ناودانی برشی یا گل میخ چیست؟ فرآیند اجرا

گل میخ چیست؟ این سوالی است که ممکن است شما را یاد گلفروشی بیندازد. اما گل میخ درواقع یکی از مصالح مهم در صنعت ساختمان‌سازی است. کاربرد اصلی گل میخ مربوط به سقف‌های دارای عرشه فولادی است.

این سقف‌ها برای اتصال به سایر قسمت‌های سقف، به خصوص به قسمت‌های بتنی نیاز به یک اتصال‌دهنده قوی دارند. این‌جاست که پای گل میخ به میان می‌آید.

مهم‌ترین کاری که گل میخ انجام می‌دهد، تقسیم فشار فولاد روی تمام قسمت‌های سقف ساختمان است. البته خود گل میخ نیز از جنس فولاد ساخته می‌شود، اما با درصد کربن پایین‌تر و به منظوری که نام بردیم.

گل میخ در ارتفاع‌ها و سایزهای مختلفی تولید می‌شود. البته توصیه می‌شود که در انتخاب گل میخ مناسب حتما دقت کنید. زیرا متریال محصول متفاوت و سایز متفاوت باعث کاربرد متفاوت خواهد شد. این وسواس بنا به این است که عرشه فولادی وظیفه ایمنی را به عهده دارد؛ بنابراین وظیفه گل میخ نیز خیلی اهمیت می‌یابد.

این محصول بااستفاده از یک نوع جوش دادن (قوس الکتریکی) خاص باید متصل شود که نیاز به مطالعه و دقت فراوانی دارد. ضمنا توجه داشته باشید که در صنعت، گل میخ را با نام‌های دیگری همچون برشگیر و ناودانی برشی نیز می‌شناسند.

ما در مقاله حاضر قصد داریم تا اولا توضیح دهیم که انواع ناودانی برشی یا گل میخ چیست؟ ثانیا کاربرد گل میخ و فرآیند اجرای گل میخ را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم. پس حتما تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

گل میخ چیست؟

همان‌طور که در بخش ابتدایی گفتیم، گل میخ یک نوع متصل‌کننده در ساختمان است. متصل‌کننده‌ای که وظیفه اتصال عرشه فولادی سقف به سایر قسمت‌های ساختمان و همچنین بتن‌ها را دارد. جنس گل میخ از آلیاژ آهن و کربن یا همان فولاد است.

اصلی‌ترین کار گل میخ هم تقسیم فشار حاصل از نیروی برشی بر فولاد و بتن است. آن هم در حالتی که نیرو را تقسیم کند تا فشار زیادی به یک نقطه خاص وارد نشود. درواقع به همین دلیل است که در صنعت به گل میخ، برشگیر هم گفته می‌شود.

برشگیرها در قطرها، طول‌ها و سایزهای مختلفی تولید شده و می‌شوند. با استفاده از گل میخ می‌توانید انواع ورق گالوانیزه را به صورت ایمن به سقف متصل کنید. بیشترین قطر گل میخ که در بازار آهن متداول است، برشگیر با قطر 20 میلی متری (2 سانتی متری) است. البته اینکه به چه قطری از برشگیر نیاز است، با محاسبات معین به دست می‌آید.

البته توجه کنید که برشگیر برخلاف ظاهرش مانند پیچ عمل نمی‌کند. این وسیله را بایستی با دستگاه‌های خاص جوشکاری به سقف متصل کنید. اِستاد ولدر نام یکی از معروف‌ترین دستگاه‌های جوش یادشده است. این دستگاه به وسیله قوس الکتریکی و با تکنیک بالا بردن دما کاری می‌کند تا فولاد برشگیر به فولاد سقف متصل شود.

حالا شاید بپرسید در آن دمای بالا چطور فولاد ذوب نمی‌شود و کار را خراب نمی‌کند؟ باید گفت که هر برشگیر از یک قسمت سرامیکی بهره می‌برد که مانع این مشکل خواهد شد.

حالا که بهتر فهمیدید ناودانی برشی یا گل میخ چیست؟ بیایید تا انواع گل میخ را با هم کمی مرور کنیم و با انواع ناودانی برشی متفاوت آشنا شویم.

انواع گل میخ

گل میخ‌های متفاوت همین الان در قطرها، اندازه‌ها و مدل‌های مختلف پیدا می‌شوند. اما اینکه کدام از آنان به کار ما می‌آید، مساله دیگری است. این محصول امروزه کاربردهای متفاوتی نیز پیدا کرده است. برای مثال مانند گذشته تنها برای ایمنی به کار نمی‌رود و کمی هم جنبه‌ی زیبایی‌شناسانه به خودش گرفته است.

در ادامه با این موضوع که انواع گل میخ چیست؟ بیشتر آشنا خواهیم شد.

گل میخ طرح‌دار

از مربع بگیرید تا دایره و مثلث، اشکالی هستند که گل میخ به این اشکال تولید شده است. حتی درمواردی، گل میخ‌هایی با اشکال ستاره و گل و... نیز تولید شده‌اند. طرح‌های نگین‌دار و اصطلاحا لاکچری نیز برای استفاده‌های شکیل‌تر و باکلاس‌‌تر اخیرا تولید می‌شوند تا در جاهایی که بیشتر پیش چشم مشتریان هستند مورد استفاده قرار بگیرند.

گل میخ ساده

این گل میخ همان‌طور که از اسمش برمی‌آید، ساده‌ترین شکل گل میخ است و هیچ‌گونه طرح یا ظرافتی روی آن دیده نمی‌شود. اما به جایش این مدل گل میخ که به گل میخ صنعتی نیز مشهور است، مقاوم‌ترین و بااستحکام‌ترین مدل گل میخ به شمار می‌آید و ایمن‌ترین برشگیر در بین انواع برشگیر محسوب می‌شود.

گل میخ درب چوبی

اشتباه نکنید. هیچ گل میخی غیر از جنس فولاد تولید نشده و نخواهد شد! این گل میخ چوبی هم دراصل از جنس چوب نیست و صرفا با طرح چوب تولید می‌شود. محصولات زیبای چوبی به چنین گل میخی برای شکیل بودن نیاز دارند.

گل میخ آنتیک

گل میخ آنتیک نیز یکی دیگر از انواع گل میخ است که کاربرد زیبایی دارد. درواقع در سازه‌هایی امروزی که طرح کلاسیک دارند، یا در مرمت سازه‌هایی قدیمی نیاز است که شکل بنا به حالت قدیمی باشد. در چنین جاهایی از گل میخ آنتیک استفاده می‌شود.

تفاوت ناودانی برشی با گل میخ

اگر مطلب بالا را با دقت خوانده باشید، متوجه شده‌اید که در بعضی از جاهای متن به جای کلمه گل میخ از ناودانی برشی استفاده کردیم. این دو متصل‌کننده‌هایی هستند که خیلی به همدیگر شبیه هستند و کار هم را هم انجام می‌دهند، اما دقیقا عین هم نیستند و نباید اشتباه کنید و آن را یک چیز واحد فرض کنید!

درواقع ناودانی برشی، محصولی قبل از گل میخ بوده است. درگذشته برای این کار از ناودانی برشی استفاده می‌شد. اما امروزه با وجود اینکه هنوز ناودانی برشی منسوخ نشده است، اما گل میخ کاربرد بسیار بیشتری دارد. دلایل مزیت گل میخ، نسبت به ناودانی عبارت است از:

• سرعت بالاتر نصب نسبت به ناودانی برشی
• گل میخ برخلاف ناودانی نیاز به آماده‌سازی ندارد.
• جوش دادن گل میخ نیاز به الکترود ندارد.
• گل میخ نیرو را به همه جهات وارد می‌کند، برخلاف ناودانی که یکطرفه است.

فرآیند اجرا گل میخ

همان‎طور که در بالا گفتیم، گل میخ توسط دستگاه جوش خاصی که به استاد ولدر (Stud welder) مشهور است، به تیر یا سقف و بتن جوش داده می‌شود. مزایای کلی اجرا کردن روش گل میخ عبارت است از:

• گل میخ علامت معکوس و سوراخ ندارد.
• اتصال جوشکاری گل میخ از خود سازه و گل میخ محکم‌تر است.
• اطراف ناحیه گل میخ تمیز و صاف خواهد ماند.
• روش گل میخ سرعت، اطمینان (از نظر ایمنی) و دقت بالایی دارد.
• روش گل میخ نیاز پایینی به کار با قطعات مختلف دارد.
• با گذشت زمان، اتصالات گل میخ ضعیف یا خورده نخواهند شد.
• از گل میخ می‌شود روی سطوح صاف و سیقلی یا رنگی هم استفاده کرد.

همان‌طور که دیدید، مزایای روش گل میخ خیلی زیاد هستند. پس بیایید تا به فرآیند اجرا گل میخ بپردازیم و دو روش اصلی اتصال آن را با هم مرور کنیم.

جوش CD گل میخ

برای اجرای این روش با دستگاه استاد ولدر، بایستی ابتدا خازن‌های آن را متناسب با قطر جوشی که می‌خواهیم شارژ کنیم. سپس انتهای گل میخ را با ورق در تماس قرار داده و جوشکاری را شروع کنیم. حالا انرژی ذخیره شده در خازن‌ها انتهای گل میخ را ذوب کرده و یک قوس الکتریکی به روش پالسی جریان بالا ایجاد می‌کنند. در آخر، فشار برگشتی این عمل باعث می‌شود تا گل میخ در سطح مذاب فورج شده و همجوشی کامل را ایجاد می‌کند.

جوش DA گل میخ

این روش نیز با دستگاه استاد ولدر انجام می‌شود. هماهنگی خازن‌ها نیز تقریبا به همان شکل است. پس از این مراحل، بایستی گل میخ روی یک ورق قرار بگیرد و قوسی پایلوت به ارتفاع دلخواه ما انجام بگیرد. حالا قوس دیگری ساخته می‌شود تا انتهای گل میخ نیز ذوب شده و یک حوضچه مذاب در صفحه پدید بیاید. مرحله فشار نهایی نیز مانند روش قبلی خواهد بود.

تولید گل میخ

دقت کردید که در طول متن راجع به تمام مسائل، ازجمله اینکه ناودانی برشی یا گل میخ چیست؟ کاربرد گل میخ چیست؟ فرآیند اجرا گل میخ چگونه است؟ و... صحبت کردیم. اما نگفتیم که خود گل میخ چگونه درست می‌شود؟ بیایید کمی هم درمورد خود تولید گل میخ صحبت کنیم. گل میخ به دو شیوه اصلی تولید می‌شود. تولید گل میخ به روش فورج گرم و به روش فورج سرد. هرکدام از این روش‌ها متریال و شیوه معینی دارند که در ادامه این بخش به معرفی کوتاهی از آنان خواهیم پرداخت.

تولید گل میخ به روش فورج گرم

تولید گل میخ به روش فورج گرم به این شیوه است که بایستی میلگردهای ذوبی ناهمگن را با هم ترکیب کنید. البته این میلگردها نیاز نیست که کیفیت بالایی داشته باشند. درعوض، کیفیت گل میخ نیز درنهایت پایین است و این روش از استحکام بالایی برخوردار نخواهد بود.

از مضرات دیگر این روش باید به ناپایداری سازه، جوش‌پذیری نامناسب و امکان ایجاد ترک بر روی گل میخ اشاره داشته باشیم. به همین دلیل است که اغلب صنعتگران ترجیح می‌دهند تا گل میخ را به روش فورج سرد تولید کنند.

تولید گل میخ به روش فورج سرد

تولید گل میخ به روش فورج سرد با ماشین‌آلات جدید و به روز انجام می‌پذیرد. در این روش لایه‌ای از فولاد به صورت درونی یکنواخت می‌شود. بنابراین آلیاژ ساخته شده یکدست خواهد بود. همین مساله باعث می‌شود تا گل میخ ساخته شده در این روش بدون ترک باشد.

گل میخ تولید شده به روش فورج سرد، کربن بسیار پایینی دارد. ضمنا گل میخ این روش از استحکام بالایی برخوردار است و مقاومت بالایی نسبت به فشار دارد.

کلام آخر

امیدواریم که بعد از مطالعه مطلب حاضر بیشتر درک کرده باشید که ناودانی برشی یا گل میخ چیست؟ همچنین کاربرد گل میخ و فرآیند اجرا گل میخ را درک کرده باشید. به هرحال همان‌طور که در جای‌جای متن هم اشاره کردیم، گل میخ یکی از مهم‌ترین اتصال‌دهنده‌ها در صنعت ساختمان‌سازی امروز است. زیرا امروزه از عرشه‌های فولادی زیاد استفاده می‌شود و ایمنی این عرشه‌ها به گل میخ وابسته است. البته باز هم تاکید کنیم که استفاده از گل میخ یک کار حرفه‌ای است که طبق محاسباتی معین باید انجام شود.

سوالات متداول:

1-برشگیر یا همان گل میخ چه کاربردی دارد؟

درمورد کاربرد گل میخ در متن بالا صحبت کردیم. اما به طور خلاصه، کاربرد گل میخ در انتقال یکپارچه وزن سقف و تیرآهن به سایر اجزای ساختمان ما خواهد بود.

2-آیا تولید گل میخ یک روش زمان‌بر و پرهزینه است؟

خیر. اصلا آن‌طور که فکر می‌کنید نیست. اولا که هزینه تولید گل میخ با توجه به مزایای آن کاملا صرفه اقتصادی دارد. ثانیا زمان تولید آن در حدود تنها 3 دقیقه خواهد بود.

3-تولید گل میخ به روش فورج گرم بهتر است یا به روش فورج سرد؟

همان‌طور که در بخش‌های بالا اشاره کردیم، روش فورج گرم یک روش سنتی و پر از معایب است. بنابراین بایستی با توجه به مزایای روش فورج سرد نسبت به گرم، از روش دوم که یک روش علمی‌تر و امروزی است بهره ببرید.