میلگرد گونه یا جلدی چیست؟ نقش میلگرد جلدی در کنترل ترک بتن
میلگرد گونه یا جلدی چیست؟
در صنعت آهن‌آلات، میلگرد گونه یا میلگرد جلدی (Skin Reinforcement) نوعی آرماتور ثانویه در سازه‌های بتنی است که برای جلوگیری از ترک‌خوردگی سطحی در اثر تغییرات حرارتی، انقباض بتن یا بارهای متمرکز به کار می‌رود.
این میلگرد در واقع در پوسته‌ی بتن یا همان سطح خارجی سازه نصب می‌شود و از این جهت به آن میلگرد «جلدی» نیز گفته می‌شود.
هدف اصلی استفاده از میلگرد گونه، کنترل تنش‌های سطحی و بهبود پیوستگی بین بتن و فولاد است.
در پروژه‌های عمرانی بزرگ، میلگرد گونه معمولاً در دیوارهای برشی، تیرها، ستون‌ها و دال‌های بتنی استفاده می‌شود. این میلگردها ضمن افزایش مقاومت سازه، باعث می‌شوند سطح بتن در برابر ترک‌های موضعی مقاوم‌تر شود و ظاهر سازه نیز در طول زمان حفظ گردد.
چرا از میلگرد گونه در سازه استفاده می‌شود؟
بتن، با وجود مقاومت بالا در برابر فشار، در برابر نیروهای کششی و تغییرات دمایی بسیار آسیب‌پذیر است. در زمان خشک شدن یا تحت تأثیر تغییرات حرارت، بتن دچار جمع‌شدگی و انقباض می‌شود که ممکن است منجر به ترک‌های سطحی گردد.
در چنین شرایطی، میلگرد گونه با ایجاد شبکه‌ای از فولاد در سطح بتن، تنش‌ها را توزیع کرده و مانع از گسترش ترک‌ها می‌شود.
از دلایل مهم استفاده از میلگرد جلدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کنترل ترک‌خوردگی ناشی از تغییر دما یا جمع‌شدگی
افزایش مقاومت برشی در نواحی سطحی تیرها و دیوارها
افزایش دوام بتن در برابر شرایط محیطی مانند رطوبت و یخ‌زدگی
جلوگیری از پوسته شدن و ورقه شدن سطح بتن در طول زمان
محل قرارگیری میلگرد گونه در اجزای مختلف سازه
محل نصب میلگرد گونه در هر المان بتنی متفاوت است و باید طبق نقشه‌های اجرایی مهندسی تعیین شود:
در تیرهای بتنی: میلگرد گونه در سطوح جانبی تیر (دو طرف) نصب می‌شود تا ترک‌های طولی کنترل شوند.
در ستون‌ها: این میلگردها معمولاً در سطح خارجی ستون و بین خاموت‌ها قرار می‌گیرند.
در دیوارهای برشی: میلگرد گونه به‌صورت شبکه‌ای در دو سمت دیوار کار گذاشته می‌شود.
در دال‌ها و کف‌ها: برای کنترل ترک‌های سطحی و حفظ زیبایی سطح، از میلگرد جلدی با فواصل کم استفاده می‌شود.
به‌طور کلی، این میلگردها در عمق کمی از سطح بتن (حدود ۵۰ تا ۷۵ میلی‌متر) قرار می‌گیرند تا در ناحیه‌ای باشند که ترک‌خوردگی بیشتر رخ می‌دهد.
مشاهده قیمت تیرآهن برند ظفر بناب در سایت آهن یک دو سه.
تفاوت میلگرد گونه با میلگردهای اصلی
میلگرد گونه در ظاهر شبیه به میلگردهای معمولی است اما تفاوت‌های اساسی در هدف و موقعیت آن وجود دارد.
در حالی که میلگردهای اصلی بارهای خمشی و کششی را تحمل می‌کنند، میلگرد جلدی تنها برای کنترل ترک‌های سطحی طراحی شده است.
| ویژگی | میلگرد اصلی | میلگرد گونه یا جلدی |
|---|---|---|
| محل نصب | در نواحی کششی یا مرکزی بتن | در سطح یا لایه بیرونی بتن |
| وظیفه اصلی | تحمل بارهای خمشی و کششی | کنترل ترک‌های سطحی و حرارتی |
| قطر معمول | ۱۲ تا ۳۲ میلی‌متر | ۶ تا ۱۰ میلی‌متر |
| نوع فولاد | معمولاً A3 یا A4 | معمولاً A1 یا A2 |
| نقش سازه‌ای | باربر اصلی | تقویت سطحی و ثانویه |
بنابراین می‌توان گفت میلگرد گونه مکمل میلگردهای اصلی است و بدون آن دوام و عملکرد سازه کاهش می‌یابد.
نحوه اجرای میلگرد گونه در سازه
اجرای میلگرد گونه نیاز به دقت بالا و رعایت استانداردهای فنی دارد.
ابتدا باید سطح بتن‌ریزی مشخص و قالب‌ها آماده شوند. سپس میلگردهای جلدی در فواصل افقی و عمودی به‌صورت شبکه‌ای نصب می‌شوند. فاصله بین میلگردها معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر است و با استفاده از اسپیسرهای پلاستیکی، فاصله کاور بتن (پوشش محافظ) حفظ می‌شود.
چند نکته مهم در اجرای میلگرد گونه:
قطر میلگردها باید با ضخامت بتن متناسب باشد.
در محل تقاطع میلگردها باید از سیم آرماتوربندی برای اتصال استفاده شود.
پوشش بتنی کافی برای جلوگیری از زنگ‌زدگی در نظر گرفته شود.
در سازه‌های در معرض رطوبت، استفاده از میلگرد گالوانیزه یا اپوکسی پیشنهاد می‌شود.
اجرای صحیح میلگرد گونه باعث افزایش چشمگیر دوام سازه و کاهش هزینه‌های نگهداری در آینده می‌شود.
مزایای استفاده از میلگرد گونه یا جلدی
استفاده از میلگرد گونه مزایای فنی و اقتصادی متعددی برای پروژه‌های عمرانی دارد، از جمله:
جلوگیری از بروز ترک‌های سطحی زودرس
افزایش طول عمر مفید سازه
ارتقای مقاومت بتن در برابر شرایط محیطی
بهبود اتصال بتن و فولاد
افزایش ایمنی و کیفیت سازه در طول زمان
به همین دلیل، امروزه در اکثر پروژه‌های ساختمانی بزرگ، استفاده از میلگرد گونه جزو الزامات طراحی و اجراست.
مشاهده قیمت ورق 2 میل مبارکه در سایت آهن یک دو سه.
نوع میلگرد مناسب برای استفاده به‌عنوان میلگرد جلدی
برای ساخت میلگرد گونه، معمولاً از میلگردهای ساده با قطر کم (۶ تا ۱۰ میلی‌متر) استفاده می‌شود.
میلگرد A1 به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و میلگرد A2 به دلیل مقاومت مناسب، انتخاب‌های رایجی هستند.
در شرایط خاص (مثلاً در مناطق مرطوب یا دریایی)، از میلگردهای پوشش‌دار یا ضدزنگ نیز استفاده می‌شود تا مقاومت در برابر خوردگی افزایش یابد.
انتخاب نوع میلگرد باید بر اساس محیط اجرا، ضخامت بتن و استانداردهای طراحی سازه انجام شود.
کاربرد میلگرد گونه در پروژه‌های عمرانی
میلگرد گونه یا جلدی در بخش‌های مختلف صنعت ساختمان کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
دیوارهای حائل و دیوارهای برشی در ساختمان‌های بلندمرتبه
تیرها و ستون‌های سازه‌های بتنی
کف‌سازی سالن‌های صنعتی و مخازن بتنی
سازه‌های در معرض تغییرات شدید دمایی
تونل‌ها، پل‌ها و سازه‌های دریایی
در تمام این موارد، میلگرد جلدی به عنوان لایه محافظ سطحی از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کرده و دوام بتن را افزایش می‌دهد.
مشاهده قیمت روز میلگرد در سایت آهن یک دو سه.
نقش میلگرد گونه در بهبود کیفیت بتن
یکی از مشکلات اصلی در بتن‌های سازه‌ای، ایجاد ترک‌های موئینه در اثر جمع‌شدگی است. این ترک‌ها در نگاه اول کوچک و بی‌اهمیت به نظر می‌رسند، اما در بلندمدت باعث نفوذ آب و مواد شیمیایی به درون بتن شده و خوردگی میلگردهای اصلی را تسریع می‌کنند.
میلگرد گونه با ایجاد شبکه‌ای از فولاد در سطح بتن، این ترک‌ها را کنترل کرده و مانع از نفوذ رطوبت می‌شود. در نتیجه، کیفیت بتن حفظ شده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری سازه کاهش می‌یابد.
سوالات متداول درباره میلگرد گونه یا جلدی
۱. میلگرد گونه یا جلدی چیست؟
میلگرد گونه نوعی آرماتور سطحی است که برای جلوگیری از ترک‌خوردگی بتن در نواحی سطحی و افزایش دوام سازه استفاده می‌شود.
۲. میلگرد گونه در کدام قسمت سازه به کار می‌رود؟
این میلگرد در سطح تیرها، ستون‌ها، دیوارهای برشی و دال‌های بتنی قرار می‌گیرد تا تنش‌های سطحی را کنترل کند.
۳. تفاوت میلگرد گونه با میلگرد اصلی چیست؟
میلگرد اصلی بارهای سازه‌ای را تحمل می‌کند، اما میلگرد گونه نقش محافظتی و کنترلی در برابر ترک‌های سطحی دارد.
۴. قطر مناسب میلگرد گونه چقدر است؟
معمولاً از میلگردهایی با قطر ۶ تا ۱۰ میلی‌متر برای اجرای میلگرد جلدی استفاده می‌شود.
۵. چرا استفاده از میلگرد جلدی اهمیت دارد؟
زیرا باعث افزایش مقاومت بتن در برابر ترک، رطوبت و شرایط محیطی شده و طول عمر سازه را بیشتر می‌کند.
۶. از چه نوع میلگردی برای میلگرد گونه استفاده می‌شود؟
اغلب از میلگرد ساده A1 یا میلگرد نیم‌سخت A2 برای این منظور استفاده می‌شود چون انعطاف‌پذیری بالایی دارند.
میلگرد گونه، انتخابی هوشمند برای افزایش عمر سازه‌ها
میلگرد گونه یا جلدی یکی از اجزای مهم و کاربردی در سازه‌های بتنی است که با هدف کنترل ترک‌های سطحی، افزایش مقاومت بتن و بهبود دوام سازه به کار می‌رود.
استفاده صحیح از این میلگرد در بخش‌های مختلف سازه، ضمن افزایش عمر مفید ساختمان، از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه است، زیرا مانع از هزینه‌های بازسازی ناشی از ترک و خوردگی می‌شود.
شرکت آهن یک دو سه با تجربه‌ی گسترده در تأمین انواع میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی و سایر محصولات فولادی، همواره آماده‌ی همکاری با پروژه‌های عمرانی در سراسر کشور است.
