انواع میلگرد آجدار با کاربردهای مخصوص هردسته
من سالهاست که در بازار آهن آلات فعالیت دارم، و پرتقاضاترین مصالح در میان صدها مصالحی که تولید میشود! میلگرد آجدار بوده است. البته برای من این زیاد عجیب نیست، زیرا شما برای هر ساختمانی که بخواهید بسازید حتما یکی از انواع میلگرد آجدار را نیاز دارید.
به همین دلیل ما در آهن 123 بنابر 20 سال تجربه در این زمینه میخواهیم خیلی دقیق با عکس و جزئیات و جدول های فنی به شما انواع میلگرد آجدر را معرفی کنیم. و بگویم هر کدام دقیقا کجا باید به کار روند و کجا نباید به کار روند! همچنین همه انواع میلگرد آجدار را باهم مقایسه می کنیم تا دید بهتری برای انتخاب به شما بدهیم.
دسته بندی انواع میلگرد آجدار بر اساس استاندارد ملی ایران
تو ایران، میلگردهای آجدار رو بر اساس استاندارد ۳۱۳۲ به سه مدل اصلی دسته بندی می کنن؛ این تقسیم‌بندی بیشتر به شکل آج و مقاومت میلگرد بستگی داره و کمک می کنه راحت‌تر بهترین گزینه رو برای پروژه تون پیدا کنید.
میلگرد A2 (آج ۳۴۰)
میلگرد A2 که به “نیمه سخت” معروفه، با آج های مارپیچی یکنواخت و مقاومت تسلیم حداقل ۳۴۰ مگاپاسکال، بین میلگرد ساده A1 و گریدهای سخت‌تر قرار می‌گیره. این میلگرد به‌خاطر خم‌پذیری خوب، بهترین انتخاب برای خاموت‌زنی و آرماتور عرضی در ستون ها و تیرهاست. استفاده از A2 در سازه هایی با نیاز به خم‌کاری دقیق رایجه، هرچند جوشکاری آن معمولا توصیه نمی شود.
| ویژگی | میلگرد A2 آج ۳۴۰ |
| نوع آج | مارپیچی (فنری) یکنواخت |
| تنش تسلیم | مقاومت متوسط رو به بالا |
| مقاومت کششی | استحکام خوب در برابر کشش |
| انعطاف‌پذیری | خم پذیری مناسب |
| کاربرد | خاموت، دیوار برشی، خم‌کاری‌های دقیق |
| جوشکاری | به‌طور کلی توصیه نمی شود |
میلگرد A3 (آج ۴۰۰)
میلگرد A3 با آج های جناغی و طراحی دو رشته موازی، به‌خاطر مقاومت بالا و چسبندگی عالی با بتن، پرمصرف‌ترین نوع میلگرد آجدار در پروژه های ساختمانی ایران است، که به اسم میلگرد دوکی هم شناخته می شود.
این میلگرد به عنوان آرماتور اصلی در ستون ها، تیرها، فونداسیون و دال‌های سنگین استفاده می شود و نسبت به گرید A2 سخت‌تر و تردتر است. نمونه باکیفیت آن میلگرد ۱۴ آجدار A3 ابهر است که به‌خاطر دقت ابعادی و استحکام، در بازار شناخته شده است.
توجه داشته باشید جوشکاری روی میلگرد A3 به دلیل کربن بالاتر و خطر کاهش مقاومت، به‌طور کامل ممنوع است.
| ویژگی | میلگرد A3 آج ۴۰۰ |
| نوع آج | جناغی (هفت و هشت) با دو رشته طولی موازی |
| مقاومت | بالا، مناسب سازه های سنگین |
| انعطاف‌پذیری | کمتر از A2، سخت تر و تردتر |
| کاربرد | آرماتور طولی در ستون ها، تیرها، فونداسیون و دال‌های سنگین |
| جوشکاری | کاملاً ممنوع به دلیل کاهش مقاومت فولاد |
میلگرد A4 (آج ۵۰۰)
میلگرد A4 یا آج ۵۰۰، نسل جدید میلگردهای آجدار با مقاومت بسیار بالا و طراحی آج مرکب (ترکیبی از جناغی و مارپیچی) است که بیشترین چسبندگی و قفل مکانیکی با بتن را ایجاد می کند.
این گرید برای سازه های سنگین و خاص مثل برج های بلند، پل ها، سدها و سکوهای نفتی استفاده می شود و به خاطر استحکام فوق العاده اش امکان سبک سازی و کاهش حجم آرماتورگذاری را فراهم می کند. انعطاف‌پذیری A4 کمتر از سایر گریدهاست و به همین دلیل جوشکاری روی آن، همانند A3، کاملاً ممنوع است.
| ویژگی | میلگرد A4 آج ۵۰۰ |
| نوع آج | مرکب یا دوکی شکل (ترکیب جناغی + مارپیچی) |
| مقاومت | بسیار بالا، مخصوص سازه های سنگین و خاص |
| انعطاف‌پذیری | کمترین بین گریدها، تردی بالا |
| کاربرد | برج ها، پل ها، سدها، سازه های صنعتی و نفتی |
| جوشکاری | کاملاً ممنوع به دلیل کاهش مقاومت |
جدول مقایسه انواع میلگرد آجدار
| ویژگی | میلگرد A2 (آج ۳۴۰) | میلگرد A3 (آج ۴۰۰) | میلگرد A4 (آج ۵۰۰) |
| نام رایج | نیمه سخت، ترد | سخت، خشک | با مقاومت بالا، مرکب |
| شکل آج | مارپیچی (فنری) | جناغی (هفتی-هشتی) | مرکب (دوکی شکل) |
| تنش تسلیم (حداقل) | 340 MPa | 400 MPa | 500 MPa |
| مقاومت کششی (حداقل) | 500 MPa | 600 MPa | 650 MPa |
| انعطاف پذیری (شکل پذیری) | نسبتاً خوب (۱۹%) | کم (۱۴%) | بسیار کم (۱۰%) |
| قابلیت جوشکاری | توصیه نمی شود | ممنوع | ممنوع |
| کاربرد اصلی | خاموت، آرماتور عرضی | آرماتور طولی اصلی | سازه های ویژه و سنگین |
| علامت اختصاری رایج | J یا I | T یا U | S |
چگونه انواع میلگرد آجدار را با چشم از هم تشخیص دهیم؟
برای اینکه تو پروژه سریع بفهمیم چه میلگردی داریم، فقط کافیه به آجش نگاه کنیم. میلگرد A2 آج های فنری و موازی داره، A3 آج های جناغی (مثل هفت و هشت) و A4 آج های ترکیبی و دوکی‌شکل که پیچیده تر هستن.
یه راه دیگه دیدن علائم حک‌شده روی میلگرده؛ مثل روی میلگرد 14 آجدار هیربد که اسم کارخانه و گریدش مشخصه.
آخرین و مطمئن ترین روش هم خوندن پلاک یا برگه مشخصاته که روی بندیل زده شده و همه جزئیات مثل قطر، وزن، گرید و شماره ذوب رو نشون میده.
مقایسه میلگرد آجدار و ساده
| ویژگی | میلگرد ساده A1 | میلگرد آجدار A2، A3، A4 |
| ظاهر سطح | صاف و صیقلی | دارای برجستگی (آج) |
| چسبندگی با بتن | ضعیف | خیلی قوی |
| مقاومت کششی | کم | متوسط تا خیلی بالا |
| انعطاف‌پذیری | زیاد | متوسط تا کم |
| کاربرد سازه ای | تقریبا منسوخ | عضو اصلی بتن مسلح |
| کاربرد صنعتی | زیاد | محدود |
الان میلگرد ساده بیشتر تو کارای صنعتی و غیرسازه ای کاربرد داره و طبق آیین نامه دیگه نمی شه ازش برای مقاوم کردن بتن استفاده کرد. میلگرد آجدار رو مخصوص تحمل بارهای سازه ای و کار اصلی تو بتن مسلح می سازند.
کاربردهای اصلی میلگرد آجدار در ساختمان
میلگرد آجدار یکی از اصلی‌ترین مصالح در سازه های بتنی است که تقریباً در همه بخش‌ها حضور دارد.
این میلگرد با ایجاد چسبندگی قوی با بتن، مقاومت کششی سازه را بالا می‌برد، جلوی ترک‌خوردگی را می‌گیرد و عمر و ایمنی بنا را برای سال‌ها تضمین می کند.
از کوچک‌ترین قطعات مثل سقف و دال گرفته تا بخش‌های اصلی مثل ستون و فونداسیون، نقش میلگرد آجدار خیلی مهم است.
در عمل، میلگرد آجدار در فونداسیون برای تشکیل شبکه آرماتور کف و نوارهای پی به کار می رود؛در ستون ها و تیرها به شکل آرماتور طولی و خاموت (معمولاً گرید A2) برای مقاومت در برابر برش و فشار استفاده می شود. برای اطلاعات بیشتر در این باره می توانید به مقاله آرماتوربندی فونداسیون سربزنید.
در سقف ها و دال ها، تغییر شکل و ترک های ناشی از خمش و حرارت را کنترل می کند.
دیوارهای برشی با این میلگرد مقاومت بالاتری در برابر باد و زلزله پیدا می کنند و در سازه های سنگین مثل پل ها، تونل ها و پروژه های بزرگ، بارهای دینامیکی و تغییرات دمایی را به‌خوبی تحمل می کند.
جدول مشخصات فنی مهم میلگردهای آجدار
| پارامتر فنی | توضیح مهندسی | دامنه معمول مقادیر |
| قطر اسمی (نمره) | قطر استاندارد میلگرد که در طراحی و محاسبات استفاده می شود. | ۸ تا ۴۰ میلی‌متر |
| تنش تسلیم (MPa) | حدی از تنش که پس از آن، تغییر شکل در فولاد دائمی می شود. | ۳۴۰ تا ۵۰۰ مگاپاسکال |
| استحکام کششی (MPa) | بیشترین تنشی که میلگرد قبل از گسیختگی (پاره شدن) تحمل می کند. | ۵۰۰ تا ۶۵۰ مگاپاسکال |
| وزن مخصوص | چگالی فولاد که برای محاسبه وزن دقیق بندیل ها به کار می رود. | ۷.۸۵ گرم بر سانتی متر مکعب (g/cm³) |
| شکل‌پذیری | توانایی تحمل خمش و تغییر شکل بدون شکست، بر اساس ترکیب شیمیایی. | در گریدهای پایین تر (A2) بیشتر است. |
جمع بندی
انتخاب درست بین انواع میلگرد آجدار کاریه که مستقیم روی ایمنی، ماندگاری و حتی هزینه پروژه اثر می‌ذاره. هر گرید، کار خودش رو داره؛ میلگرد A2 انعطاف‌پذیر و مناسب خاموته، A3 محکم و عالی برای آرماتورهای اصلی، و A4 فوق‌العاده قوی برای سازه های خاص و سنگین مثل پل ها و برج ها. شناخت این تفاوت ها باعث میشه سازه ای مطمئن و بی‌دردسر داشته باشید.
شما با مراجعه به سایت آهن123 میتوانید با دسترسی به قیمت روز انواع آهن آلات، بهترین و مناسب ترین مصالح را برای پروژه خود تهیه کنید. همچنین ما در آهن123، با تجربه و شناخت دقیق بازار، بهتون کمک می کنیم بهترین میلگرد رو برای کارتون انتخاب کنید.
سوالات متداول
تفاوت اصلی میلگردهای A2 و A3 در چیست؟
میلگرد A2 با آج های مارپیچ، نرم تر و انعطاف‌پذیرتر است و عمدتاً برای ساخت خاموت به کار می رود. اما میلگرد A3 با آج های جناغی، سخت تر و مقاوم تر بوده و به عنوان آرماتور اصلی در ستون و تیرآهن استفاده می شود.
آیا می توان میلگرد آجدار را جوشکاری کرد؟
خیر، جوشکاری روی میلگردهای پرکاربرد A3 و A4 به دلیل تردی بالا مطلقاً ممنوع است و باعث افت شدید مقاومت می شود. فقط میلگرد A2 در شرایط خاص و با رعایت اصول پیش‌گرمایش، قابلیت جوشکاری محدودی دارد.
پرکاربردترین نوع میلگرد آجدار در ساختمان سازی کدام است؟
میلگرد گرید A3 (آج ۴۰۰) به دلیل توازن مناسب بین مقاومت کششی بالا و هزینه، رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین نوع میلگرد در اکثر پروژه های ساختمانی در ایران برای آرماتورهای طولی است.
چگونه می توان در کارگاه به سرعت نوع میلگرد را تشخیص داد؟
ساده‌ترین راه، نگاه کردن به شکل آج هاست؛ آج مارپیچی (فنری) مشخصه گرید A2 و آج جناغی (هفت و هشتی) مشخصه گرید A3 است. همچنین بررسی پلاک شناسایی بندیل، اطلاعات دقیق و معتبری به شما می دهد.
چرا استفاده از میلگرد آجدار در بتن ضروری است؟
بتن به تنهایی در برابر نیروهای کششی ضعیف است و ترک می‌خورد. آج های میلگرد با بتن یک قفل مکانیکی قدرتمند ایجاد کرده و نیروهای کششی را تحمل می کنند که این کار مانع از هم گسیختگی سازه می شود.
