فن و فوت جوشکاری ورق گالوانیزه نازک که کار تمیز و بدون آسیب انجام شود؟
حتی برای کسی که سالهاست که با آهن آلات کار کرده هم جوشکاری ورق های فولادی یک چالش است! مخصوصا اگر آن ورق یک ورق گالوانیزه نازک باشد. به همین دلیل ما امروز در آهن123 با تجربه 20 ساله ای که از کارکردن با انواع ورق ها بدست آورده ایم، میخواهیم فوت کوزه گری جوشکاری ورق گالوانیزه نازک را مرحله به مرحله با جدول و عکس به شما آموزش دهیم.
چرا جوشکاری ورق گالوانیزه نازک یک چالش تخصصی است؟
قبل از اینکه وارد بحث روش‌ها و تکنیک‌های جوشکاری شویم، باید بفهمیم اصلاً مشکل از کجاست. جوشکاری ورق گالوانیزه نازک فقط یک کار ساده با دستگاه نیست، بلکه یه برخورد مستقیم بین دو ماهیت کاملاً متفاوت محسوب میشه; فولاد پایه و پوشش رویی آن یعنی فلز روی
| ماده | جنس | نقطه ذوب |
| فولاد | آهن + کربن | حدود 1510°C |
| پوشش Zinc | فلز روی | حدود 420°C |
همین اختلاف دما بزرگ‌ترین چالش جوشکاریه. وقتی حرارت مشعل یا دستگاه به سطح ورق می‌رسه، روی خیلی زودتر از فولاد به بخار تبدیل میشه و این پدیده رو اصطلاحاً تصعید می‌گن.
اما این تبخیر سریع روی، سه دردسر مهم برای جوش به وجود میاره:
| مشکل | توضیح کوتاه | اثر روی جوش |
| تخلخل | بخار روی داخل حوضچه جوش گیر می‌کنه و بعد از سرد شدن، حباب‌های ریز و بزرگ درست میشه. | جوش شکننده و ضعیف میشه. |
| پاشش زیاد | خروج انفجاری بخار باعث پرتاب ذرات مذاب به اطراف میشه. | ظاهر کار بد میشه و احتمال سوختگی یا آسیب بالا میره. |
| دود سمی | بخار اکسید روی (ZnO) به شکل دود سفید، بسیار خطرناک و سمیه. | استنشاقش باعث «تب دود فلز» میشه. |
این بخش آخر خیلی جدیه! چون جوشکاری بدون تهویه و ماسک مناسب می‌تونه باعث مسمومیت های تنفسی بشه. پس قبل از اینکه شروع به کار کنی، باید بدونی با یه فرآیند حساس و تخصصی طرفی که نیاز به کنترل دقیق حرارت، آماده‌سازی سطح و ایمنی بالا داره.
مرحله به مرحله جوشکاری ورق گالوانیزه نازک
برای داشتن جوش تمیز و حرفه ای روی ورق گالوانیزه نازک، باید هر مرحله رو دقیق و حساب‌شده پیش بری؛ چون جزئی‌ترین نکته ها مستقیم روی کیفیت نهایی اثر می‌ذارن، در واقع، جوشکاری این ورق ها مثل یه کار ظریفه که با دقت و تمرکز بالا نتیجه‌ی عالی می‌دهد.
آماده سازی ورق گالوانیزه نازک
مرحله اول در جوشکاری ورق گالوانیزه نازک، همون نقطه شروعی‌ه که کیفیت جوش رو تعیین می‌کنه: آماده‌سازی سطح. قبل از هر کاری باید پوشش روی رو از محدوده خط جوش و حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر اطرافش کاملاً حذف کنید. برای این کار می‌تونید از سنگ‌زنی با فرچه سیمی یا سنباده‌زنی ملایم استفاده کنید تا بدون آسیب‌زدن به ورق نازک، لایه گالوانیزه جدا بشه.
روش شیمیایی هم وجود داره، ولی برای کارگاه های معمولی پیشنهاد نمی‌شه چون اسید نیاز به کنترل و شستشوی کامل داره. بعد از برداشتن پوشش، نوبت به تمیزکاری نهایی می‌رسه؛ با یه حلال مثل استون یا الکل صنعتی سطحو از هر چربی و گرد و غبار پاک کنید تا یه بستر کاملاً آماده و استاندارد برای جوشکاری داشته باشید. این مرحله رو اگه دقیق انجام بدی، نصف راه رو برای یه جوش تمیز و محکم رفتی.
انتخاب روش درست برای جوشکاری ورق گالوانیزه نازک
در مرحله دوم جوشکاری ورق گالوانیزه نازک باید تمرکزت رو روی انتخاب درست فرآیند جوشکاری بذاری، چون کنترل حرارت در این مرحله، تعیین‌کننده کیفیت نهایی کاره. بین تمام روش‌ها، جوشکاری MIG/MAG بهترین گزینه‌ست؛ چون ترکیب سرعت بالا، کنترل حرارت مناسب و جوش تمیز رو با هم داره. استفاده از سیم جوش ER70S‑6 با قطر کم (۰.۶ تا ۰.۸ میلی‌متر) کمک می‌کنه حرارت اضافی وارد ورق نشه و مشکل تخلخل کاهش پیدا کنه.
برای گاز محافظ، ترکیب استاندارد C25 (۷۵٪ آرگون و ۲۵٪ CO₂) بهترین انتخابه. هنگام جوش، تورچ رو با زاویه ۱۰ تا ۱۵ درجه «هل بده» تا گاز محافظ، حوضچه جوش رو کامل پوشش بده و با تکنیک کوتاه رفت و برگشت، از حبس شدن بخار روی جلوگیری کن.
در مقابل، جوشکاری TIG مخصوص کارهای فوق‌ظریفه؛ کیفیت عالی میده ولی نیاز به مهارت بالا داره و حتماً باید پوشش روی رو کاملاً پاک کنی تا الکترود تنگستن آسیب نبیند.
این مرحله یعنی انتخاب روش درست، هم باعث جلوگیری از تاب خوردن ورق میشه و هم جوش رو تمیز، مقاوم و بی‌نقص درمیاره.
رعایت تمام اصول ایمنی
در مرحله سوم جوشکاری ورق گالوانیزه نازک، مهم‌ترین اصل نه کیفیت جوش، بلکه ایمنی شماست. دود ناشی از بخار فلز روی در حین جوشکاری، فوق‌العاده سمیه و اصلاً شوخی‌بردار نیست. پس حتماً در فضای باز یا کارگاهی با تهویه صنعتی قوی کار کن و از ماسک‌های استاندارد با فیلتر مخصوص دود فلزات مثل P100 یا P3 استفاده کن؛ چون ماسک‌های معمولی هیچ محافظتی ایجاد نمی‌کُنن.
اگه دسترسی داری، یه مکنده دود دقیقاً بالای محل جوش بذار تا دود قبل از رسیدن به صورتت حذف بشه. علاوه بر اون، حتماً از ماسک اتوماتیک جوشکاری، دستکش چرمی ساق‌بلند، لباس ضدحریق و عینک ایمنی استفاده کن تا در برابر حرارت، پاشش فلز و ذرات ریز کاملاً ایمن بمونی. یادت باشه هیچ جوشی ارزش آسیب‌دیدن سلامتی رو نداره.
نکات تنظیمات جوشکاری ورق گالوانیزه نازک
| ضخامت ورق | قطر سیم جوش (ER70S-6) | گاز محافظ | ولتاژ (حدود) | سرعت سیم (حدود) | تکنیک پیشنهادی |
| ۰.۸ میلی‌متر | ۰.۶ میلی‌متر | C25 (75% آرگون, 25% CO2) | ۱۶ – ۱۷ ولت | ۲.۵ – ۳.۵ متر/دقیقه | جوش‌های نقطه ای منقطع یا حرکت سریع رفت و برگشتی |
| ۱.۰ میلی‌متر | ۰.۸ میلی‌متر | C25 (75% آرگون, 25% CO2) | ۱۷ – ۱۸ ولت | ۳.۵ – ۴.۵ متر/دقیقه | حرکت رفت و برگشتی |
| ۱.۵ میلی‌متر | ۰.۸ میلی‌متر | C25 (75% آرگون, 25% CO2) | ۱۸ – ۱۹ ولت | ۴ – ۵ متر/دقیقه | حرکت مستقیم با هل دادن تورچ |
| ۲.۰ میلی‌متر | ۰.۸ یا ۱.۰ میلی‌متر | C25 (75% آرگون, 25% CO2) | ۱۸.۵ – ۲۰ ولت | ۴.۵ – ۶ متر/دقیقه | حرکت مستقیم یا حرکت دایره ای کوچک |
آیا ضخامت ورق واقعاً روی جوشکاری تأثیر دارد؟
بله، ضخامت ورق تأثیر مستقیم و جدی روی کیفیت جوشکاری دارد و تقریباً همه چیز را از حرارت گرفته تا نوع الکترود و سرعت حرکت، تحت کنترل خودش می‌گیرد.
وقتی با ورق گالوانیزه نازک کار می‌کنی، باید حرارت رو خیلی پایین نگه داری؛ چون دمای زیاد به‌راحتی باعث سوراخ شدن یا تاب برداشتن ورق می‌شود.
برای همین آمپر کم و سرعت بالا دو کلید طلایی‌ان. اما در مقابل، ورق های ضخیم‌تر یا مقاطع سنگین مثل میلگرد ۱۴ آجدار A3 ذوب آهن نیاز به حرارت بیشتر، آمپر بالا و گام‌های کندتر دارند تا جوش کامل و عمیق بشه. در این حالت حتی باید لبه ها پخ زده بشن و چند پاس جوش متوالی اجرا بشه.
به‌طور خلاصه، ضخامت تعیین می‌کنه از چه قطر الکترود، چه سرعتی و چه نوع اتصال استفاده بشه؛ از جوش لب به لب در ورق نازک گرفته تا جوش چندپاسی در آهن ضخیم.
تأثیر ضخامت ورق بر پارامترهای جوشکاری
| پارامتر | تأثیر در ورق های نازک | تأثیر در ورق های ضخیم |
| ورودی حرارت | باید بسیار کم و کنترل‌شده باشد. | باید بالا باشد تا نفوذ کامل ایجاد شود. |
| آمپر و ولتاژ دستگاه | تنظیمات پایین (آمپر و ولتاژ کم). | تنظیمات بالا (آمپر و ولتاژ زیاد). |
| قطر سیم جوش یا الکترود | از قطرهای کم استفاده می‌شود مثلاً ۰.۸mm | از قطرهای بالا استفاده می‌شود مثلاً ۱.۲mm به بالا |
| سرعت جوشکاری | معمولاً سرعت حرکت دست بالاتر است. | سرعت حرکت کندتر است تا نفوذ کافی ایجاد شود. |
| آماده‌سازی لبه ها | معمولاً نیازی به پخ‌زنی نیست. | حتماً باید پخ‌زنی انجام شود. |
| تعداد پاس‌های جوش | همیشه در یک پاس جوشکاری می‌شود. | اغلب به چندین پاس جوشکاری نیاز دارد. |
جمع بندی
جوشکاری ورق گالوانیزه نازک کاریه که ترکیبی از دانش فنی، دقت بالا و رعایت جدی اصول ایمنی می‌خواد. وقتی پوشش روی رو به‌درستی از محدوده جوش حذف کنی، روش و تنظیمات حرارت رو دقیق انتخاب کنی و از تجهیزات ایمنی مثل ماسک و دستکش استاندارد استفاده بشه، نتیجه یه اتصال تمیز، مقاوم و بادوام خواهد بود.
فراموش نکن کیفیت خود ورق گالوانیزه هم تأثیر زیادی روی نتیجه داره. برای خرید بهترین ورق های گالوانیزه و اطلاع از قیمت روز آهن آلات، همین حالا به سایت تخصصی آهن123 سر بزنید.
