قوطی صنعتی چیست؟ کاربردها، انواع و ویژگی‌های آن

دنیای صنعتی امروز، مملو از اصطلاحات و واژه‌های تخصصی است که بسیاری از آن‌ها صنایع مختلف گره خورده‌اند. قوطی صنعتی، یکی از همین اصطلاحات است که نام آن در کنار پروفیل‌ها دیده می‌شود و ساختاری شبیه به آن‌ها دارد. برای اینکه بخواهیم در مورد قوطی صنعتی، اطلاعات بیشتری کسب کنیم، در ابتدا باید بدانیم که قوطی در واقع یک نوع پروفیل با سطح مقطع مشخص است و در حالت کلی به 2 دسته ساختمانی و صنعتی تقسیم می‌شود. پروفیل‌های فولادی که با عنوان Steel Profile هم شناخته می‌شوند، جزء جدایی‌ناپذیر صنایع مختلف به‌شمار می‌روند.

قوطی‌های ساختمانی، معمولاً برای ساخت درب و پنجره، قاب، چارچوب و سایر مصارف ساختمانی به‌کار گرفته می‌شوند. در عوض، قوطی صنعتی کاربرد تخصصی‌تری دارد و ساختار آن هم پیچیده‌تر است. با تمام این اوصاف، قوطی‌های صنعتی به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند، نحوه تولید خاصی دارند و ویژگی‌های هر کدام بسته به نحوه تولید با یکدیگر متفاوت هستند. در این مقاله از سایت آهن یک دو سه، به‌سراغ بررسی قوطی‌های صنعتی رفته‌ایم.

قوطی یا پروفیل صنعتی چیست؟

پروفیل‌ها، مقاطع فلزی توخالی هستند که بیشتر با استفاده از ورق‌های آلیاژی تولید و عرضه می‌شوند و ویژگی‌های متنوعی دارند. برای مثال، پروفیل آبرو در صنایع ساختمان‌سازی کاربرد دارند و قوطی صنعتی، از کاربردهای تخصصی‌تری نسبت به صنایع ساختمانی برخوردار شده‌اند. پروفیل صنعتی را باید از ورق نورد گرم یا ورق سیاه تولید کرد. به‌همین دلیل، از ورق‌های فولادی با ضخامت زیاد برای تولید این پروفیل‌ها استفاده می‌شود و باعث شده است که آن‌ها را به عنوان پروفیل سنگین هم بشناسند. 

استحکام کششی بالا، توان باربری قابل توجه پروفیل صنعتی، مقاومت در برابر آسیب‌پذیری و ضربات مختلف از جمله ویژگی‌های مهم قوطی صنعتی محسوب می‌شوند. همچنین، نحوه قیمت‌گذاری این پروفیل با توجه به کیفیت نهایی، برند تولیدکننده، قیمت ارز و دلار و همچنین میزان عرضه و تقاضا در بازار انجام می‌شود. پروفیل صنعتی در بازار جهانی با عنوان Steel Square Tube یا اصطلاحاً Box شناخته می‌شود و طبق جنس  و ضخامت‌هایی که دارد، در دسته‌بندی‌ها قرار می‌گیرد.

توجه کنید که اگر ضخامت ورق سیاه استفاده‌شده در تولید پروفیل سنگین، کم‌تر از 2 میلی‌متر باشد، قوطی تولیدشده یک قوطی سبک یا قوطی پروفیل مبلی محسوب می‌شود. در عوض، وقتی که ضخامت قوطی بیشتر از 2 میلی‌متر شود، قوطی حاصل‎شده را می‌توان به‌عنوان یک پروفیل صنعتی یا سنگین به‌شمار آورد.

قوطی صنعتی چه ویژگی‌های مهمی دارد؟

مهم‌ترین ویژگی پروفیل صنعتی، ابعاد بزرگ و مقاومت زیاد آن در برابر آسیب‌های محیطی است. همچنین، این نوع از پروفیل‌های سنگین به‌دلیل چهارگوش بودن سطح مقطع، در نقش یک ستون یا تیر عظیم‌الجثه ظاهر می‌شوند که در ساختمان‌سازی کاربرد ویژه‌ای دارند. از جمله ویژگی‌های یک پروفیل صنعتی در صنایع مختلف:

• قابلیت جوشکاری مطلوب

• ضخامت بسیار زیاد نسبت به سایر پروفیل‌ها

• قابلیت پر شدن داخل قوطی با بتن و به‌کارگیری از آن به‌عنوان ستون

• وزن کم برخلاف ظاهر ضخیم و مقاومت بالا در برابر اکسید آهن

• به‌کارگیری در طراحی سازه‌های بزرگ مثل پل‌سازی، ساخت سوله و غیره

• استفاده در پروژه‌های وسیع و تخصصی مثل احداث برج فلزی و تأسیسات صنعتی

این مقاطع فولادی معمولاً در گریدهای متنوع مثل ST44.3، ST37.3، RST37.2، UST37.2، ST37.2 و ST52.3 تولید و روانه بازار می‌شوند. همچنین، برای تولید این محصول از استانداردهای ملی مثل INSO 17003-1 و INSO 17003-2 استفاده می‌شود.

قوطی صنعتی چگونه تولید می‌شود؟

پروفیل‌های صنعتی بسته به نوع کارخانه و برند تولیدکننده با توجه به استانداردهای مشخص‌شده ساخته می‌شوند. به‌طور کلی، برای تولید این نوع پروفیل‌ها در ابتدا باید ورق‌های سیاه را وارد فرایند نورد سرد کرد و سپس آن‌ها را در ابعاد و اندازه‌های مختلف برش داد. در ادامه، نوبت به مراحل خمکاری و سایزبندی می‌رسد که باعث تولید و عرضه نهایی محصول مورد نظر خواهند شد.

پروفیل صنعتی مرکب چیست؟

اگر یک برند تولیدکننده تصمیم بگیرد که از هر 2 روش رایج نورد سرد و نورد گرم برای تولید پروفیل صنعتی استفاده کند، محصولی با عنوان پروفیل صنعتی مرکب ساخته می‌شود. از این محصول با عنوان پروفیل کامپوزیتی هم یاد می‌شود و در مقایسه با پروفیل‌های معمولی دارای مزایا و کاربردهای بیشتری است. از جمله این کاربردها و ویژگی‌های منحصربه‌فرد می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• مقاومت و استحکام قابل توجه در برابر خوردگی، رطوبت، اکسید آهن و فرسودگی تدریجی

• به‌کارگیری در سازه‌های یلی بزرگ و عظیم‌الجثه به‌دلیل وزن پایین

• دارای قابلیت غیر کشسانی و مقاومت در برابر زلزله

• کمک به حفاظت از ساختار یک سازه ساحتمانی در برابر آسیب‌ها

قوطی صنعتی و کاربردهای آن در صنایع مختلف

از پروفیل صنعتی به‌دلیل ویژگی‌های فنی و شکل ظاهری متفاوتی که دارد، در این موارد استفاده می‌کنند:

• امکان ساخت و طراحی انواع بیلبورد و تابلوهای تبلیغاتی بزرگ و کوچک

• جایگزین کردن ستون برای سازه‌های ساختمانی

• امکان به‌کارگیری برای ساختن خرپا

• استفاده و کاربرد در صنایع ماشین‌سازی و تولید انواع ماشین‌آلات صنعتی

پروفیل صنعتی با پروفیل ساختمانی چه تفاوتی دارد؟

برای شروع این بحث، در ابتدا بهتر است به تنها شباهت بین پروفیل‌های ساختمانی و صنعتی اشاره کنیم که مربوط به روش تولید آن‌هاست. در ادامه، مهم‌ترین تفاوت بین قوطی صنعتی و پروفیل ساختمانی مربوط به ابعاد، ضخامت و وزن آن‌ها می‌شود. پروفیل صنعتی، وزن و ضخمت بیشتری نسبت به قوطی‌های ساختمانی دارد و به‌همین دلیل در شرایط بیشتری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از جمله تفاوت‌های دیگر قوطی صنعتی و ساختمانی، ویژگی‌ها و ترکیبات فیزیکی آن‌هاست. با توجه به این مسئله باید به این نکته اشاره کرد که پروفیل صنعتی در مقام مقایسه با انواع ساختمانی آن، مقاومت و استحکام به‌مراتب بیشتری دارد.

7 تا از مزایا و معایب استفاده از قوطی صنعتی

قوطی صنعتی هم مثل همه محصولاتی که در بازار وجود دارند، علاوه بر مزایا و ویژگی‌های مثبت دارای معایب مخصوص به‌خودش هم است. به این جدول مقایسه‌ای نگاهی بیندازید:

جدول استاندارد وزنی قوطی صنعتی

همه تولیدکنندگان قوطی صنعتی موظف‌اند که از استانداردهای ملی INSO 17003-1 و INSO 17003-2 استفاده کنند. به‌همین دلیل است که ویژگی‌هایی همچون خواص مکانیکی، ترکیبات شیمایی، اندازه سطح مقطع، ابعاد و وزن پروفیل‌های سنگین به‌صورت مختلف تعیین می‌شود. از طرفی، بعضی از برندهای تولیدکننده از استاندارد اروپایی EN BS 10219-2 هم استفاده می‌کنند.

این نکته را فراموش نکنید که وزن‌های جدولی که در ادامه خواهید دید، به‌دلیل تلرانس وزنی ورق‌های استفاده‌شده در ساخت پروفیل صنعتی، تلرانس 100 کیلوگرمی (۱۰۰+-) دارند. به‌عبارت ساده‌تر، احتمال دارد که وزن هر شاخه قوطی سنگین حدوداً 100 کیلوگرم بیشتر و یا حتی کم‌تر از این جدول باشد.

جدول استاندارد وزنی پروفیل صنعتی با توجه به استانداردهای تعیین‌شده:

جدول مشخصات مکانیکی پروفیل صنعتی

با توجه به استاندارد پذیرفته‌شده BS EN 10219، جدول مشخصات مکانیکی پروفیل‌های صنعتی اینگونه است:

جدول مشخصات و ترکیبات شیمیایی پروفیل سنگین

جدول مشخصات شیمیایی قوطی صنعتی با توجه به مقدار عناصر غیر فلزی موجود در آن و مدل اکسیداسیون، طبق این اطلاعات است:

نحوه محاسبه قیمت قوطی صنعتی چگونه است؟

به‌طور کلی، ضخامت یک پروفیل صنعتی یا سنگین بیشتر از 6 میلی‌متر است و اندازه آن همیشه یک اندازه نیست. بنابراین، اولین پارامتر مؤثر در تعیین قیمت این محصول، مربوط به ضخامت و قیمت مواد اولیه می‌شود. البته، موارد دیگری مثل تقاضای مشتریان در بازار، نوسانات دلاری، واردات و صادرات، برندهای تولیدکننده، رقابت تولیدکنندگان، وجود دلال در خرید، هزینه جابه‌جایی و غیره هم در قیمت نهایی محصول دخیل هستند.

کارخانه‌ها و برندهای تولیدکننده پروفیل صنعتی در ایران

یکی از نقاط عطف بازار قوطی صنعتی در ایران، مجهز بودن کارخانه‌ها به تجهیزات پیشرفته و به‌روز دنیاست. همچنین، همه برندهای تولیدکننده، مواد اولیه و ورق‌های سیاه مورد نیازشان را از کارخانه‌های فولاد گیلان، فولاد اهواز و کارخانه‌های فولاد مبارکه اصفهان تأمین می‌کنند. 

از جمله کارخانه‌های تولیدکننده قوطی صنعتی در ایران:

• نورد پروفیل ساوه

• فولاد هیربد زرندیه

• لوله و پروفیل صابری

• گروه صنعتی تهران شرق

• شرکت نورد لوله یاران

• کارخانه جهان پروفیل پارس

• شرکت صدرا پروفیل کاوه

کلام آخر

قوطی صنعتی که از آن با عنوان قوطی سنگین هم یاد می‌کنند، در صنایع مختلفی مثل سازه‌های ساختمانی، ساختن خرپا و طراحی تابلوها یا بیلبوردهای تبلیغاتی استفاده می‌شود. در این مقاله، به‌سراغ انواع پروفیل یا قوطی‌های صنعتی رفتیم و علاوه بر بررسی کاربردها و ویژگی‌هایشان، جداول استاندارد وزنی و ترکیبات شیمیایی آن‌ها را هم در اختیارتان قرار دادیم. شما می‌توانید با استفاده از مطالب به‌روز سایت آهن یک دو سه، از قیمت جدید و لحظه‌ای مقاطع فولادی، انواع پروفیل‌ها و محصولات آهنی باخبر شوید.