فرق تیرآهن و تیر ورق در چیست؟
تیرآهن یکی از اصلی ترین و مهم ترین اجزای سازه های فولادی است که نقش مهمی در استحکام و پایداری ساختمآن ها ایفا می کند.
در کنار آن، تیر ورق نیز به عنوان گزینه ای کارآمد برای پروژه های خاص مطرح است. هر یک از این دو محصول فولادی، خصوصیات فنی، کاربردها و مزایای منحصر به فردی دارند که انتخاب درست میان آن ها می تواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت و هزینه ساخت و ساز داشته باشد.
اگر می خواهید به طور دقیق بدانید فرق تیرآهن و تیر ورق چیست؟ چه عواملی بر کاربرد و عملکردشان اثر می گذارد، قیمت روز آن ها به چه شکل تعیین می شود، و از کجا می توانید با اطمینان خرید کنید، این مطلب کامل‌ترین منبع شماست.
تیرآهن چیست؟
تیرآهن یکی از کاربردی ترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان‌سازی است که نقش اصلی آن، تحمل و انتقال بارهای خمشی و برشی به ستون ها و فونداسیون سازه است.
این عضو کلیدی اسکلت فولادی به دلیل استحکام فوق‌العاده، طول عمر بالا و قابلیت شکل‌پذیری، در پروژه های مسکونی، تجاری و صنعتی به‌طور گسترده استفاده می شود.
تیرآهن ها در سایزها، استانداردها و آلیاژهای متنوع تولید می شوند تا پاسخگوی انواع نیازهای سازه‌ای از پروژه های سبک تا سازه های سنگین باشند.
به‌طور معمول، تیرآهن نه‌تنها در اسکلت‌بندی ساختمآن ها ، بلکه در پل‌سازی، سوله‌سازی، برج ها و زیرساخت‌های صنعتی نیز کاربرد دارد و انتخاب درست نوع آن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر ایمنی، دوام و هزینه ساخت‌وساز داشته باشد.
اجزای تیرآهن
تیرآهن از دو بخش اصلی تشکیل شده است.
جان : بخش عمودی تیرآهن که وظیفه اصلی آن مقاومت در برابر نیروهای برشی و ایجاد پایداری کلی مقطع است.
بال : دو لبه افقی در بالا و پایین تیرآهن که نیروهای خمشی را دریافت و منتقل می کنند.
ترکیب جان و بال باعث می شود تیرآهن بتواند وزن قابل‌توجهی را بدون تغییر شکل محسوس تحمل کند.
انواع تیرآهن و کاربرد آن ها
تیرآهن ها بر اساس شکل ظاهری، استاندارد ساخت و ظرفیت باربری به انواع زیر تقسیم می شوند:
تیرآهن IPE استاندارد اروپایی
با بال‌های یکنواخت و ضخامت ثابت، مناسب برای سازه های متداول شهری و اسکلت بندی ساختمآن ها ی مسکونی.
تیرآهن INP استاندارد روسی/چینی
مشابه IPE اما با بال‌های دارای ضخامت متغیر و معمولاً مناسب برای پروژه هایی با سبک طراحی خاص.
تیرآهن هاش
دارای بال‌های پهن‌تر و جان ضخیم‌تر برای تحمل بارهای سنگین و سازه های مرتفع.
تیرآهن لانه‌زنبوری
دارای سوراخ های شش‌ضلعی یا دایره‌ای در جان تیر برای کاهش وزن و افزایش ممان اینرسی، پرکاربرد در پروژه های نیازمند دهانه‌های بلند.
استانداردهای تیرآهن
استانداردهای تولید تیرآهن در ایران معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند DIN، EN و ASTM تنظیم می شوند.
جدول وزن تیرآهن یکی از ابزارهای کلیدی برای مهندسان و سازندگان است که به آن ها کمک می کند مقدار دقیق تیرآهن موردنیاز پروژه را محاسبه کنند.
جدول وزن تیرآهن (IPE)
| سایز تیرآهن | وزن تقریبی (kg/m) | کاربرد پیشنهادی |
| IPE 12 | 10.4 | سازه های سبک |
| IPE 14 | 12.9 | ساختمآن ها ی مسکونی |
| IPE 16 | 15.8 | سازه های متوسط |
| IPE 18 | 18.0 | پروژه های صنعتی |
نکته: برای محاسبه دقیق وزن و انتخاب تیرآهن مناسب، می‌توانید با کارشناسان آهن123 تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.
تیر ورق چیست؟
تیر ورق یک نوع تیر فولادی است که به‌صورت سفارشی و با استفاده از ورق های فولادی تولید می شود.
این محصول به دلیل توانایی تحمل بارهای سنگین و انعطاف‌پذیری در طراحی، عمدتاً در پروژه های بزرگ مانند پل‌سازی، سوله ها و برج ها استفاده می شود. ضخامت و ابعاد تیر ورق به نوع سازه و نیاز پروژه بستگی دارد.
اجزای تیر ورق
تیر ورق از سه جزء اصلی تشکیل شده است.
جان یا تیغ : بخش میانی که مقاومت برشی را تأمین می کند.
فلنج یا بال: بخش‌های افقی که بارهای خمشی را تحمل می کنند.
استیفنر یا سخت‌کننده : صفحات تقویتی که از کمانش موضعی جلوگیری کرده و ظرفیت ساختاری تیر را افزایش می‌دهند.
کاربردهای تیر ورق
تیر ورق به دلیل طراحی سفارشی و استحکام بالا، در پروژه های زیر کاربرد دارد.
- پل‌سازی
- سازه های صنعتی سنگین
- برج ها ی بلند
- سیستم‌های کف و سقف در سازه های بزرگ
جدول مشخصات تیر ورق در پروژه های مختلف
| نوع پروژه | ضخامت جان (mm) | ضخامت فلنج (mm) | کاربرد |
| پل‌سازی | 10-20 | 12-25 | تحمل بارهای دینامیکی |
| سوله صنعتی | 8-15 | 10-20 | سازه های بزرگ |
| برج‌سازی | 12-25 | 15-30 | تحمل بارهای سنگین |
فرق تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن و تیر ورق هر دو برای تحمل بارهای سنگین در سازه ها طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌های کلیدی در ساختار، تولید، کاربرد و عملکرد دارند. در ادامه، این تفاوت‌ها را به‌صورت جامع بررسی می کنیم.
نحوه تولید تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: به روش نورد گرم و به‌صورت یکپارچه تولید می شود. این فرآیند باعث می شود تیرآهن ها استاندارد و یکنواخت باشند.
تیر ورق: با جوشکاری، پیچ و پرچ ورق های فولادی ساخته می شود. این روش امکان تولید تیر در ابعاد و ضخامت های سفارشی را فراهم می کند.
اجزای سازه‌ای تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: تنها دارای جان و بال است.
تیر ورق: علاوه بر جان و بال، از استیفنرها برای افزایش مقاومت استفاده می کند.
سایز و ابعاد تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: در سایزهای استاندارد (مانند ۸ تا ۳۲) تولید می شود و برای پروژه های کوچک تا متوسط مناسب است.
تیر ورق: به‌صورت سفارشی و در ابعاد بزرگ‌تر تولید می شود، مناسب برای سازه های عظیم.
کاربرد تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: در سازه های مسکونی، دیوارها، سقف‌ها و عرشه‌ها استفاده می شود.
تیر ورق: به‌عنوان عضو اصلی در پل‌ها، سوله ها و برج ها کاربرد دارد.
چگونگی حمل‌ونقل تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: به دلیل وزن کمتر و ابعاد استاندارد، حمل‌ونقل آسان‌تری دارد.
تیر ورق: به دلیل وزن بالا و ابعاد بزرگ، حمل‌ونقل آن دشوارتر است.
هزینه تولید تیرآهن و تیر ورق
تیرآهن: هزینه تولید کمتری دارد و اقتصادی‌تر است.
تیر ورق: به دلیل فرآیند جوشکاری و استفاده از ورق های فولادی، هزینه تولید بالاتری دارد.
جدول مقایسه تیرآهن و تیر ورق
| معیار | تیرآهن | تیر ورق |
| روش تولید | نورد گرم، یکپارچه | جوشکاری، پیچ و پرچ |
| اجزا | جان و بال | جان، بال و استیفنر |
| سایز | استاندارد (۸-۳۲) | سفارشی، بزرگ‌تر |
| کاربرد | سازه های مسکونی و صنعتی سبک | پل‌سازی، برج‌سازی، سوله های بزرگ |
| هزینه تولید | اقتصادی‌تر | گران‌تر |
| حمل‌ونقل | آسان‌تر | دشوارتر |
تفاوت تیرآهن و تیر ورق از نظر عملکرد
تیرآهن به دلیل طراحی استاندارد و وزن سبک تر، گزینه‌ای ایده‌آل برای سازه های مسکونی و پروژه های کوچک‌تر است.
این محصول در کف، دیوارها، سقف ها و عرشه ها استفاده می شود و ظرفیت تحمل بار بالایی دارد.
تیر ورق به دلیل توانایی تحمل بارهای سنگین و دینامیکی، برای پروژه های بزرگ مانند پل‌سازی و برج‌سازی مناسب است.
استیفنرها در تیر ورق از کمانش موضعی جلوگیری کرده و مقاومت سازه را افزایش می‌دهند.
تفاوت تیرآهن و تیر ورق از نظر سایز
تیرآهن ها در سایزهای استاندارد) مانند IPE 12، 14، 16 و تیرآهن 20 فایکو ( تولید می شوند و برای پروژه هایی با نیازهای مشخص مناسب اند.
در مقابل، تیر ورق ها به‌صورت سفارشی و با توجه به نیاز پروژه ساخته می شوند، که این امکان را فراهم می کند تا در ابعاد و ضخامت های متنوع تولید شوند.
تفاوت تیرآهن و تیر ورق از نظر میزان تحمل فشار
تیر ورق ها برای تحمل نیروهای دینامیکی و متغیر طراحی شده‌اند و به همین دلیل در پل‌سازی که بارهای متغیر زیادی وجود دارد، کاربرد دارند.
تیرآهن ها نیز بسته به استاندارد و نوع) مانند IPE یا هاش ( توانایی تحمل فشارهای مختلف را دارند، اما معمولاً برای بارهای استاتیکی مناسب‌ترند.
تفاوت تیرآهن و تیر ورق از نظر وظیفه
تیر ورق: به‌عنوان عضو اصلی سازه عمل می کند و فشار را به ستون ها منتقل می کند.
تیرآهن: به‌عنوان تیر ثانویه، نیروها را به تیر ورق یا ستون ها انتقال می‌دهد.
قیمت تیرآهن و تیر ورق
قیمت تیرآهن و تیر ورق به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
نوسانات نرخ دلار: با توجه به تغییرات ارزی در سال ۱۴۰۴، پیش‌بینی دقیق قیمت آهن آلات دشوار است.
سایز و وزن: تیرآهن های استاندارد مانند ۱۴ و ۱۶ قیمت متفاوتی نسبت به تیر ورق های سفارشی دارند.
هزینه تولید: تیر ورق به دلیل فرآیند جوشکاری و مواد اولیه بیشتر، گران‌تر است.
نتیجه گیری
تیرآهن و تیر ورق دو محصول کلیدی در صنعت ساخت‌وساز هستند که هرکدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
تیرآهن برای سازه های مسکونی و پروژه های کوچک‌تر مناسب است، در حالی که تیر ورق به دلیل استحکام بالا و قابلیت سفارشی‌سازی، در پروژه های بزرگ مانند پل‌سازی و برج سازی استفاده می شود.
انتخاب بین این دو محصول به نوع پروژه، بودجه و نیازهای سازه‌ای بستگی دارد. برای خرید هوشمندانه و دریافت مشاوره تخصصی، با آهن123 تماس بگیرید و از خدمات حرفه‌ای آن ها بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
تیرآهن و تیرورق چه تفاوت کلی با هم دارند؟
تیرآهن قطعه‌ای فولادی با مقطع I یا H است که به صورت نورد گرم و یکپارچه تولید می شود. تیرورق از جوش ورق های فولادی ساخته شده و ابعاد و ضخامت آن قابل سفارشی‌سازی است.
از نظر ابعاد و اندازه چه فرقی دارند؟
تیرآهن‌ها در سایزهای استاندارد (۸ تا ۳۸ سانتی‌متر بال) تولید می شوند، اما تیرورق را می‌توان در هر طول و عرض دلخواه ساخت.
مقاومت کدام بیشتر است؟
تیرورق به دلیل امکان تقویت با استیفنر، توان تحمل بار سنگین‌تری دارد و برای دهانه‌های بلند و بارهای دینامیکی مناسب‌تر است.
وزن کدام سنگین‌تر است؟
وزن تیرورق به طراحی و ضخامت ورق بستگی دارد، اما معمولاً در سازه‌های سنگین از آن استفاده می شود. تیرآهن در سایز مشابه سبک‌تر است.
تفاوت در روش ساخت چیست؟
تیرآهن از طریق نورد گرم و به شکل یکپارچه ساخته می شود. تیرورق با برش، جوشکاری و مونتاژ ورق های فولادی تولید می‌گردد.
کدام برای پروژه های اقتصادی‌تر است؟
در سازه‌های سبک یا معمولی، تیرآهن به‌صرفه‌تر است. در پروژه های فوق‌سنگین یا زمانی که سایز خاص نیاز باشد، تیرورق انتخاب بهتری است.
کاربرد مشترک و متفاوت آن‌ها چیست؟
هر دو برای تحمل بار و ایجاد اسکلت فولادی استفاده می شوند. تیرورق بیشتر در پل‌ها، برج‌ها، سوله‌های بزرگ و صنایع کشتی‌سازی کاربرد دارد. تیرآهن بیشتر در ساختمان‌سازی متداول است.
از نظر نصب و اجرا چه فرقی دارند؟
تیرآهن به دلیل استاندارد بودن، نصب آسان‌تری دارد، ولی تیرورق به دلیل مونتاژ خاص نیازمند تخصص و زمان بیشتری برای نصب است.
طول دهانه قابل پوشش چقدر است؟
تیرآهن معمولاً برای دهانه‌های ۱۰ تا ۳۰ متر مناسب است. تیرورق می‌تواند دهانه‌های بلندتر (حتی تا حدود ۱۰۰ متر) را پوشش دهد.
