تفاوت بریکت و آهن اسفنجی چیست؟
تفاوت بریکت و آهن اسفنجی و کاربرد های آن
صنعت فولاد، یکی از مهم‌ترین صنایعی است که به‌کارگیری محصولات مختلفی همچون بریکت و آهن اسفنجی در آن رایج است. هر کدام از محصولات آهن اسفنجی و بریکت، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند و بسته به همین ویژگی‌ها برای صنایع فولادی استفاده می‌شوند. به‌طورکلی، مهم‌ترین تفاوت بریکت و آهن اسفنجی، در شکل ظاهری آن‌هاست. آهن اسفنجی، همان‌طور که از نامش پیداست، ظاهری اسفنجی دارد و از احیای مستقیم سنگ‌آهن و تولید میلگرد و تیرآهن و مقاطع فولادی می‌شود. این در حالی است که بریکت با فشرده‌سازی همین آهن اسفنجی به دست می‌آید.
در ادامه این مقاله تخصصی از مجموعه آهن یک دو سه به سراغ تفاوت‌های عمده هر کدام از محصولات آهنی «بریکت» و «آهن اسفنجی» می‌رویم. در ابتدا لازم است که با تعریف و ویژگی‌های هر کدام به‌خوبی آشنا شوید تا در ادامه درک بهتری در مورد تفاوت‌هایشان داشته باشید.
آهن اسفنجی چه ویژگی‌هایی دارد؟
آهن اسفنجی، ظاهری اسفنجی شکل با تخلخل زیاد دارد و همین ویژگی باعث می‌شود که حجم قابل‌توجهی در آن به وجود بیاید. همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، آهن اسفنجی از طریق احیای کامل و مستقیم سنگ‌آهن تولید می‌شود، آهن هم بدون نیاز به اینکه فرایند ذوب برای آن در نظر گرفته شود. همین ویژگی، یکی از مهم‌ترین نکات در تفاوت بریکت و آهن اسفنجی به شمار می‌رود. آهن اسفنجی، به دلیل خلوص بالا در صنایع مختلف و مهم کاربرد دارد و این مسئله باعث بالارفتن قیمت آن در بازار آهن‌آلات شده است؛ بنابراین، آشنایی با نحوه قیمت‌گذاری و آگاهی روزانه در مورد قیمت روز این محصول برای فعلان صنایع فولادی کشور حائز اهمیت است.
سنگ‌آهن که از معدن استخراج می‌شود، دارای ناخالصی‌های زیادی است و نمی‌توان آن را به‌صورت مستقیم وارد کوره ذوب‌آهن کرد. به همین دلیل، آهن اسفنجی از آن استخراج می‌شود و اصلاً نیازی به حرارت هم ندارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول و تفاوت این دو ، جذب بالای رطوبت و ناخالصی و همچنین خاصیت اشتعال‌زایی آهن اسفنجی است.
برای تولید آهن اسفنجی از ۳ روش کاربردی استفاده می‌شود که عبارت‌اند از:
- زغال حرارتی
- گاز طبیعی
- میدرکس
بریکت چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
بریکت (به انگلیسی: Direct Reduced Iron)، با فشرده‌سازی آهن اسفنجی، از طریق روش‌های کاربردی تولید می‌شود و ۳ نوع مختلف دارد که عبارت‌اند از:
- بریکت گرم
- بریکت نرمه
- بریکت سرد
یکی از محصولاتی است که با بعضی از اقدامات و فرایندهای فشرده‌سازی روی آهن اسفنجی، خرده‌های آهن، پلیسه، قراضه آهن و غیره تولید می‌شود بریکت است . در شرایطی که حمل‌ونقل آهن اسفنجی (به دلیل حجم خیلی بالا) سخت و دشوار به نظر برسد، صنعتگران و فعلان صنعت فولاد، این محصول را به بریکت تبدیل می‌کنند. این کار باعث می‌شود که بتوان آن را به‌راحتی و بدون دردسر وارد کوره‌های بزرگ ذوب‌آهن کرد. از جمله ویژگی‌های مثبت این محصول می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- امکان انبارکردن راحت
- سهولت در مکانیزم انبارکردن
- جلوگیری از آتش‌سوزی، اکسیداسیون و خرابی در معرض آب‌وهوا
هر کدام از انواع بریکت، تحت شرایطی خاص تولید می‌شوند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم. این روش‌های تولید یکی از انواع مهم تفاوت بریکت و آهن اسفنجی محسوب می‌شوند.
روش تولید بریکت گرم
یکی از مهم‌ترین نکات در تفاوت بریکت و آهن اسفنجی، واردکردن دما و حرارت بالا در حین تولید است. برای مثال، در روش تولید بریکت گرم، باید از دمای بیشتر از ۶۵۰ سانتی‌گراد استفاده کرد. این نوع بریکت از جمله مشهورترین و کاربردی‌ترین بریکت‌ها در بین فعالان بازار و صنعت فولاد و آهن کشور است.
روش تولید بریکت سرد
در روش تولید بریکت سرد، موارد ورودی در دمای محیط به ماشین بری کت‌زنی وارد می‌شوند. در ادامه، هر کدام از این مواد، طبق انواعی که دارند، در قالب بریکت تولید خواهند شد.
روش تولید بریکت نرم
بریکت نرم یا نرمه، در واحدهای احیایی مستقیم آهن اسفنجی برای کوره‌های بزرگ فولادسازی استفاده می‌شود. همین مسئله هم از جمله تفاوت بریکت و آهن اسفنجی تلقی می‌شود، چرا که ابعاد کوچک بریکت نرم، راندمان را کاهش و تولید را افزایش می‌دهد.
البته فراموش نکنید که حجم تولید بریکت نرمه در واحد احیای مستقیم آهن اسفنجی، با محدودیت مواجه است و نمی‌توان هر تعدادی که مدنظر است را تولید کرد.
مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای بریکت در صنایع فولادی
از کاربردی‌ترین ویژگی‌های بریکت می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- امکان اضافه‌کردن مواد افزودنی مثل کربن، عناصر آلیاژی و غیره
- کاهش مصرف کک
- افزایش کیفیت بار فلزی در کوره‌های بند
- جایگزین‌کردن ۵۱ با قراضه‌های آهن در کوره‌های القایی و قوس الکتریکی
- تولید فولاد آلیاژی به دلیل ناخالصی پایین
- امکان به‌کارگیری در مواد معدنی
- امکان به‌کارگیری در تولید فولاد
همچنین، ۳ مزیت مهم این محصول که از جمله تفاوت بریکت و آهن اسفنجی محسوب می‌شوند، عبارت‌اند از:
- اشغال حجم کم‌تر نسبت به آهن اسفنجی به دلیل فشردگی بالا
- سهولت در انبارداری و حمل‌ونقل
- انبارکردن برای مدت‌زمان طولانی بدون ترس از اشتعال و زنگ آهن
بررسی مهم‌ترین نکات در تفاوت بریکت و آهن اسفنجی
هر کدام از این محصولات برای یک کار به‌خصوص طراحی و تولید شده‌اند و به همین دلیل است که مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. برای درک بهتر تفاوت ها نگاهی به این جدول مقایسه‌ای داشته باشید:
| مزایای بریکت | مزایای آهن اسفنجی | معایب بریکت | معایب آهن اسفنجی |
|
| هزینه راه‌اندازی خطوط تولید برای بریکت بسیار گران است |
|
همچنین، یکی دیگر از نکات مهم در تفاوت آنها ، مربوط به پتانسیل اکسیدشدن آن‌هاست و آهن اسفنجی زودتر اکسید می‌شود. با همه این اوصاف، ازآنجایی‌که هزینه تولید و قیمت نهایی بریکت در بازار همیشه گران‌تر است، فعالان صنعت فولاد معمولاً آهن اسفنجی را خریداری می‌کنند. البته، با این جال نباید فراموش کرد که انتخاب بین این ۲ محصول باید باتوجه‌به نیازهای مشتری انجام شود، نه صرفاً قیمت آنها در بازار.
آهن اسفنجی یا بریکت، کدام بهتر است؟
آهن اسفنجی، از سنگ‌آهن ناخالص به دست می‌آید و بریکت هم در اثر فشرده‌سازی آهن اسفنجی تولید می‌شود؛ بنابراین، برخلاف اینکه هر دو محصول در اصل از یک جنس هستند، کاربردهای مختلف و منحصربه‌فردی دارند. در این مقاله مهم‌ترین نکات در مورد تفاوت این دو محصول اشاره کردیم و مزایا و معایب هرکدام را به تفکیک مورد بررسی قرار دادیم. انتخاب بین این محصولات و یا تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام یک بهتر هستند، برعهده مشتریان و فعالان صنعت فولاد است. چرا که آنها باید باتوجه‌به نیاز و اهدافشان یکی از این ۲ محصول را خریداری کنند.
مجموعه آهن یک دو سه ، با ارائه بهترین خدمات به مشتریان از جمله ارسال فوری در محل تخلیه، امکان خرید محصولات فولادی و آهن‌آلات را در اختیار شما قرار داده است. شما می‌توانید علاوه بر مشاهده قیمت روز میلگرد و تیرآهن و انواع محصولات فولادی و آهن‌آلات، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
