جدول و عکس میلگرد HSD و تفاوتش با میلگرد ساده و گریدهای A3 و A4
سال ها کار در بازار آهن آلات به من یاد داده که هر میلگردی فقط یک تکه فولاد نیست؛ بلکه بخش مهمی از امنیت و دوام سازه است. میان تمام انواع میلگردهایی که در طول این سال ها با آنها سروکار داشته ام، میلگرد HSD جایگاه ویژه ای دارد.
حالا شاید بپرسید دقیقاً HSD یعنی چه و چرا در پروژه های امروز تا این حد مهم شده است؟ اگر بخوام توی یک خط بگم! میلگرد HSD از A3 سبک‌تر و قوی‌تره (یعنی با وزن کمتر، مقاومت بیشتری داره) و از A2 یه‌کم شق و رق‌تره ولی هنوز انعطاف داره، نه اون‌قدر خشک مثل A3 و نه اون‌قدر نرم مثل A2
خلاصه اینکه HSD هم زور A3 رو داره هم خاصیت خم شدن A2 رو، یه جور ترکیب از هر دوتاست.
مشاوره رایگان و خرید انواع آهن آلات با کارشناسان فنی ما در آهن123 تماس بگیرید 02122336060
در ادامه، در آهن123 قرار است از تجربه‌ی سال ها کار در میدان واقعی بازار بگویم؛ از جزئیات تولید این میلگرد و تفاوت‌هایش با مدل‌های معمولی گرفته تا نکاتی که پیش از خرید باید بدانید تا انتخابی مطمئن و سودمند برای پروژه‌تان داشته باشید.
چرا بهش میلگرد HSD می گویند؟
وقتی اسم میلگرد HSD را می‌شنویم، در واقع با ترکیبی روبه‌رو هستیم که معنی‌اش در خود اسم نهفته است. واژه‌ی HSD از عبارت انگلیسی High Strength Deformed گرفته شده؛ یعنی «آجدار با مقاومت بالا».
بخش اول، High Strength، اشاره به تحمل کشش و تسلیم بیشتر این میلگردها نسبت به نمونه های معمولی دارد؛ ویژگی که باعث می‌شود در سازه هایی با فشار زیاد عملکرد قابل‌اعتماد‌تری داشته باشند.
بخش دوم، Deformed، بیانگر سطح آجدار آن‌هاست؛ آج هایی که روی بدنه‌شان ایجاد شده تا چسبندگی میلگرد با بتن افزایش یابد و از لغزش درون سازه جلوگیری شود.
پس وقتی از میلگرد HSD حرف می‌زنیم، منظورمان میلگرد فولادی آجدار با مقاومت بالاست؛ گزینه ای مهندسی‌شده و دقیق برای اجرای سازه های بتن مسلح مقاوم و استاندارد.
تکنولوژی استفاده شده در تولید میلگرد HSD
تکنولوژی به‌کاررفته در تولید میلگرد HSD بر پایه سیستم پیشرفته ای به نام عملیات حرارتی ترمومکانیکی (TMT) بنا شده است؛ فرآیندی که ترکیبی از نورد گرم و سرمایش لحظه ای را در خود دارد.
(ما توی محتوای میلگرد ترمودینامیکی کامل با عکس و جدول در این باره صحبت کرده ایم.)
در مرحله نورد، بیلت‌های فولادی باکیفیت در دمای حدود 1200 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بینند و سپس از میان غلتک‌های فشرده عبور می‌کنند تا به قطر و شکل استاندارد برسند.
پس از خروج از آخرین غلتک، میلگرد داغ با عبور از تونل آب پرفشار، شوک سرمایی شدیدی تجربه می‌کند که نتیجه آن تشکیل لایه ای سخت و مقاوم به نام «مارتنزیت» روی سطح میلگرد است. این ساختار سطحی همان بخشی است که استحکام بالا و مقاومت بی‌نظیر در برابر نیروهای فشاری را ایجاد می‌کند.
اما بخش جذاب‌تر در مرحله بازپخت خودبه‌خود اتفاق می‌افتد؛ جایی که حرارت باقی‌مانده در هسته میلگرد به سطح منتقل می‌شود و لایه سخت مارتنزیتی به‌صورت طبیعی تمپر می‌گردد.
در پایان، میلگرد در هوای آزاد خنک شده و مرکز آن به ساختاری نرم‌تر با ترکیب فریت – پرلیت تبدیل می‌شود.
دو ویژگی خاص میلگرد HSD
حاصل این فرآیند دقیق، میلگردی با دو ویژگی مطلوب است: پوسته ای سخت و مقاوم برای تحمل تنش‌ها، و هسته ای انعطاف‌پذیر برای خم‌کاری و اجرا در پروژه های ساختمانی. همینه که میلگرد HSD را از مدل‌های معمولی A2 و A3 متمایز می‌کند و باعث می‌شود بین پیمانکاران، گزینه ای ایده ال برای سازه های حساس و مقاوم در برابر ضربه و زلزله باشد.
انواع میلگرد HSD در بازار ایران
در بازار ایران، میلگردهای HSD بیشتر با نام‌های تجاری و گریدهای استاندارد ملی ایران (استاندارد شماره 3132) شناخته می‌شوند. اگر قصد خرید میلگرد دارید، دانستن این اسامی برایتان ضروری است. معادل‌های رایج برای میلگرد HSD در ایران، گریدهای A3 و A4 هستند.
میلگرد A3 آج 400
میلگرد A3 آج 400 یکی از پرکاربردترین انواع میلگرد در صنعت ساخت‌وساز ایران محسوب می‌شود. طرح آج آن به‌صورت جناغی و متقاطع است و حداقل مقاومت تسلیم 400 مگاپاسکال و مقاومت کششی حدود 600 مگاپاسکال دارد. به‌دلیل ساختار نسبتاً خشک و شکننده، برای اجرای تیر، ستون و فونداسیون مناسب است اما جوشکاری آن تنها با پیش‌گرم کردن و الکترود ویژه مجاز است.
میلگرد A4 آج 500
میلگرد A4 آج 500 نسل جدید میلگردهای ساختمانی است که به‌دلیل مقاومت بالا و فناوری پیشرفته تولید، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. آج های آن به‌صورت مرکب و دوکی‌شکل طراحی شده اند و حداقل مقاومت تسلیم 500 و کششی 650 مگاپاسکال دارند.
(ما در محتوای میلگرد دوکی با عکس و جدول همه توضیحات لازم را داده ایم.)
این میلگرد به مهندسان امکان می‌دهد با مصرف کمتر فولاد، سازه ای سبک‌تر و اقتصادی‌تر بسازند؛ میلگرد نیشابور از تولیدکنندگان شناخته‌شده این گرید در بازار ایران است.
جدول مقایسه مشخصات فنی میلگرد A3 و A4
| مشخصه | میلگرد A3 (آج 400) | میلگرد) A4 آج 500( |
| نام استاندارد | آج 400 – S400 | آج 500 – S500 |
| شکل آج | جناغی (هفت و هشت) | مرکب (دوکی) |
| حداقل مقاومت تسلیم (مگاپاسکال) | 400 | 500 |
| حداقل مقاومت کششی (مگاپاسکال) | 600 | 650 |
| حداقل درصد ازدیاد طول نسبی | 14% | 10% |
| طبقه‌بندی | نیمه سخت | سخت |
| قابلیت جوشکاری | توصیه نمی‌شود | توصیه نمی‌شود |
کاربردهای اصلی میلگرد HSD در کجاست؟
کاربردهای میلگرد HSD بیشتر در پروژه هایی دیده می‌شود که مقاومت، ایمنی و دوام سازه اهمیت بالایی دارد.
به دلیل چسبندگی عالی با بتن و تحمل چشمگیر در برابر بارهای فشاری و کششی، این میلگرد در برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع برای تقویت ستون‌ها و تیرها، در پل‌ها و بزرگراه ها برای مقابله با ارتعاش و بارهای متغیر و در سدها برای تحمل فشار شدید آب به کار می‌روند.
همچنین در فونداسیون کارخانجات و سوله های صنعتی که دستگاه های سنگین نصب می‌شوند، میلگرد HSD نقش کلیدی دارد.
در پروژه های ساختمانی روزمره نیز، بسته به نوع طراحی، ترکیبی از میلگردهای HSD، A3 و A4 به کار می‌رود؛ برای مثال استفاده از میلگرد 14 اصفهان در ستون‌ها و میلگرد 8 آجدار ابهر در خاموت‌ها رایج است.
تفاوت میلگرد HSD با میلگرد ساده (A1)
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چرا با وجود میلگردهای ساده گرید A1 که قیمت کمتری دارند، باید به سراغ میلگردهای آجدار و مقاوم HSD برویم؟
| ویژگی | میلگرد HSD گریدهای A3 و A4 | میلگرد ساده گرید A1 |
| ظاهر سطح | دارای آج های برجسته (جناغی یا مرکب) | صاف و بدون آج |
| مقاومت کششی | بالا (حداقل 600 تا 650 مگاپاسکال) | پایین (حدود 360 مگاپاسکال) |
| میزان چسبندگی به بتن | بسیار بالا (به دلیل درگیری مکانیکی آج ها) | بسیار پایین (صرفاً بر اساس اصطکاک سطحی) |
| کاربرد اصلی | المان‌های سازه ای اصلی (تیر، ستون، فونداسیون) | کارهای آهنگری، تولید خاموت، میلگردهای حرارتی |
| انعطاف‌پذیری | کمتر به خصوص در گرید A4 | بسیار بالا (نرم) |
به زبان ساده، میلگرد ساده به دلیل نداشتن آج، نمی‌تواند به خوبی به بتن بچسبد و در نتیجه برای تحمل بارهای کششی در سازه های بتنی اصلی مناسب نیست. اما میلگرد HSD به طور ویژه برای همین کار طراحی شده است. استفاده از میلگرد ساده به جای میلگرد آجدار در تیرها و ستون‌ها، یک اشتباه مهندسی بزرگ است که ایمنی کل سازه را به خطر می‌اندازد.
(ما در محتوای خاموت و نقش آن در سازه ها توضیحات لازم را درباره خاموت داده ایم.)
عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد HSD
قیمت میلگرد HSD تحت‌تأثیر مجموعه ای از عوامل اقتصادی و صنعتی تعیین می‌شود و برای فعالان بازار آهن، شناخت این متغیرها اهمیت زیادی دارد.
نخستین عامل، قیمت جهانی فولاد و مواد اولیه است؛ تغییر نرخ سنگ آهن، قراضه و فروآلیاژها در بازارهای بین‌المللی مستقیماً بر بهای تمام‌شده میلگرد تأثیر می‌گذارد. (که ما روزانه در گزارش خبری آهن123 همه اخبار مهم را پوشش میدهیم.)
از طرفی، نوسانات نرخ ارز در کشور، به‌ویژه در معاملات مبتنی بر دلار، می‌تواند باعث افزایش یا کاهش سریع قیمت ریالی این محصول شود.
علاوه بر این موارد، میزان تقاضای فصلی در پروژه های عمرانی، هزینه انرژی و حمل‌ونقل و اعتبار برند تولیدکننده از مهم‌ترین فاکتورها هستند.
در زمان رونق ساخت‌وساز، معمولاً قیمت‌ها روند صعودی می‌گیرند. همچنین هر کارخانه بسته به کیفیت فولاد و تکنولوژی تولید، نرخ متفاوتی دارد؛ برای نمونه، قیمت میلگرد 14 ابهر ممکن است با همین سایز از کارخانه ای دیگر تفاوت داشته باشد.
همه این عوامل در کنار یکدیگر باعث می‌شوند قیمت میلگرد HSD به‌صورت پویا و روزانه تغییر کند.
| دسته | عوامل |
| عوامل جهانی | قیمت جهانی سنگ آهن و قراضه، سیاست‌های اقتصادی کشورهای بزرگ |
| عوامل داخلی | نرخ ارز، تورم، میزان عرضه و تقاضا در بازار مسکن |
| عوامل تولید | هزینه های انرژی (برق و گاز)، هزینه های حمل‌ونقل |
| عوامل محصول | برند کارخانه تولیدکننده، گرید میلگرد A3 یا A4، سایز میلگرد |
چگونه از اصال بودن میلگرد HSD مطمئن شویم؟
راحت ترین کار اینه که خریدهای انواع آهن آلاتتون رو از آهن123 انجام بدید!اینور دیگه نیاز نیست همیشه مراقب این باشید که سرتون کلاه نره!
و این نکاتی هست که باید یک میلگرد HSD داشته باشد:
علامت اختصاری حک شده: معتبرترین راه تشخیص، بررسی علامت اختصاری حک شده روی بدنه میلگرد است. هر کارخانه یک علامت منحصر به فرد دارد و معمولاً روش تولید مثلاً T برای ترمکس و گرید میلگرد مثلاً C برای آج 400 یا J برای آج 500 نیز در کنار آن حک می‌شود.
گواهی کیفیت (سرتیفیکیت): از فروشنده بخواهید که گواهی کیفیت یا برگه آنالیز محصول را ارائه دهد. در این برگه، تمام مشخصات مکانیکی و شیمیایی میلگرد ذکر شده است.
جمع بندی
میلگرد HSD، که در بازار ایران با گریدهای A3 و A4 شناخته می‌شود، یک انتخاب هوشمندانه و مهندسی شده برای مقاوم سازی سازه های بتنی است. مقاومت بالا، چسبندگی عالی به بتن و تولید تحت فرآیندهای پیشرفته، این محصول را به گزینه ای قابل اعتماد برای پروژه های کوچک و بزرگ ساختمانی تبدیل کرده است.
درک تفاوت‌های آن با میلگرد ساده، شناخت گریدهای مختلف و آگاهی از عوامل مؤثر بر قیمت، به شما به عنوان یک خریدار آگاه کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای پروژه خود بگیرید.
برای استعلام قیمت روز انواع آهن آلات و دریافت مشاوره تخصصی نیاز به راهنمایی دارید، کارشناسان ما در آهن 123 همیشه آماده پاسخگویی به شما هستند.
