حرکت صنعت آهن به سوی تولید فولاد سبز و چالش های جهانی
صنعت آهن، یکی از بزرگترین منابع تولید گازهای گلخانه ای در جهان، با سهمی بالغ بر 7 تا 9 درصد از انتشار جهانی این گازها، در حال گذر از یک تحول عظیم به سوی تولید کم کربن است. این تحول، به ویژه در کشورهایی که به منابع انرژی پاک مانند گاز طبیعی دسترسی دارند، شتاب گرفته است. ایران و عربستان از جمله کشورهای پیشرو در این مسیر هستند، جایی که استفاده از منابع انرژی پاک و گاز طبیعی به آنها این امکان را داده تا در رقابت تولید فولاد سبز پیشتاز باشند.
برای مشاوره رایگان و خرید انواع آهن آلات با کارشناسان فنی ما در آهن123 تماس بگیرید. 02122336060
تکنولوژی های جدید و آینده فولاد
در حالی که کشورهایی مانند چین و هند همچنان به کوره های زغال سنگی وابسته اند، استفاده از کوره قوس الکتریکی و احیای مستقیم آهن در حال تبدیل به گزینه های اصلی تولید فولاد در آینده هستند. این روش ها به دلیل پتانسیل بالای کاهش گازهای گلخانه ای، توجه بسیاری از فعالان صنعت فولاد را جلب کرده است. طبق پیش‌ب ینی‌ها، تا سال 2050، سهم این روش ها در تولید جهانی فولاد به حدود 50 درصد خواهد رسید.
چشم‌انداز رقابتی صنعت فولاد کم کربن
در آینده ای نه چندان دور، رقابت در صنعت فولاد دیگر بر اساس حجم تولید نخواهد بود، بلکه کشورها بر سر “پایداری” و “سبز بودن” تولید خود به رقابت خواهند پرداخت. کشورهایی که منابع انرژی پاک دارند، از جمله ایران، استرالیا و کانادا، می توانند در دهه های آینده به تأمین‌کنندگان اصلی فولاد کم کربن تبدیل شوند. این تغییرات در جهت حفظ محیط زیست و کاهش تاثیرات منفی بر اقلیم، می تواند به تحول عظیمی در تجارت جهانی فولاد منجر شود.
چالش ها و بحران فولاد سبز در اروپا
در اروپا، سیاست خروج از کوره های بلند تا سال 2030 با امید حرکت به سمت تولید فولاد سبز آغاز شد، اما این تحول با یک چالش اساسی روبه‌رو شده است! کمبود قراضه.
تولید فولاد از طریق کوره قوس الکتریکی وابسته به قراضه فلزی است، اما صادرات آزاد این ماده باعث برهم خوردن تعادل بازار داخلی شده است. طبق داده های نیمه نخست سال 2025، بیش از 8.1 میلیون تن قراضه آهن از اروپا صادر شده که نزدیک به 70 درصد آن مقصد ترکیه داشته است؛ کشوری که خود با رشد سریع تولید فولاد قوسی، یکی از بزرگترین مصرف کنندگان قراضه در منطقه است.
(ما در مقاله ” کوره قوس الکتریکی (EAF) چیست و چگونه صنعت فولاد را متحول کرد؟ ” به طور کامل دراین باره توضیح داده ایم.)
نتیجه این وضعیت، افزایش شدید قیمت قراضه در بورس فلزات لندن (LME) بوده است؛ جایی که نرخ آن از 350 دلار در هر تن فراتر رفته و پیش بینی ها از صعود آن تا 380 دلار تا سال 2026 خبر می دهند. این رشد قیمت مستقیماً هزینه تولید فولاد سبز را بالا برده و آینده پروژه های کم کربن اروپا را تهدید می کند.
تأثیرات افزایش قیمت قراضه بر صنعت فولاد اروپا
در شرایطی که صنعت فولاد اروپا به شدت به قراضه نیاز دارد، قیمت این ماده در بورس فلزات لندن به 350 دلار در هر تن رسیده و پیش بینی‌ها حکایت از افزایش قیمت آن تا 380 دلار تا سال 2026 دارند. این افزایش قیمت، به شدت بر هزینه های تولید فولاد سبز در اروپا تأثیر خواهد گذاشت و خطر توقف پروژه های فولاد کم کربن را افزایش می دهد.
نیاز به سرمایه گذاری در بازیافت و تنظیم بازار فولاد
بدون کنترل صادرات، تنظیم بازار و سرمایه گذاری در بازیافت داخلی، پروژه های فولاد کم کربن در اروپا با ریسک توقف روبه‌رو خواهند شد. برای حفظ این پروژه ها و رسیدن به هدف تولید فولاد کم کربن، نیاز به یک استراتژی هماهنگ و حمایتی در سطح اتحادیه اروپا و کشورهای تولیدکننده فولاد احساس می شود. در غیر این صورت، مسیر گذار به تولید فولاد کم کربن با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
چشم‌انداز جهانی درباره آینده صنعت فولاد
در سال های آینده، رقابت فولادسازان دیگر براساس «تناژ تولید» یا «قیمت تمام شده» نخواهد بود. محور اصلی، شدت انتشار کربن در هر تن محصول است. شرکت هایی که بتوانند میزان انتشار را به زیر 0.4 تن CO₂ در هر تن فولاد برسانند، در صدر فهرست جهانی تأمین‌کنندگان سبز قرار خواهند گرفت.
ایران در این مسیر مزیتی تعیین کننده دارد; شبکه گسترده تولید آهن اسفنجی (DRI) مبتنی بر گاز طبیعی، که در بیش از 90 درصد واحدهای داخلی فعال است. با ورود فناوری احیای مستقیم با هیدروژن، فرصت بزرگی برای تبدیل ایران به صادرکننده فولاد کم کربن فراهم می شود، همان فولادی که بازارهای اروپایی و آسیایی در آینده نزدیک تشنه آن خواهند بود.
افزایش تقاضا برای فولاد سبز، به ویژه در پروژه های ساختمانی و زیرساختی پایدار، چشم انداز تازه ای برای تولیدکنندگان ایرانی ایجاد کرده است. محصولاتی مانند میلگرد 14 ابهر و میلگرد 14 ذوب آهن با استفاده از فناوری های جدید پاک، می توانند جایگاه خود را در بازارهای منطقه ای تثبیت کنند.
نتیجه گیری
صنعت فولاد در حال گذر از یک دوره حساس است. تحولی که به سمت تولید فولاد سبز و کاهش کربن حرکت می کند، می تواند آینده ای متفاوت را برای این صنعت رقم بزند. اما این مسیر به منابع انرژی پاک، تکنولوژی های نوین و برنامه های حمایتی نیاز دارد تا نه تنها به کاهش اثرات منفی بر محیط زیست کمک کند، بلکه به تأمین نیازهای جهانی به فولاد نیز پاسخ دهد. اروپا به ویژه، باید در جهت مدیریت بازار قراضه و سرمایه گذاری در بازیافت داخلی گام های مؤثری بردارد تا از بحران های آینده جلوگیری کند.
