قوطی پروفیل مبلی چیست؟ بررسی کاربردها، انواع و ویژگی‌های آن

مقاطع توخالی که در بازار ایران با عنوان پروفیل شناخته می‌شوند، در اصل Hollow structure section یا به‌صورت مخفف HHS نامیده می‌شوند. این پروفیل‌ها در قالب ابعاد و اشکال هندسی مختلفی مثل مستطیل، مربع و حتی دایره‌ای تولید می‌شوند. همچنین، انواع قوطی‌های موجود در بازار را به‌جز شکل هندسی‌شان می‌توان در طبقه‌بندی‌های سبک و سنگین هم جا داد. با این حال، نام‌گذاری این مقاطع توخالی، بسته به ویژگی‌هایشان با هم متفاوت است و یکی از آن‌ها قوطی پروفیل مبلی نام دارد. قوطی پروفیل مبلی، به‌دلیل امکان ساختن سازه‌های ظریف با دقت ابعادی بسیار بالا در صنایع مختلف کاربرد دارد.

ماده اولیه این نوع پروفیل، از جنس رول آهن روغنی با ضخامت 0.5 تا 2 میلی‌متری است و بر اساس ترکیبات شیمیایی  و ویژگی‌هایی که دارد، در بازار به‌فروش می‌رسد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این پروفیل، انعطاف‌پذیری و فرم‌پذیری آن است و وزن پایین آن باعث شده تا آن را با عنوان پروفیل سبک هم بشناسند. همچنین، عوامل مختلفی روی بالا و یا پایین رفتن قیمت قوطی پروفیل مبلی مؤثر هستند که واردات و صادرات یکی از آن‌هاست. عواملی همچون قیمت واحد وزنی، قیمت دلار، سوراخ‌کاری، جوشکاری و هزینه‌های گمرکی روی قیمت نهایی این محصول تأثیر گذارند.

قوطی پروفیل مبلی چیست؟

قوطی پروفیل مبلی، یک نوع مقطع با طول مشخص و سطح مقطع یکسان به‌شکل مستطیل و یا مربع است. این نوع از پروفیل‌های سبک، ضخامتی کم‌تر از 1.5 میلی‌متر دارند و در بعضی از موارد جتی از جنس آلیاژ آلومینیوم هم ساخته می‌شوند. همان‌طور که از نام این پروفیل پیداست، عمده کاربرد آن در صنعت مبلمان‌سازی است.

برای تولید این قوطی پروفیل، در ابتدا ورق‌های فلزی را در ابعاد مورد نظر برش می‌دهند و در ادامه وارد مراحل خم‌کاری و غیره می‌شوند. برای این کار از ورق‌های روغنی کم‌تر از 2 میلی‌متری استفاده می‌شود و پس از باز کردن آن‌ها و برش دادن به‌صورت طولی، با عرض مشخصی بریده می‌شوند. در نهایت، این ورق‌های نواری پس از نورد سرد به شاخه‌های 6 متری تبدیل و پس از کنترل کیفی وارد بازار می‌شوند. 

به‌دلیل استفاده کردن از ورق روغنی برای ساخت این محصول، آن را با عناوینی همچون «پروفیل روغنی» هم می‌شناسند. قوطی پروفیل مبلی، با توجه به کاربردهایی که دارد در 3 نوع قوطی مبلی با ورق سیاه، پروفیل مبلی با ورق آلومینیوم و قوطی مبلی گالوانیزه‌شده که از طریق نورد سرد ساخته می‌شود، در بازار وجود دارد. توجه داشته باشید که همه پروفیل‌های سبک (مثل UPVC و PVC) جزو پروفیل‌های مبلی نیستند. چرا که ماده اولیه آن‌ها از جنس ورق‌های آنی روغنی نیست. از طرفی، پروفیل‌های سبک با سطح مقطع دایره‌ای هم قوطی پروفیل مبلی نیستند. به این نوع پروفیل‌ها اصطلاحاً لوله سبک گفته می‌شود.

مروری بر تاریخچه 10 ساله قوطی مبلی

برای اینکه بتوانیم، تاریخچه‌ای در مورد قوطی بلی داشته باشیم، باید وارد دنیای محصولات فولادی ساخته‌شده توسط نورد سرد شویم. شاید از اولین‌باری که قوطی مبلی در دنیا ساخته شد، 10 سالی می‌گذرد. این پروفیل، در ابتدا در آمریکای شمالی، ایالات متحده آمریکا و کانادا ساخته شد. 

البته، اولین تولیدهای این محصول در ابتدا به‌صورت آزمایشی در صنایع مختلف به‌کار گرفته شد و در ادامه به جزء جدایی‌ناپذیر مصالح ساختمانی تبدیل شد. هم‌زمان با رشد محصولات ساخته‌شده توسط نورد سرد، مهندسان و تولیدکنندگان، استفاده از قوطی پروفیل مبلی را در دستور کار خود قرار دادند.

قوطی مبلی چه ویژگی‌هایی دارد؟

به‌دلیل فرایندهای خم‌کاری و جوشکاری که روی قوطی مبلی انجام می‌شود، ویژگی‌های انعطاف‌پذیری و استحکام کششی مناسب، دوتا از مهم‌ترین ویژگی‌های آن محسوب می‌شوند. اندازه انعطاف و استحکام این نوع از پروفیل‌ها با توجه به گرید ورقی که برای تولید آن استفاده شده است، تعیین می‌شود. به‌طور کلی از ورق‌های نوع ST14 و ST12 برای تولید قوطی مبلی از جنس ورق روغنی استفاده می‌شود.

اگر از ورق‌های آهنی روغنی برای ساختن قوطی مبلی استفاده شود، باید توجه کرد که قیمت ورق روغنی می‌تواند مهم‌ترین پارامتر مؤثر بر قیمت نهایی این پروفیل به‌شمار برود. پروفیل مبلی 2 نوع مختلف درزدار و بدون درز دارد که نوع بدون درز آن از استحکام و مقاومت به‌مراتب بیشتری نسبت به نوع درزدار برخوردار شده است. ضمناً، وزن مناسب پروفیل‌های مبلی یکی دیگر از مهم‌ترین ویژگی‌های آن تلقی می‌شود. از جمله ویژگی‌های دیگر قوطی پروفیل مبلی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• قابلیت خمش و تغییر شکل فیزیکی قابل توجه

• قابلیت آبکاری و جوشکاری آسان

• تنوع بالا در ضخامت (بین 0.6 تا 1.5 میلی‌متر)

• قابلیت رنگ‌آمیزی

• برخورداری از پوشش روغنی و مقاومت بیشتر در برابر زنگ آهن نسبت به پروفیل‌های سنگین ساخته‌شده با ورق آهن سیاه

• قابلیت جوش‌پذیری بالا

• برخورداری از قطر، ضخامت و ابعاد هندسی دقیق

• دارای سطح صیقلی و براق

• وزن سبک

• برخورداری از استحکام کششی کافی

عوامل مؤثر بر کیفیت نهایی قوطی پروفیل مبلی

در واقع، هرچقدر کیفیت ماده اولیه (مثل ورق آهنی روغنی) برای تولید این پروفیل سبک بیشتر باشد، کیفیت نهایی آن هم بیشتر خواهد شد. از طرفی، هر چقدر ضخامت ورق آهنی کم‌تر باشد، پروفیل مبلی تولیدشده، وزن سبک‌تری دارد. همچنین، ضخامت کم باعث می‌شود که پروسه تولید با سرعت کم‌تری پیش برود و ضایعات ورق، بیشتر شوند. در نهایت، هر چه ضخامت پروفیل مبلی کم‌تر باشد، قیمت آن بیشتر خواهد شد.

البته، این نکته را فراموش نکنید که قیمت هر یک کیلو از وزن قوطی پروفیل مبلی نسبت به یک پروفیل سنگین، بیشتر است. با همه این اوصاف، قیمت نهایی هر شاخه پروفیل مبلی، با توجه به وزن پایین‌تر آن، کاهش پیدا می‌کند. به‌همین علت است که پروفیل مبلی به‌دلیل ضخامت کم، تحمل بار کم‌تری هم دارد و خیلی زود خم و حتی پاره می‌شود.

آشنایی با 3 نوع مختلف قوطی مبلی موجود در بازار

پیش از پرداختن به انواع پروفیل مبلی، بهتر است بدانید که این پروفیل‌ها از طریق پروسه نورد سرد و با ورق آهنی روغنی ساخته می‌شوند. البته، این پروفیل‌ها از نظر ضخامت و عرض سطح مقطعی که دارند، با یکدیگر تفاوت دارند. با این حال، پروفیل مبلی گالوانیزه، با استفاده از ورق گالوانیزه ساخته می‌شود و به‌دلیل روکش فلزی روی ورق فولادی زیرین، عمری بیشتر از نیم قرن دارد. البته، عمر انواع معمولی قوطی پروفیل مبلی در برابر خوردگی و زنگ آهن معمولاً کم‌تر از 20 سال ارزیابی می‌شود. در ادامه به 3 نوع مختلف قوطی مبلی اشاره می‌کنیم.

1. قوطی مبلی ورق سیاه

ورق سیاه، از طریق پروسه نورد گرم در کارخانه‌ها ساخته می‌شود و از لحاظ ظاهری و ویژگی‌های فنی با ورق‌های نورد سرد تفاوت‌های قابل توجهی دارد. پروفیل‌های مبلی ساخته‌شده با ورق سیاه، در صنایع بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند و به‌همین دلیل، قیمت ورق سیاه به‌عنوان ماده اولیه برای تولیدکنندگان این نوع قوطی مبلی مهم است. 

قوطی پروفیل مبلی ورق سیاه، مقاومت قابل توجهی در برابر ضربات واردشده دارد و سطح استحکام کششی آن، به‌اندازه کافی خوب است. همه این ویژگی‌ها دست‌به‌دست هم داده‌اند تا قوطی مبلی با ورق سیاه کاربردهای مختلفی در صنایع داشته باشد.

2. قوطی مبلی با ورق آلومینیوم

مهم‌ترین ویژگی‌های قوطی مبلی ساخته‌شده با ورق آلومینیوم، شکل‌پذیری و انعطاف قابل توجه آن است. ورق‌های آلومینیومی، معمولاً به‌صورت آلیاژی تولید می‌شوند، اما با این حال قابلیت انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری بیشتری نسبت به ورق‌های آهنی و فولادی دارند. قوطی مبلی ساخته‌شده توسط ورق آلومینیومی، کاربرد ویژه‌ای دارد و در صنایع مختلف به‌کار گرفته می‌شود.

3. قوطی مبلی گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه، مقاومت بسیار بیشتری نسبت به ورق‌های فولادی دارند و زنگ آهن نمی‌تواند در ساختار آن‌ها نفوذ کند. به‌همین دلیل، تولیدکنندگان دست‌به‌کار شده‌اند و با استفاده از عنصر روی، مقاوم‌ترین قوطی مبلی‌های موجود در بازار را تولید کرده‌اند. روی‌اندود کردن و یا گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی، روشی مبتکرانه برای تولید قوطی پروفیل مبلی است که به‌دلیل استحکام خیلی بالا قیمت بیشتری هم دارد.

3 روش اصلی برای تولید قوطی پروفیل مبلی

قوطی پروفیل مبلی، از طریق 3 روش اصلی تولید و عرضه می‌شود که روش اول نسبت به روش‌های دیگر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• روش اول: در این روش، ورق آهنی را به‌‌شکل تسمه برش می‌دهند و با دستگاه فرمینگ به شکل یک لوله می‌پیچانند. در ادامه، لبه‌های قوطی به‌همدیگر جوش داده می‌شوند و نهایتاً شکل سطح مقطع قوطی را از لوله به مربع، مستطیل و یا دایره تبدیل می‌کنند

• روش دوم: در این روش، تسمه‌های حاصل از برش ورق‌ها را با استفاده از فرمینگ، خم می‌کنند و سطح مقطع آن‌ها را تشکیل می‌دهند. در ادامه، قوطی‌ها را با جوش دادن 2 لبه پروفیل به‌همدیگر تولید می‌کنند

• روش سوم: در این روش که کم‌تر از سایر روش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، 2 نیم پروفیل را در کنار هم قرار می‌دهند و آن‌ها را با جوشکاری به‌هم متصل می‌کنند. این نوع قوطی پروفیل مبلی، از نوع درزدار یا جوش‌دار است و بدیهی است که نسبت به پروفیل قوطی بدون درز، کیفیت خیلی بیشتری دارد

نگاهی به جدول وزنی قوطی مبلی

همان‌طور که گفته بودیم، وزن قوطی مبلی از جمله پارامترهای مهم و مؤثر بر قیمت نهایی آن است. بنابراین، اگر قصد خرید این پروفیل را دارید، لازم است که وزن همه ضخامت‌های این نوع فولاد را به‌خوبی بشناسید. با توجه به این مسئله مهم، جدولی وزنی قوطی مبلی را در ادامه در اختیارتان گذاشته‌ایم که البته، استفاده کردن از جدول اشتال قوطی، مناسب‌ترین ابزار برای محاسبه وزنی دقیق‌تر است.

مشخصات شیمیایی و فیزیکی قوطی پروفیل مبلی

اصلی‌ترین ترکیب شیمیایی یک پروفیل قوطی، مواد اولیه آلیاژی به‌کاررفته در آن است. همین ترکیبات شیمیایی باعث می‌شوند که قوطی مبلی، قابلیت آبکاری، جوشکاری، خم‌کاری و رنگ‌آمیزی را داشته باشد. همچنین، از مشخصات فیزیکی پروفیل مبلی باید به ضخامت و وزن آن اشاره کرد که بسته به استانداردهای مورد نظر تولیدکنندگان، متفاوت هستند.

با توجه به اینکه ویژگی‌های فیزیکی هر محصول از جمله قوطی مبلی با توجه به روش کارخانه‌های تولیدکننده با هم فرق دارند، نمی‌توان یک مشخصه واحد را برای همه پروفیل‌های مبلی در نظر گرفت. به‌طور کلی، برای آگاهی بیشتر در مورد مولفه‌های فیزیکی یک قوطی مبلی بهتر است که از همان جدول وزنی که در بخش قبلی ارائه شد، استفاده کنید.

عمده کاربردهای قوطی پروفیل مبلی در صنایع

قوطی مبلی با توجه به جنس، ابعاد و اندازه‌های مختلف در این صنایع به‌کار گرفته می‌شود:

• خودروسازی: تولید اگزوز، بدنه ماشین، فرمان و غیره

• لوازم خانگی: تولید قسمت‌های ظریف لوازم خانگی، دسته تی، نردبان، رخت‌آویز، چوب‌لباسی و غیره

• ساختمان‌سازی: نرده تراس، نرده پله‌ها، حفاظ، ثابت سایبان و غیره

• دوچرخه‌سواری: بدنه‌های فلزی دوچرخه

• صنایع نظامی: تولید بدنه خودروهای زرهی و جنگی، انواع اسلحه‌ها، سازه‌های دفاعی هوابرد و غیره

• هواپیماسازی: ساخت بدنه هواپیما

• تولید مبلمان: مبل‌های اداری و خانگی، سرویس‌های غذاخوری، سرویس خواب و غیره

• لوازم فرفورژه: برای ساخت لوازم فرفورژه با قوطی پروفیل مبلی، از لوله‌های سبک با ضخامت کم‌تر از 2 میلی‌متری استفاده می‌شود

• تولید جاگلدانی: تولید پایه گلدان، اسکلت گلخانه‌های بیرونی با پوشش پلاستیکی و غیره

معروف‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده قوطی پروفیل مبلی

به‌دلیل تقاضای زیاد برای خرید قوطی مبلی، کارخانه‌ها و برندهای ایرانی بسیاری در بازار آهن‌آلات مشغول به تولید آن هستند که بعضی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• کارخانه جهان پروفیل پارس

• کارخانه لوله و پروفیل دلیجان

• کارخانه لوله و پروفیل ساوه

• کارخانه صنعت هما

• کارخانه لوله و پروفیل سپنتا

سخن پایانی

قوطی پروفیل مبلی، فقط یک بخش کوچک از دنیای مقاطع توخالی فلزی است که در بازار آهن‌آلات به‌فروش می‌رسند. عمده کاربرد این مقطع توخالی، ساختن دسته مبل و صندلی در صنعت مبلمان‌سازی است. با این اوصاف، کاربردهای به‌مراتب بیشتری هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به صنایع نظامی، لوازم فرفورژه و غیره اشاره کرد. در این مقاله به قوطی مبلی، جدول وزنی آن، کاربردهایش در صنایع و موضوعات مرتبط با آن اشاره کردیم. برای مشاهده قیمت به‌روز محصولات آهنی و مقاطع فولادی می‌توانید از اطلاعات سایت آهن یک دو سه استفاده کنید.