5 نوع از انواع تیرچه کدام اند؟ (معایب و مزایا استفاده)

استفاده از تیرچه در اجرای سقف های بتنی یک روش رایج است که اکثر مهندسین ایرانی از آن استفاده می‌کنند. تیرچه یک المان سازه‌ای است که در انواع مختلف تولید می‌شود. در این مقاله از آهن یک دو سه به انواع تیرچه و موارد استفاده از آن می پردازیم. همانطور که در مقاله معرفی و مفهوم تیرچه و اهمیت آن پرداختیم، تیرچه یک قطعه‌ای به شکل مثلث و در برخی موارد چهاروجهی و از پیش‌ساخته است. از تیرچه در سقف و کف سازه‌های ساختمانی استفاده می‌شود. در این مقاله از آهن یک دو سه به انواع تیرچه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

انواع تیرچه چیست؟

تیرچه عضو پیش ساخته‌ای است که در دو نوع تیرچه بتنی و تیرچه فلزی با جان باز (کرومیت) تولید می‌شود.

•    تیرچه بتنی
•    تیرچه پیش‌ساخته خرپایی
•   تیرچه پیش‌ساخته پیش‌تنیده
•   تیرچه‌های با قالب سفالی (تیرچه فوندوله دار)
•   تیرچه‌های فلزی با جان باز (تیرچه کرومیت)

 
تیرچه بتنی سقف

تیرچه بتنی عضو پیش ساخته ای متشکل از بتن و فولاد است که در دو نوع تیرچه خرپایی و پیش تنیده تولید می‌شود. بلوک‌ها نقش قالب را دارند و بین تیرچه‌ها قرار می‌گیرند. این سیستم پس از بتن ریزی، مقطع T شکل مناسبی تشکیل می‌دهد. در سقف ها بارهای قائم لنگر خمشی ایجاد کرده که باعث می‌شود بتن زیر تار خنثی به کشش بیفتد. از آنجایی که بتن، مقاومتی در برابر نیروی کششی ندارد، مقاطع T شکل برای این نوع دال ها مناسب هستند.

 
تیرچه پیش ساخته خرپایی

تیرچه پیش ساخته خرپایی، از خرپای فولادی و پاشنه بتنی تشکیل می‌شود و در دو نوع با قالب ماندگار ( تیرچه خرپایی کفشکدار یا فوندوله دار ) و بدون قالب ماندگار اجرا می‌شود. خرپا شبکه پیش ساخته‌ای از آرماتورهای کششی، عرضی و میلگرد اتصال بالایی است که به یکدیگر جوش شده و ایستایی لازم را برای حمل و اجرا تامین می‌کنند.

بیشتر بخوانید

• تیرآهن هاش چیست؟ + کاربرد و انواع آن
• تسمه آهن چیست؟ + کاربرد و انواع آن
• تیرچه چیست و چرا استفاده از آن مهم است؟
• 5 نوع از انواع تیرچه کدام اند؟ (معایب و مزایا استفاده)
• تیرآهن چیست؟ + مزایا و معایب آن

تیرچه پیش‌ساخته پیش‌تنیده

از آنجایی که تیرچه پیش‌تنیده از قبل ساخته می‌شود، امکان تولید آن فقط در کارخانه‌هایی که مجهز به ماشین‌آلات ساخت آن هستند، وجود دارد. این نوع تیرچه از مفتول‌های فولادی به منظور مقاومت در برابر کشش ساخته می‌شود. در مراحل تولید این نوع تیرچه، مفتول‌های فولادی به وسیله جک‌ها قبل از بتن‌ریزی کشیده می‌شود و بعد از اینکه از خشک شدن بتن مطمئن شدند، مفتول‌ها را آزاد می‌کنند. این عمل باعث افزایش مقاومت تیرچه در برابر ترک‌خوردگی و فشار می‌شود.
 

تیرچه فوندوله دار چیست و چگونه تولید می‌شود؟

تیرچه‌های با قالب سفالی یا تیرچه فوندوله دار از 2 بال فوقانی در بال تحتانی و میلگرد 8 الی 16 ساخته می‌شوند. نحوه اجرای آن نیز بدین صورت است که اطراف میلگردهای اصلی تیرچه را در بلوک‌های فندوله سفالی قرار می‌دهند و سپس در آن بتن می‌ریزند، پس از بتن‌ریزی نیز خرپا را از قالب خارج می‌کنند و منتظر می‌مانند تا خشک شود.

تیرچه کرومیت چیست؟

بال تحتانی تیرچه فلزی یا همان تیرچه کرومیت، تسمه‌ای فولادی با عرض 8 سانتی‌متر به بالاست که به عنوان یک عضو کششی، بارها و فشارهای وارد شده را تحمل می‌کند. در اجرای این نوع تیرچه، عضوهای کششی و فشاری را به وسیله میلگردهای مورب متصل می‌کنند تا مقاومت خرپا افزایش یابد. بال فوقانی تیرچه کرومیت از یک تسمه به همراه 2 میلگرد و بال تحتانی آن از یک تسمه ساخته شده است.
طراحی، محاسبه و اجرای تیرچه فلزی، بر اساس ضوابط انجمن تیرچه انجام می‌شود که هنگام اجرای آن نیازی به اجرای عملیات شمع بندی وجود ندارد. این نوع تیرچه‌ها توانایی مقاومت در برابر بار و فشار مستقیم را دارند که این امر موجب شده تا مهندسان در ساختمان‌هایی که ارتفاع زیادی داشته و نیاز به عملیات شمع بندی دارد، به دلیل مناسب بودن قیمت این محصول از آن استفاده کنند تا هم هزینه‌های پروژه را کاهش دهند و در عین حال سازه‌ای باکیفیت و مقاوم را به اتمام برسانند.

معایب و مزایای سقف تیرچه بلوک چیست؟

مزایای سقف تیرچه و بلوک بسیار گسترده است که در ادامه به شرح مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت:

•  عدم نیاز به نیروی کار متخصص
• سرعت نصب بالاتر به دلیل پیش‌ساخته بودن
• کاهش میزان لرزش سقف
• میزان مصرف بتن کمتر
• هزینه کمتر به دلیل تولید داخلی
• عایق صدا
• مقاومت بالا در برابر نیروهای افقی مانند زلزله و باد
• جابه‌جایی آسان به دلیل وزن کم

و اما این محصول نیز مانند تمامی محصولات دیگر، معایبی هم به همراه دارد. زنگ‌زدگی و افت کیفیت به علت قرار گرفتن در معرض رطوبت، صرف هزینه برای محافظت از رطوبت در عضو کششی، انبساط و انقباض به دلیل افزایش یا کاهش شدید دما و به دنبال آن شکستگی جوش‌ها، از معایب تیرچه است.

اجزای تیرچه

در ادامه این مقاله به معرفی اجزای تیرچه خرپایی می‌پردازیم. 

نوع میلگرد مصرفی در تیرچه

• میلگرد کششی

همان‌طور که توضیح دادیم، قسمت زیر تار خنثی تحت اثر لنگر خمشی به کشش می افتد. میلگردهای کششی که در قسمت پایین قرار دارند و در بتن پاشنه قابل دیدن نیستند، وظیفه مقاومت در برابر نیروی کششی را دارند. سطح مقطع میلگرد کششی خرپا از طریق محاسبه تعیین می‌شود و برای این منظور، برای فولادهای نرم (A-I)، از ۰.۰۰۲۵ و برای فولاد نیم سخت و سخت از ۰٫۰۰۱۵ برابر سطح مقطع جان تیر T نباید کمتر باشد. توصیه می‌شود سطح مقطع آرماتورهای کششی از ۲.۵ درصد سطح مقطع جان تیر T  بیشتر نباشد. هم‌چنین توصیه می‌شود برای به حداقل رساندن تاثیر جوش در مقاومت میلگرد کششی، از میلگردهایی با سطح مقطع کوچکتر (مثلا به قطر ۸ یا ۱۰ میلی‌متر) استفاده شود و بقیه میلگردهای کششی مورد نیاز، به صورت میلگردهای تقویتی نصب گردند. دست کم، ۵۰ درصد سطح مقطع میلگردهای کششی سقف باید در سراسر طول تیرچه ادامه داشته باشد، ولی می‌توان طول میلگردهای تقویتی مازاد بر ۵۰ درصد سطح مقطع کل فولاد کششی را با محاسبه تعیین کرد و در محل‌های حساب شده قطع نمود. در عمل، دو انتهای میلگردهای تقویتی، برای قابل دید بودن قطر و طول آن‌ها، با زاویه ۴۵ درجه به طرف بالا خم می‌شوند.

•  میلگرد عرضی تیرچه

میلگرد عرضی در مرحله اول باربری همانند عضو مورب خرپا عمل می‌کند و به کمک اعضای طولی و بالایی، ایستایی لازم برای تحمل وزن خود تیرچه هنگام حمل و نقل و وزن مرده سقف در حد فاصل تکیه گاه‌های موقت هنگام اجرا را تامین می‌کند. در مرحله دوم باربری پیوستگی لازم بین آرماتورهای کششی و بتن درجا توسط آرماتورهای عرضی خرپا تامین می‌شود. تحمل نیروهای برشی سقف نیز به وسیله آرماتورهای عرضی خرپا انجام می‌گیرد.

• بتن پاشنه

پاشنه تیرچه خرپایی برای تامین تکیه‌گاه بلوک‌ ها و نیز پرهیز از قالب‌بندی قسمت زیرین سقف است. بتن پاشنه روی میلگردهای کششی مقاومت کافی در برابر آتش سوزی را برای حدود یک ساعت تامین می‌کند. این تیرچه‌ ها در فضای داخلی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. در صورتی که مقاومت بیشتری در برابر آتش سوزی موردنظر باشد، یا تیرچه ‌ها در محیط‌های باز، مانند بالکن‌ها یا فضاهایی که دارای اثر زیان آور برای فولاد باشد قرار گیرند، اجرای یک لایه اندود ماسه سیمان پرمایه به ضخامت حداقل ۱۵ میلی‌متر در زیر سقف ضروری است.

جمع بندی

در این مقاله از مجله آهن یک دو سه به تیرچه و انواع آن پرداختیم و با آنها آشنا شدیم. قیمت این محصول روزانه در بازار در حال تغییر است. شرکت ماهان حدید ساعی با نام تجاری آهن یک دو سه بهترین و مرغوب ترین انواع آهن آلات را با مناسب ترین قیمت ارائه می دهد. برای سفارش با شماره 22336060 – 021 تماش بگیرید.