بین لوله درزدار ERW و لوله درزدار SAW کدام بهتر است؟
آهن همیشه دنیای من بوده؛ سال‌هاست در بازار آهن آلات کار می‌کنم و هر روز با انواع لوله، میلگرد و تیرآهن سر و کار دارم. یکی از موضوعاتی که همیشه خریداران و مهندسان از من می‌پرسند، تفاوت بین لوله درزدار ERW و SAW است.
لوله های درزدار بخش مهمی از بازار فولاد هستند، چون هم تنوع زیادی دارند و هم از نظر اقتصادی گزینه مناسبی به حساب می‌آیند. این لوله ها در پروژه های مختلف، از ساختمان‌سازی گرفته تا انتقال نفت و گاز، کاربرد گسترده ای دارند. اما اینکه کدام نوع لوله برای پروژه شما بهتر است، بستگی زیادی به روش تولید، مقاومت و شرایط کاری دارد.
در این صفحه از آهن123 با زبان ساده و تجربه‌ی میدانی، توضیح می‌دهم که لوله ERW چطور ساخته می‌شود، لوله SAW چه ویژگی‌هایی دارد و هرکدام در چه موقعیتی بهترین انتخاب محسوب می‌شوند؛ تا بتوانید با دیدی فنی و آگاهانه، تصمیم درستی برای خرید داشته باشید.
لوله درزدار چیست؟
قبل از اینکه وارد جزئیات فنی شویم، بیایید یک تعریف ساده و روشن از لوله درزدار داشته باشیم. لوله درزدار نوعی از لوله های فولادی است که در امتداد طول خود دارای یک خط جوش است. این لوله با خم‌کردن ورق فولادی و اتصال لبه های آن توسط روش‌های مختلف جوشکاری تولید می‌شود تا ساختاری استوانه ای و مقاوم شکل بگیرد.
در واقع، وجود همین درز جوش عامل اصلی تمایز لوله درزدار از لوله بدون درز (مانیسمان) است. کیفیت این جوش، میزان استحکام و توان تحمل فشار لوله را مشخص می‌کند. پرکاربردترین روش‌های تولید این نوع لوله، جوشکاری مقاومتی الکتریکی (ERW) و قوس زیرپودری (SAW) هستند که هرکدام بسته به نوع پروژه، در صنایع ساختمانی، انتقال آب، نفت و گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
(ما در محتوای تفاوت لوله درزدار و بدون درز در چیست؟ به طور کامل درباره انواع لوله صحبت کرده ایم.)
منظور از لوله درزدار ERW چیه؟
لوله درزدار ERW مخفف عبارت Electric Resistance Welding به معنی «جوشکاری مقاومت الکتریکی» است. این نوع لوله با یکی از پیشرفته‌ترین و سریع‌ترین روش‌های تولید ساخته می‌شود که در آن، ورق فولادی پس از عبور از مجموعه ای از غلتک‌ها به شکل استوانه درمی‌آید و دو لبه آن با جریان الکتریکی فرکانس بالا به هم جوش داده می‌شوند.
ویژگی برجسته این فرآیند آن است که بدون استفاده از فلز پرکننده یا سیم جوش، مقاومت الکتریکی فولاد خود برای ایجاد حرارت و اتصال لبه ها به کار می‌رود.
نتیجه این روش، جوشی کاملاً یکنواخت و تمیز است که مقاومت و دوام بالایی در برابر فشار و خوردگی دارد.
به همین دلیل لوله های ERW برای کاربردهای ساختمانی، تأسیسات صنعتی و خطوط انتقال آب با فشار متوسط بسیار پرطرفدارند.
چگونگی تولید لوله ERW
تولید لوله ERW از یک رول ورق فولادی آغاز می‌شود که بسته به قطر و ضخامت مورد نیاز انتخاب شده و توسط دستگاه نورد باز و شکل‌دهی می‌شود.
ورق پس از عبور از غلتک‌های مخصوص، به تدریج خم شده و به یک استوانه‌ی توخالی تبدیل می‌گردد.
در مرحله جوشکاری، جریان الکتریکی شدید بین دو لبه درز اعمال می‌شود تا حرارت لازم برای ذوب و ادغام مولکولی آن ها فراهم شود.
سپس غلتک‌های فشاری، اتصال کامل را ایجاد کرده و پلیسه های اضافی داخلی و بیرونی حذف می‌شوند تا سطحی کاملاً صاف ایجاد شود.
در ادامه، لوله تحت عملیات حرارتی و عبور از غلتک‌های سایزینگ قرار می‌گیرد تا به ابعاد دقیق برسد.
در پایان، آزمون‌های کنترل کیفیت مانند تست هیدرواستاتیک و جریان گردابی انجام می‌شود تا از سلامت کامل جوش و عدم وجود نشتی در محصول اطمینان حاصل شود.
این روند دقیق، دلیل اصلی محبوبیت لوله های ERW در خطوط انتقال، سازه های فلزی و تجهیزات عمرانی، به‌ویژه در بازار ایران و برندهای معتبر فولاد نظیر ابهر و اصفهان است.
ویژگی های لوله ERW
- به دلیل فرآیند تولید دقیق با غلتک‌ها، این لوله ها تلرانس ابعادی بسیار کمی در قطر و ضخامت دارند.
- فرآیند پلیسه‌گیری، سطحی کاملاً صاف و تمیز در داخل و خارج لوله ایجاد می‌کند که برای جریان سیالات بسیار مناسب است.
- این روش بسیار سریع است و امکان تولید انبوه لوله را فراهم می‌کند.
- به دلیل سرعت بالا و عدم نیاز به مواد مصرفی جوشکاری، قیمت تمام شده لوله ERW نسبت به سایر روش‌ها پایین‌تر است.
کاربردهای رایج لوله ERW
- برای ساخت انواع سازه های فلزی، داربست‌ها، ستون‌ها و خرپاها. در این پروژه ها که در آن ها از مصالحی مانند میلگرد 20 نیشاپور و تیرآهن استفاده می‌شود، لوله های ERW نقش مهمی دارند.
- در شبکه های آبرسانی شهری و روستایی و سیستم‌های فاضلاب.
- برای ساخت قطعاتی مانند شاسی، اگزوز و سایر اجزای ساختاری.
- در ساخت انواع میز، صندلی، نرده و قطعات تزئینی.
- برای استفاده در سیستم‌های آبیاری تحت فشار.
- برای شبکه های گازرسانی خانگی و تجاری.
منظور از لوله درزدارSAW چیه؟
لوله درزدار SAW که نام آن از عبارت Submerged Arc Welding به معنی «جوشکاری قوس زیرپودری» گرفته شده، برای پروژه هایی طراحی می‌شود که نیاز به استحکام و ایمنی بسیار بالا دارند. این نوع لوله ها معمولاً در خطوط انتقال نفت و گاز، تأسیسات نیروگاهی و پروژه های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت اصلی آن با لوله های ERW در نوع جوشکاری است؛ در حالی که ERW با مقاومت الکتریکی کار می‌کند، در SAW از یک قوس الکتریکی قدرتمند در زیر لایه ای از پودر مخصوص (فلاکس) برای انجام جوش استفاده می‌شود. همین روش موجب ایجاد جوشی عمیق، یکنواخت و ضدترک می‌شود که توان تحمل فشارهای بالا و شرایط محیطی سخت را دارد.
فرآیند تولید لوله SAW
برای ساخت لوله SAW معمولاً از ورق‌های فولادی ضخیم (اسلب) استفاده می‌شود.
پس از آماده‌سازی و لبه‌زنی دقیق ورق، آن را با دستگاه های نورد یا پرس‌های سنگین به شکل استوانه درمی‌آورند.
سپس قوس الکتریکی بین سیم جوش و فلز پایه در زیر پودر فلاکس برقرار می‌شود؛ این پودر علاوه بر محافظت از حوضچه مذاب در برابر اکسیژن و نیتروژن، باعث تصفیه و پایداری قوس نیز می‌گردد.
ابتدا درز داخلی و سپس درز خارجی جوشکاری می‌شود تا اتصال عمیق و کاملی شکل بگیرد.
پس از خنک شدن، سرباره روی جوش جدا شده و در ادامه، لوله تحت فرآیند انبساط مکانیکی یا هیدرولیکی قرار می‌گیرد تا تنش‌های باقی‌مانده دفع شود.
در پایان نیز آزمون‌های دقیق اولتراسونیک و رادیوگرافی روی کل درز انجام می‌شود تا از نبود ترک یا عیب در ساختار جوش اطمینان حاصل گردد.
این دقت بالا، لوله های SAW را به گزینه ای مطمئن در صنایع نفت، گاز و سازه های سنگین تبدیل کرده است.
انواع لوله SAW
لوله SAW بر اساس نوع درز جوش به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
(Longitudinal SAW) : لوله با درز جوش مستقیم. در این روش، یک ورق مستطیلی خم شده و درز طولی آن جوشکاری می‌شود. این روش برای تولید لوله هایی با ضخامت دیواره بالا مناسب است.
(Spiral SAW) : لوله با درز جوش مارپیچ. در این روش، یک نوار ورق فولادی به صورت مارپیچ فرم داده شده و لبه های آن به طور پیوسته جوشکاری می‌شود. این روش برای تولید لوله هایی با قطرهای بسیار بزرگ (حتی تا ۱۰۰ اینچ و بیشتر) بسیار کارآمد و اقتصادی است.
ویژگی‌های لوله SAW
به دلیل نفوذ عمیق جوش و استفاده از فلز پرکننده، خط جوش این لوله ها استحکامی برابر یا حتی بیشتر از فلز پایه دارد.
این روش محدودیت کمتری برای تولید لوله های سایز بزرگ دارد.
محافظت پودر جوشکاری منجر به یک جوش بسیار تمیز، یکنواخت و عاری از عیوب می‌شود.
این لوله ها انتخاب اول برای خطوط انتقال نفت، گاز و آب در فشارهای کاری بالا هستند.
کاربردهای لوله SAW
قدرت و اطمینان بالای لوله های SAW، آن ها را برای پروژه های زیرساختی و سنگین صنعتی ایده ال کرده است:
اصلی‌ترین کاربرد این لوله ها در خطوط لوله بین‌شهری و بین‌المللی است.
برای انتقال سیالات فرآیندی با دما و فشار بالا.
در ساخت پایه های اسکله ها، پل‌های بزرگ و سکوهای دریایی.
برای سیستم‌های خنک‌کننده و انتقال بخار.
برای انتقال دوغاب (اسلاری) و مواد معدنی.
(ما در محتوای لوله های فولادی API درباره یکی از مهم ترین لوله های صنعتی اطلاعات کاملی داده ایم.)
جدول مقایسه ویژگی‌های لوله ERW و SAW
| ویژگی | لوله درزدار ERW | لوله درزدار SAW |
| روش جوشکاری | مقاومت الکتریکی (بدون فلز پرکننده) | قوس زیرپودری (با فلز پرکننده) |
| ظاهر درز جوش | خطی صاف و تقریباً نامشخص پس از پرداخت | برجسته و قابل مشاهده (داخلی و خارجی) |
| استحکام جوش | خوب (معمولاً کمتر از فلز پایه) | بسیار عالی (معادل یا بیشتر از فلز پایه) |
| محدوده قطر | معمولاً کوچک تا متوسط (تا ۲۴ اینچ) | متوسط تا بسیار بزرگ (تا بیش از ۱۰۰ اینچ) |
| محدوده ضخامت | نازک تا متوسط | متوسط تا بسیار ضخیم |
| سرعت تولید | بسیار بالا | متوسط |
| هزینه تولید | پایین‌تر | بالاتر |
| کاربرد اصلی | فشار متوسط و پایین، سازه های سبک | فشار بالا، خطوط انتقال اصلی، سازه های سنگین |
نتیجه گیری
در نهایت می‌توان گفت که لوله های درزدار ERW و SAW هر دو ستون اصلی بازار فولاد ایران و جهان هستند، اما هرکدام مسیر متفاوتی در تولید و کاربرد دارند. اگر پروژه شما در حوزه ساخت و ساز، آبرسانی یا تأسیسات شهری است، لوله های ERW با دقت ابعادی بالا، سطح صاف و قیمت مناسب گزینه ای هوشمندانه اند.
از سوی دیگر، در پروژه های عظیم انتقال نفت و گاز یا سازه های سنگین صنعتی که ایمنی و دوام در اولویت قرار دارد، لوله SAW با جوش عمیق و پایدار انتخابی مطمئن به شمار می‌آیند. تفاوت این دو نوع نه فقط در شیوه جوشکاری، بلکه در فلسفه‌ی ساخت و هدف‌گذاری صنعتی آن هاست.
برای مشاوره، خرید و قیمت انواع آهن آلات به سایت آهن123 سربزنید.
