیل ورق‌های لوله‌ای بلندی را به گونه‌ای به هم متصل کردند تا شکل‌و‌شمالی شبیه پروفیل‌های امروزی داشته باشد. این ورق‌های فلزی لوله‌ای‌مانند، اولین نسل پروفیل‌های سنگین و سبک به حساب می‌آید. جالب است بدانید در آن زمان صنعت جوشکاری پیشرفت چندانی نداشت. به همین منظور ورق‌های آهنی را به هم پرچ می‌کردند. این طراحی استقامت ورق‌ها را دوچندان می‌کرد. از آن زمان به بعد، صنایع مختلف به استفاده از سطح مقطع‌های توخالی رو آوردند. به همین دلیل نسل بعدی پروفیل در اوایل سده بیستم ساخته شد.
در آن زمان کارخانه‌ای آمریکایی برای ساخت مقاطع توخالی به راه افتاد. همانگونه که اشاره کردیم، صنعت جوشکاری پیشرفت چندانی نداشت. در نتیجه کارگرانِ این کارخانه، ورق‌های آهنی را روی هم قرار می‌دادند. سپس قسمتی از این ورق‌ها سوراخ می‌شد تا برای پیچ‌شدن به دیگر اتصال‌های فولادی آماده شود. پروفیل‌هایی که از آنها صحبت میکنیم محبوبیت زیادی پیدا کرد. این محبوبیت کار را به جایی کشاند که صنایع مختلف برای ساخت سازه‌های خود از این پروفیل‌ها کمک گرفتند. با این حال از آنجایی که صنعت جوشکاری به پیشرفت‌های کنونی نرسیده بود، مراحل اتصال پروفیل، کاری دشوار و زمان‌بر به حساب می‌آمد. پس از پیشرفت صنعت جوشکاری در جنگ جهانی دوم، ساخت این محصول سنگین و سبک سرعت بیشتری پیدا کرد. این پروفیل‌ها اکنون به ابزاری مطمئن برای ساخت سازه‌های فولادی در سرتاسر جهان تبدیل شده‌اند.
تاریخچه این محصول در ایران
این محصول ها در کنار تاریخچه‌ای جهانی، سابقه‌ای طولانی و جالب در ایران دارند. برای شما گفتیم که جنگ جهانی دوم، نقطه عطفی در صنعت جوشکاری ایجاد کرد. به دنبال پیشرفت‌های جوشکاری، ساخت این محصول و سبک سرعت پیدا کرد. به دنبال جنگ جهانی دوم، مهاجرین بی‌شماری به ایران آمدند. همانگونه که حتماً می‌دانید، ایرانی‌های قدیم برای ساخت دروپنجره از سازه‌های چوبی کمک می‌گرفتند. این سازه‌ها مقاومت چندانی نداشتند و پس از مدتی آسیب می‌دیدند. به دلیل حضور مهاجرین زیادی در شهرهای بزرگ ایران، نیاز به ساخت خانه در این شهرها به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرد. سازه‌های چوبیِ آن زمان، برای ساخت خانه‌های مدرن و مستحکم مناسب نبود. این شرایط زمینه‌ای برای افزایش کاربرد پروفیل سنگین در ایران فراهم کرد.
پروفیل ابتدا برای ساخت دروپنجره در شهرهای بزرگ ایران استفاده شد. پس از مدتی معماران ایرانی به استفاده این محصول برای دیگر کارهای ساختمانی رو آوردند. جالب است بدانید در آن زمان، قیمت پروفیل نیز نسبت به دیگر محصولات آهن، مناسب‌تر بود. تمامی این شرایط دست‌به‌دست هم داد تا ایران به یکی از بازارهای پرمصرف این محصول تبدیل شود. در طی سال‌های ۱۳۴۰ خورشیدی تا ۱۳۵۷ چیزی حدود ۱۱ کارخانه تولید پروفیل در ایران ساخته شد. این تعداد از آن زمان تاکنون بیشتر شده و واحد‌های تولیدی بی‌شماری در ایران به ساخت این محصول و باکیفیت مشغول هستند. جالب است بدانید تعداد تولیدکنندههای ایرانیِ این محصول و سبک و لوله فولادی به بیشتر از ۱۰۰ کارخانه می‌رسد.
پروفیل سنگین چیست؟
علاقه‌مندان دنیای آهن و فولاد به‌خوبی می‌دانند که وزن و ضخامت، اهمیت زیادی در شناسایی آهن‌آلات مختلف دارد. در صنعت فولاد به تمامی پروفیل‌هایی که ضخامتی بین ۰.۷ میلی‌متر تا ۱.۵ میلی‌متر دارند، پروفیل سبک می‌گویند. با این حساب پروفیلی که ضخامت آن از ۱.۵ میلی‌متر بیشتر باشد، در گروه این محصول ها قرار می‌گیرد. به همین دلیل به این سطح مقطع، این محصول می‌گویند. پروفیلی که از آن صبحت میکنیم با نام قوطی سنگین نیز شناخته می‌شود. تجربه ثابت کرده پروفیل سنگین عموماً با ضخامتی بیشتر از ۲.۵ میلی‌گرم ساخته نمی‌شود.
از آنجایی که با پروفیلی مستحکم روبه‌رو هستیم که توانایی تحمل وزن چشگمیر و مقاومت زیادی دارد، این پروفیل در صنایع مختلفی کاربرد پیدا کرده است. محبوبیت این محصول ها در صنایع باعث شده تا به پروفیل صنعتی نیز مشهور شوند. تمامی این محصول ها، به شکل مربع و مستطیل ساخته می‌شوند. صاحبان صنایع برای ساخت این پروفیل از ورق سیاه آهن کمک میگیرند. ناگفته نماند پروفیل ساختمانی، تفاوت‌هایی با این محصول دارد. در نتیجه خالی از لطف نیست اگر به این نکته اشاره کنیم که در این مطلب درباره این محصول یا این محصول صحبت میکنیم.
این محصول چگونه تولید می‌شود؟
پروفیل سنگین، همانند دیگر پروفیل‌ها با مراحل مختلف و پیچیده‌ای تولید می‌شود. این مراحل باید به دقت انجام شود، در غیر این صورت کیفیت پروفیل به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. از طرف دیگر جنس ورقی که برای ساخت این محصول استفاده می‌شود نیز اهمیت زیادی در کیفیت آن دارد. از آنجایی که کارخانه‌هایی بی‌شماری در ایران و جهان به تولید این محصول ها مشغول هستند، روش ساخت این پروفیل ها با هم تفاوت‌هایی دارد. با این حال روشی که در ادامه برای ساخت این محصول به آن اشاره میکنیم، رایج‌ترین شیوه‌ای است که در بیشتر کارخانه‌های ایران استفاده می‌شود.
مرحله اول ساخت پروفیل سنگین
در این مرحله مواد اولیه ساخت پروفیل فراهم می‌شود. در روزگاران قدیم ایران یکی از وارد‌کننده‌های مهم آهن در منطقه بود. با این حال به لطف کارخانه فولاد مبارکه، شرایط تغییر کرد در نتیجه میزان چشمگیری از بازارِ آهن ایران توسط این کارخانه پوشش داده شد. اکنون مدتی است که ورق لازم برای ساخت پروفیل از فولاد مبارکه تامین می‌شود. ناگفته نماند کشورهای اروپایی، برزیل و آسیای میانه نیز نقشی در تامین آهن برای بازار ایران دارند. در نتیجه بعضی از پروفیل های سنگین با آهن وارداتی از دیگر کشورهای جهان ساخته می‌شود. جالب است بدانید ورقی که برای ساخت پروفیل‌های سنگین استفاده می‌شود، باید دارای مشخصات خاصی باشد. برای جلوگیری از تقلب و تولید پروفیل‌هایی با کیفیت، استانداردهای مشخصی برای ورق استفاده‌شده در تولید این محصول وجود دارد. این استانداردها از قرار زیر است:
- استاندارد ST 37.2
- استاندارد JIS G 3131
- استاندارد G 3132
در کنار استانداردهایی که به آنها اشاره کردیم، ورقِ پروفیل باید دارای ترکیباتی مانند فسفر، کربن، گوگرد، سیلیس و منگنز باشد. وجود این ترکیبات در ورق‌های لازم برای ساخت این محصول، از کیفیت چشمگیر این پروفیل حکایت دارد.
مرحله دوم ساخت پروفیل سنگین
در دومین مرحله از ساخت پروفیل، ورق‌هایی که به خصوصیت آنها اشاره کردیم باید برش داده شود. از آنجایی که ضخامت، حرف اول را در نوع پروفیل می‌زند، ورق‌های مشخصی با ضخامتی که به آن اشاره شد برای ساخت این محصول در نظر گرفته می‌شود. ابعاد این ورق‌ها باید به گونه‌ای باشد که قسمتی برای جوش‌دادن در کناره ورق محاسبه شود. سپس ورق‌ها در دستگاه مخصوصی قرار میگیرند. این دستگاه با مشخصات ضخامت و اندازه ورق، باید کالیبره شود. دستگاهی که از آن صحبت میکنیم، لبه‌های ورق را روی یکدیگر قرار می‌دهد. سپس مکان جوش‌خوردن لبه‌های ورق توسط این دستگاه مشخص می‌شود. در این حالت، درز پروفیل به شکل خطی مستقیم روی ورق‌ها قرار می‌گیرد.
مرحله سوم ساخت پروفیل سنگین
جوشکاری، سومین مرحله ساخت این محصول به حساب می‌آید. این مرحله، حساس‌ترین مرحله از ساخت این پروفیل‌هاست. درزی که در مرحله دوم روی ورق‌های آهنی قرار گرفت، باید در این مرحله کاملاً جوشکاری شود. بسته به صلاحدید کارخانه تولید پروفیل، جوشِ ورق با روش‌های مقاومتی (ERW Electrical Resistance Welding) و جوش القایی (EIW Electrical Induction Welding) انجام می‌شود. ناگفته پیداست، نوع جوش اهمیت زیادی در کیفیت این محصول ایفا می‌کند. پس از جوشکاری، آبی با مواد شیمیایی مخصوص روی پروفیل پاشیده می‌شود. این آب، حرارت بیش‌از‌حد پروفیل را خنک می‌کند. در نهایت پروفیل هایی که کاملاً جوشکاری‌شده و خنک‌شده‌اند، به قسمت شکل‌دهی و مشخص‌کردن ابعاد هدایت می‌شود. در این قسمت این محصول با ابعاد مشخصی برش می‌خورد. برش این پروفیل‌ها بسته به کاربرد نهایی آنها متفاوت است. با این حال عموماً در ابعادی استاندارد بریده می‌شوند. در نهایت نیز این محصول بسته‌بندی می‌شود تا برای ارسال به انبار آماده باشد.
ویژگی‌هایی این محصول
این محصول ها به لحاظ ضخامت و تعداد ضلع‌ها تفاوت‌های مهمی با دیگر پروفیل‌ها دارند. جالب است بدانید پروفیل سنگین برخلاف ظاهر بزرگی که دارد، از وزن نسبتاً کمی برخوردار است. با این حال اجازه ندهید این وزن کم، شما را فریب بدهد. این محصول به‌رغم وزن کم، یکی از مقاوم‌ترین پروفیل‌های بازار به حساب می‌آید. این پروفیل به‌راحتی ساییده نمی‌شود و ماندگاری بسیار طولانی دارد. در نتیجه صنایع مختلف برای ساخت سازه‌های بادوام و ارزشمند از پروفیل‌های سنگین بهره میگیرند. جالب است بدانید پروفیل سنگین به لحاظ جوش پذیری نیز بسیار خوش‌حالت است و راحت جوش داده می‌شود.
این محصول ، وزن و فشار بسیار سنگینی را دوام می‌آورد. به لطف این شرایط، این محصول های به‌راحتی به دیگر مقطع‌های فولادی متصل می‌شود. ناگفته نماند این محصول ها معایبی نیز دارد. قیمت این پروفیل به مراتب بیشتر است و تولیدکنندههای کمتری به ساخت آن تمایل دارند. از طرف دیگر این پروفیل برای ساخت سازه‌های ظریف کاربرد ندارد. اکنون که صحبت از تولید این محصول به میان آمد، خالی از لطف نیست اگر به این نکته اشاره کنیم که شاهین فلز اصفهان، گروه صنعتی تهران شرق، جهان پروفیل پارس، پروفیل صابری، نورد پروفیل ساوه، فولاد هیربد و نورد لوله یاران از مهم‌ترین تولیدکنندههای این محصول در ایران به حساب می‌‌آیند.
کاربرد این محصول
انصافاً باید گفت در بین تمامی ویژگی‌های این محصول، امکان تحمل بارِ بسیار زیاد این پروفیل بیشتر خودنمایی می‌کند. به لطف این ویژگی، این محصول برای ساخت سازه‌های بسیار عظیم کاربرد دارد. توانایی تحمل بار در این پروفیل باعث شده تا صنایع بزرگ از آن بهره بگیرند. از این محصول ها برای ساخت اسکلت فلزی ساختما‌ن‌های بلند، آسمان‌خراش ها و برج‌های چندین طبقه کمک گرفته می‌شود. این پروفیل‌ها در ساخت استادیوم‌ها، سوله‌های ورزشی و تجاری نیز استفاده می‌شود. این محصول استقامت چشمگیری دربرابر زلزله و آسیب‌های محیطی دارند. این ویژگی‌ها، جای پروفیل‌های سنگین را در صنایع مختلف باز کرده است.
قیمت این محصول
با توجه به ویژگی‌های این محصول ها، حتماً متوجه شده‌اید که بازار این پروفیل‌ها همیشه گرم است. به همین دلیل نوسان‌های مختلفی در قیمت‌گذاری این محصول تاثیر دارد. افزایش نرخ دلار، قیمت جهانی آهن و میزان عرضه‌و‌تقاضا از مهم‌ترین دلیل‌های تغییر قیمت پروفیل سنگین در ایران به حساب می‌آید.
اکنون که صحبت از قیمت این محصول به میان آمد، خالی از لطف نیست اگر به این نکته اشاره کنیم که آهن یک دو سه بهترین مرجع خرید انواع تیرآهن‌های باکیفیت از جمله انواع ورق میلگرد تیرآهن با ارزان‌ترین قیمت‌هاست. با خرید از آهن یک دو سه می‌توانید سفارشات خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تحویل بگیرید و از کیفیت و کارآیی آن مطمئن شوید. پیش از انتخاب محصول و تکمیل فرایند خرید، می‌توانید با کارشناسان فروش آهن یک دو سه و با شماره تلفن 22336060 – 021 تماس گرفته و در نهایت با دریافت مشاوره تلفنی، انتخاب بهتری را انجام دهید.
این محصول یا سختمانی به لطف استقامت زیاد و حالت‌پذیری راحت، جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. امیدواریم به لطف اطلاعاتی که از این پروفیل برای شما مطرح کردیم، دیدگاه کاملی درباره این محصول بدست آورده باشید. در پایان از آنجایی که مطمئن هستیم شما هم تجربه‌های سودمند و اطلاعات ارزشمندی برای استفاده از انواع پروفیل دارید، خواهشندیم این اطلاعات و تجربه‌ها را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
