کاربرد میلگرد سنجاقی در ستون‌، تیر و دیوار برشی

میلگرد سنجاقی یکی از اجزای کلیدی آرماتوربندی در سازه‌های بتنی است که وظیفه مهار میلگردهای طولی و افزایش مقاومت برشی را بر عهده دارد. این نوع میلگردها در ستون، دیوار برشی و فونداسیون نقش حیاتی در جلوگیری از کمانش و ترک‌های جانبی ایفا می‌کنند.با کارشناسان فنی ما در آهن 123 تماس بگیرید 02122336060

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!

[کل: 4 میانگین: 5]

انتشار در ۲۹ آبان ۱۴۰۴ 140 بازدید 0 دیدگاه

من سال ‌هاست در بازار آهن ‌آلات کار می‌کنم؛ از زمانی که میلگردها هنوز با دست خم می‌شدند و خبری از دستگاه‌ های CNC نبود تا امروز که هر اتصال و خم با دقت میلی‌متری انجام می‌شود. در تمام این سال ‌ها، بارها دیده‌ام که انتخاب درست میلگرد سنجاقی چطور می‌تواند استحکام یک سازه را بالا ببرد یا برعکس، انتخاب اشتباهش چه دردسرهایی برای پروژه ایجاد می‌کند.

میلگرد سنجاقی یا به قول بعضی‌ها میلگرد دوخت  شاید در ظاهر ساده به نظر برسد، اما نقش مهمی در افزایش مقاومت برشی و جلوگیری از کمانش خاموت‌ها و میلگردهای طولی دارد. در پروژه‌ های بزرگ که فشار جانبی و نیروی برشی بالاست، همین قطعه‌ی کوچک است که تفاوت بین یک اجرای استاندارد و یک سازه مشکل‌دار را رقم می‌زند.

مشاوره رایگان و خرید انواع آهن آلات   با کارشناسان فنی ما در آهن123 تماس بگیرید   02122336060

امروز می‌خواهم از تجربه‌ی واقعی کار در پروژه‌ های مختلف بگویم و مرحله ‌به ‌مرحله توضیح دهم میلگرد سنجاقی دقیقاً چیست، چرا استفاده از آن ضروری است، و چطور باید نوع و تعداد مناسب آن را برای هر سازه انتخاب کرد.

میلگرد سنجاقی دقیقا چیست؟

میلگرد سنجاقی در واقع یک میلگرد خم‌شده با شکل خاص است که معمولاً از جنس فولاد آجدار گرید A2 تولید می‌شود. این محصول به شکل U یا نیم‌دایره خم می‌شود و وظیفه اصلی آن مهار کردن میلگردهای طولی در ستون‌ها و تیرهای بتنی است.

تصور کنید میلگردهای اصلی ستون مثل رشته‌ هایی هستند که باید در کنار هم نگه داشته شوند؛ میلگرد سنجاقی دقیقاً مثل سنجاقی عمل می‌کند که این رشته‌ ها را به هم متصل و ثابت نگه می‌دارد.

نکته جالب اینجاست که برخلاف میلگرد معمولی که به صورت مستقیم استفاده می‌شوند، میلگرد سنجاقی از ابتدا با زوایای مشخص و طبق نقشه‌ های مهندسی خم می‌شود. این خم‌ها معمولاً در سایزهای 8 یا 10 میلی‌متری تولید می‌شوند، هرچند در پروژه‌ های خاص ممکن است از سایزهای 12 میلی‌متری نیز استفاده شود.

جدول مشخصات فنی انواع میلگرد سنجاقی

انواع میلگرد سنجاقی و ویژگی‌های هر کدام

در بازار آهن، سه نوع اصلی میلگرد سنجاقی وجود دارد که هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند.

میلگرد سنجاقی خم استاندارد

این نوع که پرکاربردترین مدل است، در هر دو انتها با زاویه 90 درجه خم می‌شود. شکل آن دقیقاً مثل حرف U انگلیسی است و برای ستون‌های معمولی ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شود. وقتی این میلگرد را در جای خود قرار می‌دهید، دو میلگرد طولی را که فاصله‌شان کمتر از 20 سانتی‌متر است، به خوبی مهار می‌کند.

میلگرد سنجاقی نیمه ‌استاندارد

این مدل ترکیبی از دو نوع خم است؛ یک طرف آن 90 درجه (مثل گونیا) و طرف دیگر 135 درجه (مثل چنگک) خم شده است. این طراحی خاص برای مواقعی است که نیاز به انعطاف بیشتر در آرماتوربندی دارید. معمولاً به صورت یکی در میان با نوع استاندارد استفاده می‌شود.

(اگر وقت دارید برای درک بهتر محتوای “آرماتوربندی از صفر تا صد؛ کاربرد میلگرد در فونداسیون، ستون و سقف” رو هم یه نگاه بندازید.)

میلگرد سنجاقی دوطرفه 135 درجه

هر دو انتهای این میلگرد با زاویه 135 درجه خم شده و شکلی شبیه به موج (~) دارد. نکته مهم این است که دو خم باید در جهت مخالف هم باشند؛ یعنی یکی رو به بالا و دیگری رو به پایین. این نوع بیشتر در دیوارهای برشی و سازه‌ های با بار جانبی زیاد کاربرد دارد.

کاربردهای اصلی میلگرد سنجاقی در ساخت‌وساز

میلگرد سنجاقی در سه کار مهم در ساختمان سازی مورد استفاده قرار میگیرد، که باید حتما نوع به کارگیری آن را بدانید.

استفاده در ستون‌های بتنی

مهم‌ترین کاربرد این مدل میلگرد در ستون‌های بتنی است. وقتی تعداد میلگردهای طولی در یک ستون زیاد می‌شود (معمولاً بیش از 8 عدد)، احتمال جابجایی و کمانش آن‌ها وجود دارد.

سنجاقی با مهار کردن این میلگردها، از تغییر شکل آن‌ها جلوگیری می‌کند. به خصوص در ستون‌های ساختمان‌های بلند که تحت فشار زیادی قرار دارند، این میلگردها نقش حساسی دارند.

(پیشنهاد میدم قبل از انتخاب نوع ستون های ساختمونتون حتما ” برای ساختمان سازی کدام یک بهتر است؟ اسکلت فلزی یا بتنی” رو یه نگاه بندازید.)

کاربرد در دیوارهای برشی

دیوارهای برشی که وظیفه تحمل نیروهای جانبی ناشی از زلزله و باد را دارند، نیاز به آرماتوربندی قوی دارند. این مدل میلگردها در این دیوارها، علاوه بر مهار میلگردهای عمودی، از گسترش ترک‌های برشی نیز جلوگیری می‌کنند.

استفاده در فونداسیون

در فونداسیون‌های عمیق و پی‌های گسترده، این میلگرد برای اتصال شبکه‌ های آرماتور به کار می‌رود. این امر باعث یکپارچگی بیشتر فونداسیون و توزیع بهتر بار می‌شود.

جدول مقایسه کاربرد میلگرد سنجاقی در اجزای مختلف سازه

تفاوت میلگرد سنجاقی با خاموت

بسیاری از خریداران میلگرد، تفاوت بین میلگرد سنجاقی و خاموت را نمی‌دانند. این دو محصول اگرچه هر دو جزو آرماتورهای عرضی محسوب می‌شوند، اما کاربردهای متفاوتی دارند:

خاموت معمولاً به شکل حلقه بسته یا مربع است و دور تمام میلگردهای طولی را می‌گیرد. وظیفه اصلی خاموت مقاومت در برابر نیروهای برشی است و در تیرها و ستون‌هایی که تحت خمش قرار دارند استفاده می‌شود. برای مثال، میلگرد 12 ابهر که کیفیت بالایی دارد، معمولاً برای ساخت خاموت‌های قوی در پروژه‌ های بزرگ استفاده می‌شود.

میلگرد سنجاقی اما وظیفه متفاوتی دارد. این محصول بیشتر برای مهار میلگردهای طولی و جلوگیری از کمانش آن‌ها استفاده می‌شود. وقتی ستونی تحت فشار محوری قرار دارد، میلگرد سنجاقی از خمیدگی زودرس میلگردهای اصلی جلوگیری می‌کند.

جدول راهنمای اجرای میلگرد سنجاقی بر اساس نوع سازه

نکات اجرایی مهم در اجرای میلگرد سنجاقی

1. فاصله مجاز میان دو میلگرد سنجاقی نباید از 35 سانتی‌متر تجاوز کند.
2. در بیشتر پروژه‌ ها از فولاد آجدار گرید A2 برای ساخت این میلگرد استفاده می‌شود که علاوه بر انعطاف، استحکام کافی دارد.
3. خم میلگرد باید با دستگاه خم‌کن انجام شود تا ترک یا شکستگی در ناحیه خم ایجاد نشود. در کارگاه‌ های مجهز از دستگاه خم‌کن برقی استفاده می‌شود اما در پروژه‌ های کوچک، خمکاری دستی با ابزار ساده هم ممکن است.
4. هنگام نصب میلگردهای سنجاقی، حضور سرپرست فنی ضروری است زیرا کوچک‌ترین خطا در تعداد یا زاویه خم‌ها می‌تواند کارایی سازه را کاهش دهد.
5. میلگردهایی مانند “میلگرد 14 اصفهان” یا “میلگرد نیشابور” به‌خاطر کیفیت بالای فولادشان، برای ساخت این میلگرد انتخاب‌های خوبی هستند.

دلایل استفاده از میلگرد سنجاقی

سنجاقی‌ها شبکه‌ی میلگردی ستون یا دیواره را منظم نگه می‌دارند و از جابه‌جایی در هنگام بتن‌ریزی جلوگیری می‌کنند.

در تیرها و ستون‌هایی که احتمال گسترش ترک جانبی وجود دارد، میلگرد سنجاقی این ترک‌ها را کنترل می‌کند.

بر خلاف خاموت‌های بسته که تراکم بیشتری ایجاد می‌کنند، این میلگردها محیط اجرای بتن را بازتر می‌گذارند و بتن‌ریزی راحت‌تر انجام می‌شود.

سبک وزن بودن این میلگردها حمل و نصب آن را آسانتر می‌کند.

در پروژه‌ های مسکونی کوچک نیز برای مقاوم‌سازی ستون‌ها کاربرد دارد.

معایب و محدودیت‌های میلگرد سنجاقی

سنجاقی قابلیت تغییر سایز در محل ندارد و باید از ابتدا بر اساس نقشه سازه خم شود.

در ستون‌هایی که تعداد میلگردهای طولی بیش از 12 عدد باشد استفاده از این نوع میلگرد توصیه نمی‌شود.

محاسبه دقیق زاویه و طول خم اهمیت بالایی دارد و کوچک‌ترین خطا می‌تواند موجب اتلاف زمان و مصالح شود.

اجرای اشتباه یا حذف چند قطعه سنجاقی می‌تواند باعث کاهش پایداری بتن در برابر بارهای فشاری گردد.

تأثیر میلگرد سنجاقی بر قیمت آرماتوربندی

در نگاه اول ممکن است هزینه استفاده از میلگرد سنجاقی به‌عنوان گزینه ‌ای اضافه تلقی شود، اما در واقع به‌دلیل جلوگیری از شکست بتن و کاهش مصرف خاموت در برخی نواحی، این هزینه کاملاً توجیه‌پذیر است. نسبت مصرف به عملکرد در میلگردهای سنجاقی بسیار بالاست و باعث کاهش مصرف بتن در ترمیم‌های احتمالی در آینده می‌شود.

برای خریدارانی که در بازار آهن به دنبال خرید میلگرد هستند، توجه به برند تولیدکننده و استاندارد محصول اهمیت زیادی دارد. برای مثال میلگرد ۸ الیگودرز به دلیل انعطاف مناسب، گزینه ‌ای مطلوب برای استفاده در ساخت سنجاقی‌ در پروژه‌ های سبک است.

جمع ‌بندی

میلگرد سنجاقی بخش جدانشدنی در آرماتوربندی سازه‌ های بتنی به شمار می‌رود. این قطعه فولادی کوچک اما مهم، ضمن تثبیت میلگردهای طولی، مقاومت سازه را در برابر نیروهای جانبی افزایش می‌دهد. استفاده درست از این میلگرد در ستون‌ها، دیوارهای برشی و پی‌های گسترده موجب دوام بالاتر بتن و ایمنی بیشتر ساختمان می‌شود.

در پایان اگر قصد خرید میلگرد دارید، برای استعلام قیمت روز انواع آهن آلات به سایت آهن 123 سربزنید.

سوالات متداول

ضوابط اجرای سنجاقی در ستون؟

در اجرای میلگرد سنجاقی در ستون‌ها، میلگردهای سنجاقی باید به‌طور عمودی در موقعیت‌های مشخص و با رعایت فواصل مناسب از میلگردهای طولی و عرضی قرار گیرند تا تقویت جانبی ستون در برابر نیروهای برشی تضمین شود.

میلگرد سنجاقی در ستون؟

در ستون‌ها به‌منظور تقویت مقاومت ستون در برابر برش و ممان از میلگرد سنجاقی استفاده می‌شود و باید مطابق با نقشه‌ های اجرایی، فاصله مشخصی از یکدیگر داشته و به‌خوبی به میلگردهای طولی اتصال یابد.

میلگرد سنجاقی در فونداسیون؟

در فونداسیون‌ها، میلگرد سنجاقی برای تقویت مقاطع در برابر برش و توزیع یکنواخت نیروها استفاده می‌شود و باید به‌طور عمودی و با فاصله مناسب در درون بتن قرار گیرد.

میلگرد سنجاقی در دیوار برشی؟

میلگردهای سنجاقی در دیوارهای برشی برای تقویت دیوار در برابر نیروهای برشی و خمشی استفاده می‌شوند و باید مطابق با طراحی و با فاصله مناسب در ارتفاع دیوار قرار گیرند.

میلگرد سنجاقی در تیر؟

میلگرد سنجاقی در تیرها برای تقویت تیر در برابر نیروهای برشی و اعمال ممان‌های خمشی به‌کار می‌رود و باید به‌صورت افقی و عمودی در طول تیر با فواصل مشخص اجرا شود.