خریداران گم‌شده در بازار مسکن؛ زنگ خطر برای آینده ساخت‌وساز
رکود در بازار مسکن؛ خریداران اولی از چرخه خارج شده‌اند
رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران با اشاره به وضعیت فعلی بازار مسکن، اعلام کرد: در حال حاضر، معاملات در بازار به‌شدت کاهش یافته و خریدهای مصرفی اولیه تقریباً از بین رفته‌اند. بیشتر معاملاتی که این روزها صورت می‌گیرد، به تهاتر یا تبدیل واحدهای قدیمی به جدید محدود شده است. بخش مهمی از معاملات سرمایه‌گذاری نیز به‌دلیل شرایط بی‌ثبات اقتصادی متوقف شده‌اند.
وی با بیان اینکه بازار مسکن یکی از نخستین قربانیان بحران‌های بین‌المللی نظیر جنگ‌هاست، افزود: اگرچه بحران اخیر تنها چند روز طول کشید، اما اثرات روانی آن باعث شده سرمایه‌گذاران ترجیح دهند سرمایه خود را به بازارهای طلا و ارز منتقل کنند. این بی‌اعتمادی ضربه مستقیمی به بخش ساخت‌وساز وارد کرده است.
رکود در معاملات، تهدیدی برای تولید
باقرپور تأکید کرد: کاهش حجم معاملات تنها به ضرر فعالان صنفی نیست، بلکه زنجیره تولید را نیز متأثر می‌کند. وقتی تولیدکننده نتواند محصول خود را بفروشد، انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت ندارد. در چنین شرایطی، تعادل میان عرضه و تقاضا از بین می‌رود و در بلندمدت می‌تواند به افزایش شدید قیمت‌ها منجر شود.
وی افزود: هم‌اکنون عرضه مسکن در حال نزدیک شدن به صفر است. با اینکه در حال حاضر تقاضا در سطح پایینی قرار دارد، اما این تقاضا سرکوب‌شده است و به‌زودی بروز خواهد کرد. نبود عرضه متناسب با این تقاضا، تورمی گسترده در بازار ایجاد خواهد کرد. او تصریح کرد که حل بحران مسکن، صرفاً از طریق اصلاحات اقتصادی در سطح کلان امکان‌پذیر است.
تأثیر حضور اتباع خارجی در ساخت‌وساز
به گفته رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، مسئله اتباع خارجی در بخش ساخت‌وساز باید از دو منظر «تولید» و «خرید و فروش» بررسی شود. وی توضیح داد که حدود ۳۰ درصد از نیروی انسانی در بخش ساخت، اتباع خارجی هستند و در صورت خروج این نیروها، حتی اگر جایگزینی با نیروی ایرانی صورت گیرد و ۳۰ درصد دستمزد بالاتر پرداخت شود، در نهایت تنها یک درصد به هزینه ساخت مسکن اضافه خواهد شد. از این رو، نمی‌توان دلیل گرانی مسکن را حضور یا عدم حضور اتباع دانست، بلکه نوسانات شدید قیمت مصالحی مانند سیمان، آهن و فولاد سهم بیشتری در این افزایش دارند.
مدل «مسکن تدریجی»: راهکاری برای افزایش قدرت خرید
باقرپور در ادامه به یکی از راهکارهای پیشنهادی برای افزایش توان خرید اقشار کم‌درآمد اشاره کرد: «مدل مسکن تدریجی». در این مدل اقتصادی، مصرف‌کننده با درصدی از آورده اولیه، وارد فرآیند مالکیت می‌شود و به مرور زمان و از محل پس‌انداز یا اجاره‌بهایی که دیگر پرداخت نمی‌کند، سهم خود را در ملک افزایش داده و در نهایت مالک کامل آن می‌شود.
او گفت: برای مثال، فردی با ۳۰ درصد آورده وارد پروژه می‌شود و همان ابتدا در واحد سکونت می‌گزیند. باقی سرمایه موردنیاز توسط سرمایه‌گذاران تأمین می‌شود که در ازای سهم خود اجاره دریافت می‌کنند. این فرآیند طی ۷ تا ۱۰ سال کامل شده و فرد به‌طور کامل مالک ملک خواهد شد.
به گفته وی، این طرح در وزارت تعاون مطرح شده و با استقبال خوبی روبه‌رو شده است. هماهنگی‌های لازم نیز با وزارت راه و شهرسازی انجام شده تا اجرای طرح با رویکردی یکپارچه پیش برود. مهم‌تر از همه اینکه این مدل نیازی به تغییر قوانین ندارد و در چارچوب‌های موجود حقوقی و ثبتی قابل اجراست.
بحران ساختارمند و نگاه بلندمدت
باقرپور با اشاره به ریشه‌دار بودن بحران مسکن در ایران گفت: مشکل بازار امروز تنها به دولت سیزدهم یا چهاردهم بازنمی‌گردد؛ بلکه این بحران، نتیجه روندی ۵۰ ساله است که در طی آن، مسکن از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. به اعتقاد او، نبود طرح مشخص برای بازار مسکن، مهم‌ترین خلأ در شرایط کنونی است.
وی ادامه داد: حتی اگر پروژه‌ای ساخته شود، خریدار واقعی برای آن وجود ندارد، چون تقاضای موثر از بازار حذف شده است. تنها راهکار پایدار، مشارکت واقعی مردم در فرآیند ساخت و تأمین مالی از طریق تعاونی‌ها و نهادهای مردمی است.
لزوم هماهنگی نهادهای مسئول و بازنگری در ضوابط ساخت
رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران خاطرنشان کرد: تولید مسکن تنها با فعالیت یک وزارتخانه ممکن نیست. نهادهایی مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت صمت، بانک مرکزی، شهرداری‌ها، شوراهای شهر، وزارت اقتصاد و سایر دستگاه‌ها باید با رویکردی هماهنگ عمل کنند. بدون این هماهنگی، انتظار حل مسائل بازار مسکن بی‌ثمر خواهد بود.
او در پایان با تأکید بر لزوم بازنگری در ضوابط ساخت مسکن کوچک‌متراژ گفت: در شرایط فعلی، واحدهای کوچک‌متراژ می‌توانند پاسخگوی نیاز دهک‌های پایین درآمدی باشند. ساخت این نوع واحدها باید تسهیل شود تا بتواند نقشی جدی در تعادل‌بخشی به بازار ایفا کند.
وی در جمع‌بندی صحبت‌های خود افزود: جنگ‌های ناگهانی و تحولات سیاسی می‌توانند زنگ خطر برای اصلاحات ساختاری باشند. اگر این بحران‌ها باعث بیداری ما و تسریع در اصلاحات شوند، می‌توان آنها را به فرصت تبدیل کرد. بازار مسکن نیاز به تحول اساسی دارد و نباید بیش از این نیاز بدیهی مردم را به چالش کشید.
مشاهده وب سایت آهن یک دو سه.
مشاهده قیمت روز ورق در سایت آهن یک دو سه.
مفید بود
سپاس