هر سازه و ساختمانی از اجزای متفاوتی تشکیل می شود که هر یک نقش متفاوتی بر عهده دارند. یکی از اصلی ترین و مهم ترین اجزای هر ساختمان، سقف آن ساختمان است. انواع مختلفی از سقف اعم از تیرچه بلوک ، کامپوزیت ، عرشه فولادی و… وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط سازه و تشخیص مهندسین قابل انتخاب و اجرا هستند. در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با انواع مختلف سقف های ساختمانی که در دنیا مرسوم هستند آشنا سازیم. علاوه بر این به ویژگی های یک سقف خوب و همچنین مزایا و معایب هر یک از انواع سقف نیز پرداخته شده است.
سقف از جمله مهم ترین قسمت های ساختمان است که به روش های مختلف اجرا می شود. این بخش از بنا باید از مقاومت لازم در برابر نیروهای وارده برخوردار باشد تا دچار آسیب نگردد. سیستم های متفاوتی برای اجرای سقف توسط مهندسین و سازندگان به کار برده می شود. از این رو در این مطلب از آهن یک دو سه تصمیم گرفتیم به معرفی انواع سقف و ویژگی های هر یک بپردازیم. با ما همراه باشید.
دال بتنی ضخامتی بین 10 الی 50 سانتی متر دارد و در سقف طبقات اجرا می شود. وزن سقف دال بتنی بالا است و اجرای آن در مقایسه با سایر سقف ها هزینه بردار است. از مزایای این نوع سقف می توان به مقاومت بالا در برابر لرزش های ناشی از زلزله، عمر طولانی، مقاومت صوتی و حرارتی و صرفه جویی در مصالح اشاره نمود. سیستم دال بتنی در ساختمان هایی که بسیار حائز اهمیت هستند اجرا می شود. برای مثال بناهایی که در مراکز صنعتی بزرگ ساخته می شوند، دارای سقف دال بتنی هستند. این نوع سقف از بتن و آرماتور تشکیل شده و اکثر مهندسین در طرح ها و نقشه های خود این سقف را استفاده می نمایند. منظور از دال در این سقف ها، قسمتی از سازه است که از بتن و فولاد به صورت یکپارچه ساخته می شود.
سقف تیرچه بلوک از جمله رایج ترین انواع سقف است که در آن تیرچه ها نقش تیر فرعی را داشته و فاصله بین آن ها با بلوک پر می شود. در این سقف بلوک ها نقش سازه ای ندارند. در ساختمان های اسکلت فلزی، بتنی و آجری از این نوع سقف استفاده می شود. سقف تیرچه بلوک وزن سبکی دارد و در برابر نیروهای افقی از مقاومت لازم برخوردار است. در اجرای این سقف به جک های زیر سقفی نیاز نیست و سقف و اسکلت آن به صورت یکپارچه خواهند بود. استفاده از بلوک به جای بتن کششی، این سقف را مقرون بصرفه کرده و استفاده از آن روز به روز در حال گسترش است.
اساسی ترین ویژگی هایی که سقف یک ساختمان باید داشته باشد عبارتند از:
بیشتر بخوانید
در زیر برخی از انواع مختلف سقف های ساختمانی موجود معرفی شده اند که در ادامه به توضیح و شرح آن ها خواهیم پرداخت.
لازم به ذکر است که سقف کامپوزیت را می توان به دو صورت اجرا کرد: بدون شمع بندی و به کمک شمع بندی. در روش اجرای سقف کامپوزیت به کمک شمع بندی در زیر تیرهای فولادی در فواصل از پیش تعیین شده شمع قرار داده می شود.
در کنار تمام محاسن اجرای سقف کامپوزیت، معایبی نیز وجود دارند که نباید از آن ها غافل شد:
در ساختمان های چند طبقه، لوله های تأسیساتی هر طبقه در سقف طبقه زیرین خود قرار دارد. در صورت نیاز به تعمیرات مشکل دسترسی وجود خواهد داشت. به علت وجود پدیده خزش در بتن فشاری، احتمال تغییر شکل طولانی مدت وجود دارد.
متأسفانه در کشور ما ایران، نمونه موفقی از سازه های چوبی و یا سازه با سقف چوبی مشاهده نشده است. دلیل این امر می تواند عدم شناخت، آگاهی و اطمینان مردم به سازه های چوبی باشد. علاوه بر این دولت و سازمان های مربوطه، به این سیستم در پروژه های ساختمانی توجه کافی نداشته اند و به آن ها هیچ گونه اهمیتی نداده اند. این در حالی است که در مواقع خاص که نیاز به ساخت و ساز و بهره برداری سریع است سازه های چوبی با توجه به ویژگی هایی که دارند می توانند گزینه ای ایده آل باشند، به خصوص در مناطقی که منابع چوبی عظیمی (مانند شمال کشور) وجود دارد.
همانطور که پیشتر اشاره شد در زمان های قدیم در ایران از چوب برای ساخت سازه ها بسیار استفاده میشده است. به عنوان مثال، سقف کاخ های بی نظیر و باشکوه تخت جمشید با استفاده از چوب ساخته شده اند. در ساخت این سقف ها از چوب درخت چنار کرمان و سدر لبنان بهره برده شده است. علاوه بر این، چوب در سقف سازه عالی قاپو و چهل ستون نیز جایگاه خاصی دارد.
در حال حاضر یکی از رایج ترین انواع سقف در ایران، سقف تیرچه بلوک می باشد. عناصر تشکیل دهنده این نوع سقف عبارتند از:
سقف طاق ضربی یکی از قدیمی ترین انواع سقف در ایران است و در قدیم بسیار مرسوم و متداول بوده است اما به دلیل عدم مقاومت کافی آن در هنگام زلزله استفاده از آن امروزه چندان رایج نیست. برای اجرای این سقف بین دو تیر موازی (پل) تیرهای فرعی به طور موازی و عمود بر هم قرار می گیرند. از دیگر مصالح مورد استفاده برای اجرای این سقف می توان به آجر فشاری، ملات گچ و خاک اشاره کرد. آجرهای فشاری را توسط ملات گچ و خاک با ضربه دست و اندکی فشار به صورت قوسی اجرا می کنند.
در حال حاضر پروژه های زیادی در ایران در حال استفاده از سقف حفره ای وافل هستند و محبوبیت آن رو به افزایش است. جهت اجرای این سقف نیاز به سقف کاذب برای عبور لوله های تأسیساتی نیست. برای ساخت دال های بتنی نازک و در عین حال قوی و مستحکم، دال های وافل بسیار ایده آل هستند.
سقف وافل به دو روش تخت و مدولار اجرا می شود. در هر دو روش مراحل اجرای تقریباً مشابه هستند با این تفاوت که در روش مدولار سقف به وسیله قالب فلزی و یا پلای وود پوشانده نمی شود. مراحل اجرای کار عبارتند از:
1. زیرسازی سقف
2. چیدمان قالب وافل
3. آرماتوربندی
4. بتنریزی
5. باز کردن قالب ها
سقف پیش تنیده جدیدترین نوع سقف ساختمانی است که به صنعت ساخت و ساز ایران وارد شده است. جهت اجرای این سقف کابل هایی در داخل دال های بتنی سقف قرار می گیرند. اجرای این سقف چندان ساده و راحت نیست و بنابراین به دانش فنی کافی، ابزار و ادوات مناسب نیاز است. مراحل اجرای این سقف به ترتیب زیر هستند:
1. قالب بندی
2. آرماتوربندی
3. قرار دادن کابل ها
4. نصب chair و تأمین پروفیل کابل ها
5. بتن ریزی
6. عملیات کشش
یکی از مزایای اصلی کاربرد سقف های پیش تنیده این است که می توان سازه را با تعداد ستون های کمتری اجرا کرد که این امر در تأمین پارگینک بسیار مؤثر و کمک کننده است. همین امر باعث می شود که بسیاری از افراد فعال در حوزه ساخت و ساز این سیستم اجرای سقف را ترجیح دهند (علی رغم هزینه های بالای اجرا آن)
سقف یوبوت بسیار شبیه به سقف کوبیاکس است تنها وجه تمایز این دو نوع سقف نوع و شکل قالب های مورد استفاده می باشد. مصالح مورد نیاز برای سقف یوبوت عبارتند از: میلگرد، بتن و قالب های پلی پروپلین. جهت اجرای این سقف قالب های پلی پروپیلن، بین میلگردها بالا و پایین قرار داده می شوند. سپس دور این قالب ها بتن ریزی می شود و یک سطح صاف و سطح حاصل می شود.
این سقف از نظر ظاهر شبیه به یک دال دو طرفه است. در داخل این دال دو طرفه گوی های توخالی سبک وزنی به طور منظم قرار داده می شوند. این گوی ها در فضای بین میلگردهای بالا و پایین قرار می گیرند. نقشی که این گوی ها توخالی بازی می کنند مانند نقشی است که بلوک ها (فوم) در سقف تیرچه بلوک بازی می کنند (پرکننده). از زمان ورود این نوع سقف به ایران مدت زمان زیادی نمی گذرد اما از آنجایی که اجرای آن زمان بر و پرهزینه است، باید جوانب اقتصادی آن را در پروژه مدنظر قرار داد.
در این مقاله از مجله آهن یک دو سه به سقف ساختمانی و انواع آن پرداختیم و با آنها آشنا شدیم. قیمت این محصول روزانه در بازار در حال تغییر است. شرکت ماهان حدید ساعی با نام تجاری آهن یک دو سه بهترین و مرغوب ترین انواع آهن آلات را با مناسب ترین قیمت ارائه می دهد. برای سفارش با شماره 22336060 – 021 تماش بگیرید.