۳ پیش‌بینی واقعی از آینده قیمت مقاطع فولادی در صورت تداوم تنش‌ها
بازار آهن‌آلات روی لبه تیغ
ایران در موقعیتی بی‌سابقه قرار دارد: از یک‌سو با تنش‌های فزاینده منطقه‌ای، جنگ نیابتی، تحریم‌ها و تهدیدهای سایبری روبه‌روست؛ از سوی دیگر، بازار فولاد با ساختار وابسته به ارز، انرژی و حمل‌ونقل بین‌المللی، نسبت به هرگونه شوک بسیار حساس است. در این شرایط، سوال بزرگ این است: اگر تنش‌ها ادامه‌دار باشند، قیمت مقاطع فولادی چه سرنوشتی خواهد داشت؟
سناریوی اول – جهش قیمتی سنگین و غیرقابل مهار
1. تداوم تنش‌ها و جهش قیمت دلار
در شرایطی که فضای سیاسی و امنیتی ناپایدار باشد، نخستین تأثیر، روی نرخ ارز ظاهر می‌شود. دلار در شرایط روانی بحرانی، مرزهای مقاومتی را سریع‌تر از واقعیت‌های اقتصادی می‌شکند. این جهش ارزی، به‌طور مستقیم بر قیمت مواد اولیه، حمل‌ونقل، و نهاده‌های تولید فولاد اثر می‌گذارد.
2. افزایش هزینه‌های تولید در کارخانه‌ها
افزایش نرخ انرژی، دستمزد، هزینه قطعات و تجهیزات وارداتی (مثلاً گرافیت الکترود) و بیمه، باعث افزایش قیمت تمام‌شده میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع می‌شود. کارخانه‌ها ناچارند قیمت‌ها را متناسب با این افزایش، تنظیم کنند.
3. خروج واسطه‌ها از فروش و احتکار گسترده
در چنین شرایطی، بسیاری از فروشندگان و انبارداران از عرضه عقب‌نشینی کرده و کالا را برای سود بیشتر نگه می‌دارند. همین مسئله باعث رشد قیمت به‌صورت دومینووار می‌شود.
نتیجه پیش‌بینی:
در این سناریو، قیمت میلگرد و تیرآهن می‌تواند در عرض ۲ تا ۳ هفته تا ۳۰٪ افزایش پیدا کند. پروژه‌ها متوقف، قراردادها فسخ و تقاضای خرید به صفر موقتی می‌رسد.
سناریوی دوم – نوسان دائم و عدم ثبات قیمتی
1. ورود دولت با سیاست‌های کنترلی ناقص
در شرایطی که بحران طولانی‌مدت اما نه شدید است، دولت با ابزارهایی مانند قیمت‌گذاری دستوری، ممنوعیت صادرات یا تخصیص محدود گاز به کارخانه‌ها وارد عمل می‌شود. نتیجه؟ قیمت‌ها نوسانی می‌شوند و ثبات از بازار گرفته می‌شود.
2. فقدان شفافیت در معاملات
نبود قیمت مرجع روزانه قابل اتکا، نوسان در قیمت‌گذاری بازار آزاد، و شکاف میان نرخ کارخانه و بازار، خریداران را سردرگم و عرضه‌کنندگان را محتاط می‌کند.
3. زیان پیمانکاران و اختلال در قراردادهای بلندمدت
در این شرایط، پیمانکاران نمی‌توانند قیمت قطعی برای پروژه‌های خود تعیین کنند. زیان ناشی از خرید در اوج قیمت و فروش در کف بازار، باعث کاهش اعتماد به بازار فولاد می‌شود.
نتیجه پیش‌بینی:
در این سناریو، قیمت میلگرد بین ۱۰ تا ۲۰ درصد در بازه‌های کوتاه‌مدت نوسان خواهد داشت. بازار پرریسک و بی‌ثبات می‌شود و فقط فروشندگان بزرگ امکان ادامه فعالیت دارند.
مشاهده قیمت پروفیل 4 میل گیلان در سایت آهن یک دو سه.
سناریوی سوم – شکل‌گیری بازار سیاه و خروج کنترل از دست دولت
1. اختلال لجستیکی و کاهش تولید داخلی
اگر در اثر جنگ، حملات سایبری یا تحریم‌ها، خطوط تولید کارخانه‌ها مختل شوند (مثلاً اختلال در تأمین برق یا گاز)، حجم تولید کاهش می‌یابد. در این شرایط، برخی کارخانه‌ها فعالیت خود را تعلیق کرده و بازار رسمی با کمبود کالا مواجه می‌شود.
2. رشد کانال‌های غیررسمی و معاملات پنهانی
در نبود عرضه رسمی، بازار سیاه رونق می‌گیرد. معاملات از طریق دلالان و کانال‌های غیررسمی انجام می‌شود و قیمت‌ها شفاف نیستند. هر فروشنده نرخ خود را اعلام می‌کند.
3. افزایش قیمت بدون نظارت و حذف فروش اعتباری
در چنین فضایی، فقط معاملات نقدی انجام می‌شود. کارخانه‌ها و فروشندگان فروش اعتباری را قطع کرده و خریداران عمده ناچار به تأمین مالی سنگین و سریع می‌شوند.
نتیجه پیش‌بینی:
در این سناریو، قیمت مقاطع فولادی از هیچ منطقی پیروی نمی‌کنند. تفاوت قیمت میلگرد در دو استان می‌تواند به ۵۰۰۰ تومان در هر کیلو برسد. شکاف طبقاتی در بازار فولاد تشدید می‌شود.
بررسی تجربه‌های گذشته برای اعتبار این پیش‌بینی‌ها
1. سال ۱۳۹۷ – بحران ارزی و جهش قیمت‌ها
در سال ۹۷، قیمت میلگرد از ۲۴۰۰ به ۵۵۰۰ تومان رسید. عامل اصلی: تحریم و کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی.
2. سال ۱۴۰۰ – اختلال در زنجیره تأمین جهانی
هم‌زمان با کرونا و بحران حمل‌ونقل جهانی، قیمت ورق فولادی در ایران بیش از ۶۰٪ رشد کرد. انبارداران از عرضه خودداری کردند.
3. سال ۱۴۰۲ – جنگ اوکراین و تأثیر بر صادرات ایران
با افزایش قیمت جهانی شمش فولاد، تولیدکنندگان ایرانی صادرات را ترجیح دادند. همین موضوع باعث کمبود مقاطع در داخل و جهش قیمتی شد.
راهکارهایی برای فعالان بازار در برابر این سناریوها
1. پیمانکاران: قراردادهای منعطف و خرید مرحله‌ای
بستن قراردادهای با امکان تعدیل قیمت و خرید مرحله‌ای می‌تواند ریسک افزایش قیمت را کاهش دهد.
2. کارخانه‌ها: مدیریت موجودی و فروش ترکیبی
عرضه ترکیبی نقدی و اعتباری، سیاست فروش به مصرف‌کننده نهایی و رصد تقاضا، راهکارهایی برای کاهش شوک بازار است.
3. دولت: ذخایر استراتژیک و سامانه شفاف‌سازی
ایجاد ذخایر آهن در انبارهای دولتی و سامانه شفاف برای قیمت‌گذاری لحظه‌ای، می‌تواند اثر بحران را کاهش دهد.
مشاهده قیمت روز تیرآهن در سایت آهنن یک دو سه.
آینده فولاد در سایه بحران
در صورت تداوم تنش‌ها، هیچ سناریویی برای قیمت مقاطع فولادی بدون دردسر نخواهد بود. یا جهش قیمتی، یا نوسانات ممتد یا بازار سیاه، در کمین بازار هستند. اما شناخت این سناریوها، پیش‌بینی آن‌ها و واکنش هوشمندانه می‌تواند بسیاری از خسارات را کاهش دهد.
فعالان بازار، به‌ویژه پیمانکاران و خریداران عمده، باید از همین حالا خود را برای یک بازار غیرقابل پیش‌بینی آماده کنند.
👍👌
🙏